Ayvalık'ın kırsal Mutlu Mahallesi Muhtarı Erdinç Tügen, zeytinyağı elde edilmesinde geleneksel metot olan taş baskı sistemini, satın aldığı kamyona entegre etti. Zeytinlerin ezilerek yağ elde edilmesinde kullanılan 150 yıllık granit taşlar ile aralık ayının ikinci haftasından itibaren ilk olarak Bursa, Eskişehir, İstanbul ve Ankara'ya gidecek olan Tügen, sonrasında Akdeniz bölgesi ve ardından İç Anadolu bölgesini dolaşarak, bu sistem ile nasıl yağ elde edildiğini uygulamalı şekilde vatandaşlara anlatacak.
Mutlu Mahallesi'nde 22 yıldır muhtarlık yapan Erdinç Tügen, ana geçim kaynakları olan zeytinciliği gelecek kuşaklara özendirmek, daha verimli araziler ile geniş pazarlar bırakabilmek için çalıştıklarını söyledi.
150 YILLIK GRANİT TAŞLAR
Taş baskıda kullanılan sert ve mineralli granit taşların, içerisine herhangi bir maddeyi kabul etmediğini söyleyen Tügen, “Devamlı olarak yıkandığı müddetçe hijyeniktir ve çok sert olduğundan dolayı da erime yapmaz. Granit taşlar tekerlek şekline getirilir ve demir aksamlar ile monte edilir. 2 taş üste, bir taş da aynı şekilde altta olmak üzere granit taşlar ezici hale gelmiş olur. Bu taşların ağırlığı 500'er kilogramdır. Zeytin taneleri etli kısmı ve çekirdeğiyle bu taşlar sayesinde hamur haline gelir. Kullanmış olduğumuz taşlar yaklaşık 150 yıllıktır. 1930'lu yıllara kadar mengenede, sonrasında da 1990'lı yıllara kadar başka bir zeytinyağı fabrikasında kullanılmıştır. Şimdi ise sistemi kurduğumuz kamyon içerisinde hizmet vermekte. Taş baskı, zeytinyağı sisteminde kullanılan ilk yöntem olarak bilinmektedir. Bu taşlar ilk dönemlerde hayvanlar kullanılarak çevrilirken sonrasında makine ile çevrilmeye başlanmıştır. Ama sistem, aynı eski doğal sistemdir” diye konuştu.
Muhtar Erdinç Tügen, kamyona monte ettiği taş baskı sistemiyle il il gezerek, zeytinyağının elde ediliş aşamalarını tanıtacağını belirterek, “Şehirlerin meydanlarında, zeytinleri granit taşlara atarak yaklaşık yarım saatte işleyip, tamamen doğal şekilde zeytinyağına dönüştüreceğim. En iyi şekilde geleneksel yöntemi tanıtacağız. Bu çalışma sayesinde zeytinyağı tüketimini de teşvik etmeyi amaçlıyoruz” dedi.
ÇİĞ YERKEN TAŞ BASKI TÜKETİN
Kendi tesisinde de yılda en fazla 10 ton taş baskı yağ elde edebildiğini belirten Tügen, geri kalan zeytinini kontinü sistem kullanarak zeytinyağı haline getirdiğini anlattı. Taş baskı yağ isteyenlere de çiğ olarak kullanabilecekleri kadar almaları önerisinde bulunan Tügen, “Türkiye'de taş baskı tesisi belki de bir elin 10 parmağını geçmez. Taş baskı yağ için önemli bir emek harcıyoruz. Bu emeğin yazık olmaması için ben vatandaşlarımıza şu öneride bulunuyorum. Kontinü sistemde elde edilen yağları yemeklerde kullanın. Taş baskı ile elde edilen yağları ise çiğ tüketimlerde, yani kahvaltıda ya da salatalarda kullanın" diye konuştu. DHA
