'İstanbul'a vergi gönderilmesi yasak'
İstanbul'daki işgal süreci ile birlikte 'Türk topraklarında vergi koyma hakkınız kalmadı' diyen yeni meclis,Duyun'u Umumiye karşısında vergi koyma ve toplama işine çeki düzen vermiştir...

Oluşturma Tarihi: 2021-06-03 21:59:19

Güncelleme Tarihi: 2021-06-03 21:59:19

Hüseyin Perviz Pur Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Türkiye'nin Borç Prangası adlı eserinde Kurtuluş Savaşı sırasında Duyun'u Umumiye'nin Ankara hükümeti ile olan ilişkilerini ve birbirine karşı olan tavırlarını şöyle anlatıyor:

Kurtuluş Savaşı başladıktan sonra toplanarak Anadolu'da ilerleyen Türk ordusu geri alınan vilayetlerin gelirlerine el koyuyordu. Duyun'u Umumiye bu durumu yok ettiği devlete Osmanlı idaresine şikayet ediyordu.

Duyun'u Umumiye Müdürlüğü'nün Ankara'da kuruluşu

Ankara'da kurulan Büyük Millet Meclisi Hükümeti Duyun'u Umumiye idaresine bir talimat göndererek Türk topraklarında bundan böyle vergi koyma, vergi alma haklarının kalmadığını bu hakkın Türkiye halkı adına TBMM'ye ait olduğunu Duyun'u Umumiye idaresinin bu tarihtan sonra yapacağı anlaşmaların geçerli olmayacağını bildirmişti.
Duyun'u Umumiye İdaresi bu talimat üzerine batılılardan görüş almıştır. Lozan anlaşmasından önce batılılar yeni Türk devletinin varlığını alacakları uğruna benimsemişlerdi. Ankara'da Duyun'u Umumiye Müdürlüğü kurularak Duyun'u Umumiye'nin memurları buraya bağlanmış ve Duyun'u Umumiye'nin gelir kaynaklarının tamamı bu yeni Türk devletine devredilmişti.

Temsil Heyeti'nin aldığı karar

Kocaeli Üniversitesi tarafından yayınlanan İzmit Milletvekilleri adlı eserde 16 Marat 1920'de İngiliz askerlerinin İstanbul'u işgal etmesi ve 18 Mart'ta da Meclis'i Mebusan'ı basarak bazı milletvekillerinin tutuklanmaları üzerine Mustafa Kemal Paşa'nın Temsil Heyeti Başkanı sıfatıyla İstanbul hükümeti ile her türlü yazışmayı ve vergilerin İstanbul'a gönderilmesini yasakladığını yazıyor.
Bu uygulamaya dönük olarak Anadolu'daki maliye sandıkları kontrol edilerek para mevcutları bir tutanakla tespit edilmiş...

Birinci Meclisin kabul ettiği ilk yasa bir vergi yasası

Öte yandan 23 Nisan 1920'de toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi 24 Nisan'da ilk anayasasını da kabul ediyor. Bu bir vergi yasasıdır. Ağnam Vergisi yasası (Osmanlı Devleti döneminde koyun ve keçi gibi küçükbaş hayvanlar üzerinden alınan bir vergi türü). Meclise altı ay sonra bu yasanın değiştirilerek alınan vergi miktarının artırılmasına ilişkin öneri geldiğinde İzmit milletvekili Hamdi Namık Bey buna karşı çıkmış ve bu artışın halkın gözünde itibarını zedeleyebileceğini ifade etmiş. Hamdi Namık Bey çeşitli adlar altında alnan vergilerin de tek bir isim altında toplanmasını ve vergiye Vatanın Kurtuluşu Vergisi adının verilmesini istemiştir.