Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın aktardığına göre, belediye başkanlarının maaşları ile belediye meclis üyelerinin özlük hakları 5393 sayılı Belediye Kanunu ile düzenleniyor. Kanuna göre, belediye başkanlarının maaşları, görev yaptıkları yerin nüfusuna göre değişiyor.
Örneğin, yasada nüfusu 2 milyonun üzerinde olan İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Adana, Konya, Şanlıurfa, Gaziantep büyükşehir belediye başkanlarının maaşları 230.000 gösterge ile belirleniyor. 2015 yılından itibaren bütçe kanunlarıyla yapılan 2280 ilave ile 232.280 gösterge üzerinden brüt maaşları hesaplanıyor.
Gösterge rakamları, her 6 ayda bir artırılan memur maaş katsayısıyla çarpılarak brüt maaş bulunuyor. Bu rakamdan öncelikle yüzde 5 oranında genel sağlık sigortası (GSS) primi ile yüzde 9 oranında maluliyet, yaşlılık, ölüm (MYÖ) sigortası primi kesiliyor. Kalan tutar üzerinden damga vergisi ve gelir vergisi düşülüyor. Gelir vergisi oranı yılın ilk aylarında yüzde 15 olarak başlıyor. İlerleyen aylarda, matrahtaki artışa bağlı olarak önce yüzde 20, sonra sırasıyla yüzde 27 ve yüzde 35 oranına kadar çıkıyor.
Nüfusu 2 milyonun üzerindeki büyükşehir belediye başkanları nisan ayında yüzde 20 oranında gelir vergisi ödeyecekler. Prim ve vergiler düşüldükten sonra 24 bin lira maaş alacaklar. Evli, eşinin çalışıp çalışmaması ve çocuk sayısına bağlı olarak ayrıca aile yardımı ve asgari geçim indirimiyle ele geçen tutar artabiliyor.
Vergi oranı arttıkça ilerleyen aylarda ele geçen maaşları azalıyor. Örneğin haziran ayında yüzde 27 oranındaki vergi dilimine girince aile yardımı hariç net maaşları 21 bin 649 liraya gerileyecek. Belediye başkanlarının görevli, izinli ve hasta bulunduğu sürelerde maaşları kesilmiyor.
BELEDİYE BAŞKANLARININ MAAŞLARI NE OLACAK?
Yerleşim yeri nüfusuna göre başkanların nisan ayı maaşları (TL) şöyle belirleniyor:
2.000.000'dan fazla — 24 bin 068 TL
1.000.001-2.000.000 — 19 bin 929 TL
500.001-1.000.000 — 16 bin 351 TL
250.001-500.000 arası — 14 bin 214 TL
100.001-250.000 — 12 bin 014 TL
50.001-100.000 — 10 bin 363 TL
10.001-50.000 — 8 bin 163 TL
10.000'e kadar — 7 bin 063 TL
4/C STATÜSÜNDE SİGORTA
Belediye başkanları daha önce hangi statüde olurlarsa olsunlar seçildikten sonra sosyal güvenlik primleri devlet memurları gibi 4/c üzerinden yatırılıyor. Önceden SSK'lı da BAĞ-KUR'lu da olsalar Emekli Sandığı'na tabi oluyorlar. Belediye başkanları görevde iken devlet memurlarına sağlanan doğum yardımı ve ölüm yardımı haklarından da yararlanabiliyorlar.
MUHTARLARIN MAAŞI
Köy ve mahalle muhtarlarına 14750 gösterge üzerinden maaş ödeniyor. Bu göstergenin memur maaş katsayısı ile çarpımı üzerinden hesaplanan tutardan sadece damga vergisi kesiliyor. Yeni seçilecek muhtarlar haziran ayına kadar 1911 lira, temmuz ayından sonra ise en az 2 bin 7 lira alacaklar.
BELEDİYE MECLİSİ ÜYELERİNE HUZUR HAKKI
Belediye meclisi üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için huzur hakkı ödeniyor. Günlük huzur hakkı tutarı, belediye başkanının brüt ödeneğinin günlük tutarının 3'te 1'ini geçmemek üzere, belediye meclisleri tarafından belirleniyor. Hesaplanan brüt tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesiliyor.
EMEKLİ AYLIKLARI KESİLMİYOR
Emekliler kamuda çalışmaya başladıklarında, prensip olarak emekli aylıkları kesiliyor. Ancak, kanun uyarınca yerel yönetim seçimleri sonucuna göre görev alanların emekli aylıkları kesilmiyor. Emekli olup da belediye başkanlığına seçilenler, emekli aylıkları kesilmeden çalışabilecekler.
EMEKLİLİKTE ESKİ YENİ AYRIMI
Belediye başkanlarına, emekli olduklarında emekli aylıklarına ilave olarak makam ve temsil tazminatı ödeniyor. 2019 yılı ilk yarı itibarıyla ödenen toplam tazminat tutarı büyükşehir belediye başkanlarında 3 bin 134 lira, il belediye başkanlarında 2 bin 742, ilçe ve ilk kademe belediye başkanlarında bin 567, diğer belediye başkanlarında bin 175 lira seviyesinde bulunuyor.
Ancak, emekli aylıklarına ilave olarak ödenen bu tazminattan herkes yararlanamıyor. 1 Ekim 2008 tarihinden önce en az 2 yıl belediye başkanlığı yapmış olanlar, SSK'lı, BAĞ-KUR'lu, Emekli Sandığı iştirakçisi olup olmadıklarına bakılmaksızın söz konusu tazminatları alabiliyor.
İlk defa 1 Ekim 2008 tarihinden sonra seçilen belediye başkanlarının tazminattan yararlanma hakları ise çalışma statülerine göre değişiyor. 2008 öncesi Emekli Sandığı'na tabi olarak çalışmış belediye başkanları tazminat alabiliyor. Fakat, SSK ve BAĞ-KUR'lu olup ilk defa bu seçimde başkan seçilen kişiler ise emekliliklerinde makam, temsil, görev tazminatı alamayacak.
Memurluğa 1 Ekim 2008'den sonra başlayanlar da SSK ve BAĞ-KUR'lular gibi tazminattan yararlanamayacak.
YEDEK SUBAYLIK YAPANLAR DİKKAT
2008'den önce kamuda bir gün bile çalışan, sonra da SSK ve BAĞ-KUR'lu olarak devam etmiş yeni belediye başkanları ise şanslı azınlık arasında yer alıyor. Örneğin 2008 Ekim öncesinde vekil öğretmenlik yapan, askerlik görevini yedek subay olarak yerine getirenler bu gruba giriyor. Bu kişiler, SSK veya BAĞ-KUR'a tabi olmalarına rağmen, makam, temsil ve görev tazminatı alabilecekler.