İslam İşbirliği Teşkilatı ya da kısaca İİT Eylül 1969 tarihinde Fas'ın başkenti Rabat'ta toplanıp İslam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere kurulan 57 üyeye sahip, uluslararası hukuk tüzel kişiliğini haiz bir uluslararası teşkilattır. 38. Dışişleri Bakanları toplantısında alınan karar gereğince örgütün ismi İslam İşbirliği Teşkilatı olarak değiştirilmiştir.
İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI NASIL KURULDU?
Church of God adlı tarikata bağlı Denis Michael Rohan adında Avustralyalı bir Hristiyan'ın 21 Ağustos 1969 tarihinde Mescid-i Aksa'yı kundaklamaya çalışmasından sonra İslam ülkeleri başkanları BM'de daimi olarak temsil de edilen İslam Konferansı Teşkilatını kurdular. Pakistan'daki ikinci toplantılarında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı gündeme getirildi. Bunun ardından İKÖ maliye ve ekonomik işleri bakanları 1973 yılında katıldıkları Cidde toplantısında mali ve parasal bir müessesenin kuruluşunun önemini vurguladılar. Nihayet İslam Konferansı Teşkilatı'nın 20 Ekim 1975 tarihli zirve toplantısında İslam Kalkınma Bankası'nın kuruluş planı onaylandı. İslam İşbirliği Teşkilatı bugün İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek kuruluş sıfatına sahiptir.
İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI NASIL ORGANİZE OLUR?
Siyaset yapan en yüksek organı olan, üye devletlerin devlet başkanları ve hükümet yetkililerinin katıldığı ve her üç yılda bir yapılan İslam Zirvesi'nde alınan kararların işleyişini incelemek için üye ülkelerin dışişleri bakanları her yıl toplanır. Organizasyonun yönetici organı ise daimi sekreterya, iki organın kararlarının uygulanması ile görevlendirilmiştir ve merkezi Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde yer alır. Şu anki Genel Sekreter 2016'dan beri Yusuf Bin Ahmed El Useymim'dir.
İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI 'NIN AMACI VE ŞARTI
İslam İşbirliği Teşkilatı'nın amacı İslam Dünyasının hak ve çıkarlarını korumak, üye devletler arasında işbirliği ve dayanışmayı güçlendirmektir.
1972 yılında Rabat'ta yapılan üçüncü İslam Dışişleri Bakanları Konferansında kabul edilen İKÖ Şartının yerine 14 Mart 2008'de Dakar'da yapılan 11. İKÖ Zirvesi'nde kabul edilen yeni şart örgütün temel kurucu belgesidir. Şart, örgütün amaçlarını, prensiplerini beyan eder, üyelik, gözlemcilik, organlar, uyuşmazlıkların barışçı halli, bütçe ve maliye ve işleyiş kuralları belirler.
1972 tarihli eski şartı değiştiren ve yerine geçen yeni şart, örgütün reformu yolunda en önemli dönüm noktasını oluşmaktadır. Yeni şart, örgütün 1972 yılından bu yana geçen zamanda uluslararası alanda meydana gelen köklü değişiklikler sonucunda ortaya çıkan yeni ortamda İslam ülkeleri arasında çağdaş ihtiyaçlara uygun işbirliği ve faaliyetler için gerekli yasal zemini ve organları oluşturmaktadır.
ÜYE OLAN ÜLKELER
Türkiye'nin de kuruluş tarihinden bu yana içerisinde yer aldığı İslam İşbirliği Teşkilatı'nın (İİT) 57 üyesi bulunmaktadır. Buülkeler; Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Benin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Brunei, Burkina-Faso, Cezayir, Cibuti, Çad, Endonezya, Fas, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gambiya, Gine, Gine Bissau, Guyana, Irak, İran, Kamerun, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Komorlar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Maldivler, Malezya, Mali, Mısır, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Özbekistan, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Sudan, Surinam, Suudi Arabistan, Tacikistan, Togo, Tunus, Türkmenistan, Uganda, Umman, Ürdün, Yemen, Suriye'dir. (Üyeliği 14-15 Ağustos tarihlerinde düzenlenen 4. Olağanüstü İİT Zirvesi'nde askıya alınmıştır.)
Gözlemci ülkeler ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (Kıbrıs Türk Devleti adıyla), Bosna-Hersek, Orta Afrika Cumhuriyeti, Rusya, Tayland'dır.
2017 İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI ZİRVESİNE HANGİ ÜLKELERİN LİDERLERİ KATILDI?
İslam İşbirliği Teşkilatı kuruluşundan bu yana Fas (Rabat), Pakistan (Lahor), Suudi Arabistan (Mekke ve Taif), Fas (Kazablanka), Kuveyt (Kuveyt), Senegal (Dakar), Fas (Kazablanka), Pakistan (İslamabad), İran (Tahran), Katar (Doha), Malezya (Putrajaya), Suudi Arabistan (Mekke), Senegal (Dakar), Suudi Arabistan (Mekke), Mısır (Kahire), Endonezya (Cakarta) ve Türkiye'de (İstanbul) zirve gerçekleştirdi. İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi, son olarak 13 Aralık 2017 tarihinde Türkiye İstanbul'da Kudüs için olağanüstü toplandı.
Türkiye'nin ikinci kez ev sahipliği yaptığı zirveye; Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Yemen Cumhurbaşkanı Abdrabuh Mansour Hadi, Kuveyt Emiri Şeyh Sabah, Umman Kralı'nın özel temsilcisi Seyit Assad bin Tarıq Al Said, Katar Emiri Şeyh Tamim, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Brunei Kralı Hasan El-Bolkiah, Cibuti Başbakanı Abdulkader Kamil Mohamed, Kazakistan Meclis Başkanı Kassım Jomart Tokayev, Pakistan Başbakanı Şahid Hakan Abbasi, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Faiez Serrag, Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo, Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani, Ürdün Kralı Abdullah, Özbekistan Senato Başkanı Nigmatulla Yuldaşev, Malezya Başbakanı Najib Razzak, Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir, Gine Cumhurbaşkanı Alpha Conde, Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun, Komorlar Devlet Başkanı Azali Assoumani katıldı.