Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "(İstanbul'da) Son 7 günde ortalama vaka artışı, geçen ayın ortalamasından yüzde 85 fazladır. Oran, 16,5 milyon nüfusla birlikte düşünüldüğünde korkutucudur. İstanbul'da durumu kontrol altına alamazsak, salgın baş edilebilir olmaktan çıkacaktır." dedi.
Koca, Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesinde gerçekleştirilen Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı'nın ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
Bakan Koca, 10 Ocak'ta başlayan Bilim Kurulu toplantılarının ilk kez Ankara dışında bir ilde yapıldığına dikkati çekti.
Bilim insanlarının katıldığı toplantının az önce sona erdiğini belirten Koca, "Koronavirüs Bilim Kurulu'nun Ankara dışında toplanması sıradan bir olay değildir. Üç gün önce, İstanbul'da vaka sayılarının, Türkiye'nin yüzde 40'ına ulaştığını açıkladım. Kovid-19 testi pozitif çıkan her 10 kişiden 4'ü İstanbul'dadır. Hekim ve hemşirelerden ambulans şoförlerimize kadar, bütün sağlık çalışanları, hastane yöneticileri, Bilim Kurulu üyeleri, ilgili bütün kurumlar olarak teyakkuzdayız." diye konuştu.
"Tüm Türkiye, İstanbul'un temaslısıdır"
Bu durumun, sağlık çalışanları kadar vatandaşlara da sorumluluk yüklediğini vurgulayan Bakan Koca, şu bilgileri verdi:
"Son 7 günde ortalama vaka artışı, geçen ayın ortalamasından yüzde 85 fazladır. Oran, 16,5 milyon nüfusla birlikte düşünüldüğünde korkutucudur. Artış, İstanbul'a günlük gidiş gelişlerin fazla olduğu şehirlerde de yüksektir. İstanbul'un yakın temaslısı diyebileceğimiz Balıkesir'de ve Tekirdağ'da yüzde 96, Bilecik ve Düzce'de yüzde 99, Edirne'de yüzde 91, Bursa'da yüzde 84, Sakarya'da yüzde 76, Kırklareli'nde yüzde 71, Kocaeli'nde yüzde 63'tür. Sadece sayılan iller değil, tüm Türkiye, İstanbul'un temaslısıdır. Gelişme, salgınla mücadelede 83 milyonu ilgilendirmektedir. İstanbul'da durumu kontrol altına alamazsak, salgın baş edilebilir olmaktan çıkacaktır."
"İstanbul, mesafe kuralına uymayı zorlaştıran bir şehir"
Sağlık Bakanı Koca, nisan ayında yaşanan tehlikenin de büyük olduğunu, hareket halindeki nüfusu 20 milyon civarında olan İstanbul'un, salgının merkezi olmasını güç birliği yaparak, kuralları uygulayarak önlediklerini anlattı.
Şimdi de benzer bir durumla karşı karşıya olduklarına dikkati çeken Koca, şöyle devam etti:
"Bu duruma neler yol açtı? İstanbul, dünyanın en kalabalık kentleri arasında 14. sırada. Mesafe kuralına uymayı zorlaştıran bir şehir, iç içe yaşıyoruz. Virüsün yayılmasına çok elverişli hayat şartlarına sahibiz. Hareket halindeki kitle çok büyük. Kışı burada geçirmek üzere yoğun dönüşler oldu. Tıpkı memlekete gidişlerde, Anadolu'da yaşanan vaka artışları gibi, kurallara uyumun azalmasıyla birlikte, İstanbul'da salgın hızla tırmandı. Tehlike karşısında teyakkuza geçebiliyoruz: Ama riski savar savmaz, hayatı akışına bırakıyoruz. Karşılaştığımız ve tüm ülkeyi riske atacak durumun tarifi budur. Salgınla savaşta disipline ve uzun süreli başarıya ihtiyacımız var. Düştüğümüz yerden kalkmak her zaman mümkün olmayabilir. Kişilerin göstereceği küçük ihmallerin bedelleri büyüktür. Bedelleri, birlikte ödemek zorunda kalabiliriz. Bedel, hasta düşmekten fakirleşmeye kadar, çoktur."
