Çarlık Rusyası'nın, stratejik açıdan önemli gördüğü Kafkaslardan Çerkes halkını sürgüne göndermesinin üzerinden 158 yıl geçti.
Rusya'nın Karadeniz sahiline inme politikası gereği Kuzey Kafkasya'yı ele geçirme amacıyla 1556'dan itibaren başlattığı Kafkas-Rus Çarlığı savaşı 308 yıl devam etti.
Çerkesleri yok ederek Kafkas Dağları'nın iç kesimlerine ilerleyen Ruslar, teslim olan Çerkesleri ya Çarlık ordusuna katılma ya da göç etme seçeneğine zorladı.
21 Mayıs 1864'ten itibaren Çerkes toplulukları başta Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerine sürgün edildi.
Resmi olmayan rakamlara göre 1,5 milyona yakın Çerkes bir ay içinde sürgüne tabi tutuldu. Yol şartları, salgın hastalıklar ve açlık gibi nedenlerden yaklaşık 500 bin Çerkes hayatını kaybetti.
Sürgüne tabi tutulanlar, Anapa, Novorossiysk, Gelincik, Soçi ile Adler gibi Karadeniz limanlarından gemilere bindirildi ve birçoğu Anadolu'da Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Sinop, Yozgat, Düzce, Adapazarı, Kocaeli'ye iskan edildi.
Çerkeslerin bir kısmı ise Suriye ve Filistin başta olmak üzere Orta Doğu'ya yerleştirildi. Sürgüne maruz kalan Çerkesler zamanla yerli halka karıştı.
Osmanlı İmparatorluğu'na sürülemeyen Çerkesler ise Orta Laba ve Orta Kuban nehirleri bölgesindeki Rus Kazak köylerine yerleştirildi.
Rusya'nın çok önceden planladığı "Çerkes halkını öz vatanlarından sürgün etme operasyonu" adım adım gerçekleştirilen bir eylem olarak değerlendiriliyor.
Osmanlı topraklarına bile ulaşamadan binlerce kişinin öldüğü bu sürgün "tarihin en acı olaylarından biri" olarak nitelendiriliyor.
İnsanlık tarihine kara bir leke olarak geçen Çerkes sürgünü, her yıl Türkiye'de yaşayan Çerkesler tarafından gözyaşlarıyla anılıyor.
Türkiye'deki Çerkesler, insanlık tarihine kara leke olarak geçen sürgünü anmak için çeşitli etkinlikler düzenliyor. Deniz kenarında "Nart ateşi" yakıp çevresinde "mezar taşı nöbeti" tutulan anma törenleri, "Sürgün Andı" okunması ile sona eriyor. SİYASİLERDEN PAYLAŞIM
ÖMER ÇELİK: ÇERKES KARDEŞLERİMİZE RAHMET DİLİYORUZ
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, "Çerkes Sürgünü'nün 158. yılında o bitmeyen acıyı yüreğimizde hissederek kaybedilen canları, yiten yaşamları anıyoruz… Acımasızca sürgün edilen ve hayatlarını kaybeden Çerkes kardeşlerimize rahmet diliyoruz. Hepsini saygıyla anıyoruz." dedi.
DAVUTOĞLU: TARİHİN BİLİNEN EN BÜYÜK SÜRGÜNÜNDE
HAYATINI KAYBEDENLERİ SAYGIYLA ANIYORUM
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, "Bugün 21 Mayıs; tarihleri kahramanlık kadar acılarla dolu Çerkes halkının, Rus Çarı'nın zulmü ile uğradıkları sürgününün ve ölüm yolculuğunun yıl dönümü. Kahramanlıkları Şeyh Şamil'de vücut bulan tarihin bilinen en büyük sürgününde hayatını kaybeden Çerkesleri saygıyla anıyorum." mesajını paylaştı.
İNCE: DÜNYA TARİHİNİN GÖRDÜĞÜ EN BÜYÜK ACILARDAN BİRİ
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce "Çerkes Soykırımı dünya tarihinin gördüğü en büyük acılardan biridir. Çerkes kardeşlerimin acısını yüreğimde hissediyor, Çerkes Sürgünü'nün mağdurlarını saygı ve rahmetle anıyorum" mesajını paylaştı.
BÜLENT ARINÇ: MAZLUMLARI RAHMETLE YAD EDİYORUM
Eski YİK üyesi Bülent Arınç, sosyal medya mesajında "158 yıl önce insanlığın şahit olduğu en büyük dram ve acılardan biri yaşandı. Yaklaşık 1,5 milyon Çerkes vatanlarından sürüldü ve soykırıma maruz bırakıldı. Yüreklerinde bu derin acıyı hisseden herkesin duygularını paylaşıyor; mazlumlarını ise rahmetle yad ediyorum." ifadelerini kullandı.
İMAMOĞLU: ÇERKES HALKININ YAŞADIĞI
ACIYI DERİNDEN HİSSEDİYORUM
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ise mesajında "Çerkes halkının yaşadığı acıyı derinden hissediyor, hayatını kaybedenleri rahmetle anıyorum." ifadelerine yer verdi.
