Diyagram siyasi düşünceleri iki vektöre - iktisadi görüş ve kişisel görüş - ayırarak bir çeşit Kartezyen diyagram sunan siyasi görüş değerlendirme diyagramıdr . Böylece siyasi görüş analizini geleneksel tek boyutlu çizgisel değerlendirme ölçütü olan "sağ-sol" çizgisi dışına çıkarıp iktisadi ve şahsi özgürlükler derecesinde iki boyutlu bir grafiğe yerleştirir.
NOLAN DİYAGRAMININ ÖNCESİ VE ORTAYA ÇIKIŞI
Benzer bir iki boyutlu diyagram dört yerine sekiz noktalı olarak Stuart Christie ve Albert Meltzer tarafından 1970 yılındaki The Floodgates of Anarchy adlı yayında ortaya çıktı. Radicals for Capitalism'de Brian Doherty, diyagarama dair düşünceleri Maurice Bryson ve William McDill'in The Rampart Journal of Individualist Thought (Yaz 1968) dergisindeki "The Political Spectrum: A Bi-Dimensional Approach" adlı makaleye dayandırır.
David Nolan diyagramın şimdiki halini ilk kez Society for Individual Liberty (SIL)'ın aylık dergisi olan The Individualist'in Ocak 1971 tarihli sayısında "Classifying and Analyzing Politico-Economic Systems" adlı makalesinde yayınladı. Şubat 1971'de, sonrasında Liberteryen Parti olacak olan gruba kuruluşunda destek verdi.
İNSAN EYLEMLERİNDE HÜKÜMET KONTROLÜ
Başka hiçbir düşünceye imkan tanımayan "sağ-sol" çizgisel analizinden yılmış haldeki Nolan, kendi adıyla anılacak iki eksenli diyagramı icat etti. Nolan diyagramı, World's Smallest Political Quiz'in temelidir.
Nolan'ın kanaati, bireyin siyasi düşüncesinde temel tanımlayıcı nitelik olan çeşitli siyaset felsefeleri arasındaki esas farkın, insan eylemleri üzerinde savunulan hükümet kontrolünün miktarı olduğudur. Nolan daha sonra aslında tüm siyasi eylemlerin iktisadi ve bireysel olarak iki genel başlıkta toplanabileceğini savundu
"İktisadi" küme insanların üretici ve tüketici olarak ne yaptığını - ne aldıkları, sattıkları, ürettikleri, nerede çalıştıkları, hangi işgücünü kullandıkları ve paralarıyla ne yaptıkları içerir. İktisadi eylemlere örnek bir işyeri açmak veya işletmek, ev almak, bina inşaatı ve büroda çalışmak olabilir. "Bireysel" küme insanların ilişkilerinde, kendilerini ifade etmede neler yaptığını ve kendi beden ve akıllarıyla neler yaptıklarını kapsar. Bireysel eylemlere örnek kiminle evlendikleri, hangi kitapları okudukları veya filmleri izledikleri, hangi gıda, ilaç ve eczaları kullanmayı tercih ettikleri, eğlence anlayışları, din seçimleri, bağlı oldukları organizasyonlar ve kiminle ilişki kurmayı seçtikleri olabilir.
SİYASİ FRAKSİYONLARA GÖRE HÜKÜMET KONTROLÜNÜN ETKİN OLDUĞU MECRALAR
Nolan, çoğu yürütme faaliyetinin (veya kontrolünün) bu iki ana mecrada meydana geldiğini fark ettikten sonra siyasi pozisyonlar bireyin veya bir siyasi partinin bu iki alanda ne kadar hükûmet kontrolünü savunduğuyla belirlenebileceği tezini öne sürmüştür. Uç noktalar iki alanda da hükûmet kontrolünün olmaması (anarşizm) ya da her alanda sınırsız veya azami hükûmet kontrolüdür (çeşitli totaliter yönetimler). Çoğu siyasi görüş ikisi arasında bir yerde durur.
Genel olarak muhafazakarlar ve sağ düşünceler serbest piyasa gibi iktisadi alanda daha çok özgürlüğe yönelirken uyuşturucu yasaları şahsi meselelerde daha çok hükûmet müdahalesinden yanadır.
Liberaller ve sol düşünceler ise vicdani ret gibi şahsi alanda daha çok özgürlüğe yönelirken hükûmet denetiminde asgari ücret gibi ekonomik alanı ilgilendiren meselelerde daha çok hükûmet etkinliği veya kontrolünü savunur.
Liberteryenler hem ekonomik hem de bireysel özgürlüğü savunur ve her iki alanda da çoğu (veya bütün) hükûmet kontrollerine karşı çıkar. Muhafazakarlar gibi liberteryenler de kişinin kendisi için ekonomik tercihlerinde özgür olması gerektiğine inanır. Bireysel özgürlük konusunda ise liberallere yakındırlar.
Devletçiler hem iktisadi hem de bireysel alanda daha çok hükûmet kontrolünü savunur. Diyagramın farklı versiyonları, Nolan'ın özgün diyagramı gibi, bu köşe için "komüniteryen" veya "popülist" gibi ifadeler kullanır.
NOLAN'IN İKİ EKSENLİ GRAFİĞİ
Görsel olarak bu kanaati göstermek için Nolan iki eksenli bir grafik tasarladı. Bir eksen iktisadi özgürlüğü diğeri de şahsi özgürlüğü temsil eden grafikte %0'dan (mutlak devlet kontrolü) %100'e (devlet kontrolü yok) kadar bir ölçek vardır. Ekonomide %100 özgürlük serbest pazarı, bireysel alanda %100 özgürlük şahsi ve mahrem alanlarda devlet kontrolünün olmamasını ifade eder. İki eksendeki ölçüleri kullanarak bireyin, bir siyasi oluşumun veya siyasi düşüncenin ne kadar bireysel ve iktisadi özgürlüğü savunduğu kesişim noktasında belirlenebilir. Tüm siyasi görüşleri liberalden muhafazakara tek boyutlu bir hatta sıralamakatansa Nolan'ın diyagarmı iki boyutlu bir tespite imkan sağlar.
Nolan, diyagramının etkilerinden bahsederken onu gören birinin kesin bir değişime uğradığını belirtmiştir: onlar verili düşünceleri artık tek boyutlu değil iki boyutlu olarak görürler.
1987'de, Advocates for Self-Government'ın kurucusu Marshall Fritz, yürüttüğü diyagarma on soru ekleyerek insanların siyasi görüşlerini belirleyebildikleri World's Smallest Political Quiz'i yaratmıştır.