"Toplu ulaşım, en büyük risk kaynaklarından"
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, kurallara uyabilmek için baş etmekte en çok zorlandıkları engelin, kalabalık olduğuna değindi. Sosyal mesafe kuralının uygulanabilir hale gelmesinin, pek çok durumda şartların iyileştirilmesine bağlı olduğunu belirten Koca, geçen 6 gün boyunca, bakan yardımcıları ve ekibiyle bu konuda çalıştıklarını anlattı.
İl ve ilçe mülki idare amirleri, büyükşehir ve ilçe belediyelerinin yöneticileriyle kamu kurumlarının yetkilileriyle bir araya gelerek sorun teşkil eden konuları ele aldıklarını ifade eden Koca, şunları söyledi:
"Toplu taşıma, pazar yerleri, alışveriş ortamları ve çeşitli kent alanlarında kurallara uyulmasının kolaylaştırılması için çalışma yapılmasını, planlamaya gidilmesini istedik. Toplu taşımaya ek seferler konması, kamu kurumlarında, organize sanayi bölgeleri dahil özel sektörde iş saatlerinin, yine sosyal hareketlilik kaynaklı teması azaltacak şekilde yeniden düzenlenmesi, ele alınan konular arasındadır. Kurumlardan uzaktan erişimle evde çalışma kolaylığı sağlamaları ayrıca istenmiştir. Çözüme en çok ihtiyaç duyduğumuz konu toplu ulaşımdır. Sosyal mesafenin korunamadığı toplu ulaşım, en büyük risk kaynaklarındandır. Yolculuk, dolayısıyla risk süresi uzundur. Bu çözümlerin üretilmesi, salgının tırmanışının sebebi olan hareketliliği ve teması çok azaltacaktır. Hareketlilik, şu an olduğu gibi devam ederse bu durumda, artış 1 iken 2, 2 iken 4 şeklinde olmayacak. 1 iken 3, 3 iken 9 şeklinde tam bir tırmanış olacak. Çünkü virüs, 1 kişiden ortalama 3 kişiye bulaşıyor. Bugünkünün 2-3 katı ağır tablo, tahayyülü bile zor bir tablodur. Çözüm, artışın nedenini kontrol altına almaktır. Hareketliliği azaltmak, yani hayatı yavaşlatmaktır."
"İstediğim, hareketi ve teması 3'te 1'ine indirmenizdir"
Bakan Fahrettin Koca, temel şart olarak maske, mesafe ve temizlik kuralına uyacaklarını belirterek, "Koronavirüsün yöntemini virüse karşı kullanacağız." ifadelerini kullandı.
"Virüs, 1 kişiden ortalama 3 kişiye bulaşıyorsa, biz de hareketi ve teması 3'te birine indireceğiz." diyen Koca, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Dışarı çıktığımızda, 3 yere uğruyorsak bunu bire indireceğiz. Günde 3 kişiyle görüşüyorsak 1 kişiyle görüşeceğiz. Örnekler çoğaltılabilir. İstediğim, hareketi ve teması 3'te 1'ine indirmenizdir. Bunu yaparsanız, salgınla gerçekten savaşmış olacaksınız. Eğer bunu yaparsanız, her gün işe gidip gelmek ve çalışmak zorunda olan insanlar, tedbirleri uygulayacak koşullara sahip olur. Toplu taşıma araçlarında risk azalır. Kendimizi disipline sokalım. Sonsuza kadar değil. Salgını kontrol altına alana kadar. 'Dışarıya 3 kere çıkmak yerine 1 kere çıkın.' derken, hayatınıza sınırlama getirmenizi talep ettiğimin farkındayım. Talebimin amacı, hürriyetlerinizden toplum yararına fedakarlıktır. Eğer maske, mesafe, temizlik kuralına uymazsanız, hareketliği azaltmaya çalışmazsanız, sağlık çalışanlarımız yasal hakları olan izinleri daha uzun süre kullanamayacak. Eğer hayatlarımızı kendimiz disipline kavuşturmazsak kurallardan çok daha ağır mecburiyetlerimiz olacak. Bu sebeple size şunu diyorum: Hareketliliği ve teması azaltın. Dışarı çıkmanız halinde, tedbirden taviz vermeyin."
İşverenlere de seslenen Koca, "Esnek mesai sistemine geçiş için elinizden geleni yapın. Şartlarınız uygunsa vardiyalı çalışmayı tercih edin. Çalışanlar bir aradaysa, birinin hastalığa yakalanmasıyla hepsi temaslı olur. Tüm temaslılar mecburen izole edilir. Vardiya sisteminde risk azalır. Çalışanlarınızın sağlığını ve iş kaybını önlemek için doğru olan budur." ifadelerini kullandı.
"Mecburiyetiniz yoksa dışarı çıkmayın"
Salgınla savaşın, tek başına kurumların gücü ve hastanelerle kazanılamayacağının da altını çizen Koca, şunları kaydetti:
"Gelinen noktada, desteğinize, daha önce hiç olmadığı kadar ihtiyacımız var. Mecburiyetiniz yoksa dışarı çıkmayın. Zorunlu olmayan ziyaretlerden kaçının. Hastalığa yakalanmayı göze alacağınız ziyaretleri yapın. Zorunlu olmayan seyahatleri yapmayın. Hastalığa yakalanmayı göze alacağınız seyahatleri yapın. Kalabalık ortama girecekseniz, bunun hastalığa yakalanmaya değip değmeyeceğini düşünün. Maskenizi çıkarmayın. Virüsün size bulaşmasını göze alacağınız bir durum varsa çıkarın. Sosyal mesafe kuralına uymak mümkünken, kurala uyun. Uymuyorsanız, hastalığı göz ardı edecek kadar güçlü bir sebebiniz olmalıdır. Sevgili İstanbullular, rica ediyorum: Testi pozitif çıkanlar, temaslılarını filyasyon ekiplerimize eksiksiz bildirsin. Yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar, kendilerini korumaya alsın. Zorunlu olmadıkça akrabalarla başka ailelerle bir araya gelmeyin. Zorunlu olmayan kutlama ve törenleri erteleyin. Salgınla savaşın bu aşaması, disiplin istiyor.
"Her kapasitenin sonuçta bir sınırı vardır"
Bakan Koca, sağlık hizmetlerinde, sistemin tıkanmasına yol açacak bir sorunun bulunmadığını belirterek, kamu hastaneleri, özel sağlık kuruluşları ve tıp fakültesi hastaneleriyle bir araya geldiklerini söyledi.
112 Acil Servis ekiplerinden filyasyon ekiplerine kadar salgınla mücadelenin tüm birimleriyle buluştuklarını anımsatan Koca, şöyle konuştu:
"Sağlık ordumuzla riske karşı organize olduk. Sizden şunu hatırlamanızı istiyorum: Her kapasitenin sonuçta bir sınırı vardır. Bu sınırı zorlamamak, tedbirleri uygulamanıza bağlıdır. Tedbirler hayattan mahrum kalmak anlamına gelmiyor. Hayatı mantıklı şekilde yönetmek anlamına geliyor. Mevcut şartlara karşı hareketliliği üçte bire indirmektir. Hareketliliği, teması azaltmaktır. Biliyoruz ki Kovid-19 sadece kişilerin maruz kaldığı bir hastalık değil. Toplumların maruz kaldığı bir hastalıktır. Türkiye'nin kalbinin attığı yerde başarmak zorundayız. İstanbul'u ve bize sunduğu her şeyi korumak zorundayız. Sağduyunuza güveniyoruz. İstanbul tüm yönetim birimleriyle harekete geçmiştir. Kararlı bir şekilde bizimle beraber olursanız, salgını geriletmeyi başaracağız. Üzerinde görüştüğümüz tedbirlerin hayata geçirilmesinde emek sarfeden başta İçişleri Bakanlığımız ve teşkilatı olmak üzere Sayın Valimize ve bütün yerel yöneticilere teşekkür ediyorum."
Koca, bu gecenin Mevlit Kandili olduğunu hatırlatarak, "Dualarınıza hastalarımızı da dahil edin. Yarın Cumhuriyet'i kuruyoruz. Kutlu olsun." dedi.
"Sağlık hizmetlerinde sistemin tıkanmasına yol açacak bir sorunumuz yok"
Sağlık Bakanı Koca, "(Kovid-19 ile mücadele) Sağlık hizmetlerinde sistemin tıkanmasına yol açacak bir sorunumuz yok. İstanbul'da bildiğiniz gibi sağlık alt yapımız çok güçlü. Ciddi bir yatak kapasitemiz söz konusu. İstanbul'da servis yatak doluluk oranı yüzde 55. Yoğun bakım doluluk oranı yüzde 66. Bu erişkin yoğun bakım yatakları için." dedi.
"İstanbul tüm yönetim birimleriyle harekete geçmiştir"
Sağlık Bakanı Koca, "İstanbul tüm yönetim birimleriyle harekete geçmiştir, kararlı bir şekilde bizimle beraber olursanız salgını geriletmeyi başaracağız." dedi.
"Pandemi döneminin siyasi zemine çekilmesinin siyasilere bir şey kazandıracağına inanmıyorum"
Sağlık Bakanı Koca, "Pandemi döneminin siyasi zemine çekilmesinin siyasilere bir şey kazandıracağına inanmıyorum." dedi.
"Yerli aşı gelecek hafta muhtemelen ilk insan uygulamaları başlayabilir"
Sağlık Bakanı Koca, yerli koronavirüs aşısına ilişkin, "Gelecek hafta muhtemelen ilk insan uygulamaları başlayabilir. Bizim aşımız da muhtemelen nisan ayı itibarıyla devreye girer diye tahmin ediyoruz, her şey normal giderse." dedi.
"Şu anda seyahat kısıtlaması düşünmüyoruz"
Sağlık Bakanı Koca, "Şu anda (seyahat) kısıtlaması düşünmüyoruz." dedi.
Partiler ve müzikli ortamlara ilişkin açıklama
Sağlık Bakanı Koca, "Özellikle partiler anlamında gece 12'den sonra müzikli ortamlar yasaklanmıştı. Bunun daha erken saatlere çekilmesiyle ilgili Bilim Kurulunun önerisi oldu. Önümüzdeki günlerde, İçişleri Bakanlığımız bu konuyla ilgili öneri doğrultusunda duyuru yapmış olur." dedi.
"Şu an 60 binin üzerinde İstanbul'da test yapılıyor"
Bakan Koca,İstanbul'un test kapasitesine ilişkin, "İstanbul'un test kapasitesini özellikle çok arttırdık. Şu an 60 binin üzerinde İstanbul'da test yapılıyor." dedi.
"Aşıyı temin etmek için yoğun bir çaba içerisinde olduğumuzu bütün vatandaşlarımız bilsin"
Sağlık Bakanı Koca, "Aşıyı elde etmek, temin etmek için de ilk günden itibaren yoğun bir çaba içerisinde olduğumuzu bütün vatandaşlarımız bilsin." dedi.
Grip aşısı temini
Sağlık Bakanı Koca, grip aşısı teminine ilişkin, "2,2 milyon temin ettik, şimdi 3 milyonun üzerinde temin etme çabası içerisindeyiz." dedi.
12 bin sağlık çalışanı alımı yapılacak
Sağlık Bakanı Koca, "Önümüzdeki hafta, muhtemelen Kasım ayının ilk haftası 12 bin sağlık çalışanımızı alım ilanına çıkacağımızı müjdelemek istiyorum." dedi.
"Türkiye'de ruhsatı olmayan aşıyı Halk Sağlığı alabilir"
Sağlık Bakanı Koca, TEB'in açıklamarına ilişkin, "Ruhsatlı olan aşıyı herkes getirebilir. Türkiye'de ruhsatı olmayan aşıyı Halk Sağlığı alabilir. Eğer bu anlamda varsa bir aşı lütfen bize söylesinler biz alalım. Ben bunu bir ay önce de iki ay önce de söyledim ama ortada olmayan, 'x firmada var' denilerek, şimdi 'yok' denilerek, bir aşıyı pazarlamasınlar." dedi.
"İstanbul'da özellikle son bir hafta içinde vaka artış oranı yüzde 62"
Bakan Koca, İstanbul'daki Kovid-19 artışına ilişkin, "İstanbul'da özellikle son bir hafta içinde vaka artış oranı yüzde 62." dedi.