1925 yılında Uganda'nın kuzeyinde, Arua bölgesindeki Koboko'da doğan İdi Amin tamamı müslüman Kakva kabilesine mensuptu. Îdî Emîn olan Müslüman ismi, yerli telaffuzla ve biraz da Avrupa dillerindeki söylenişiyle, ‘İdi Amin'e dönüşmüştü.
Sovyet Rusya'nın etkisine girme ihtimaline karşı ABD ve İngiltere'nin desteklediği İdi Amin, Silahlı Kuvvetler Komutanı olarak görevi başındayken ülkede karışıklık yaşanır.
25 Ocak 1971'de, 1967'den itibaren devlet başkanlığını sürdüren silah arkadaşı Milton Obote'nin kendisine tuzak kurduğunu ortaya çıkarması üzerine siyasi rakibini tasfiye ederek yönetimi ele geçirdi.
Komşu Tanzanya'nın kuzeyindeki Kagera bölgesiyle ilgili anlaşmazlık nedeniyle 1978 yılında bu ülkeye savaş ilan eden İdi Amin, 30 bin kişilik Tanzanya ordusu karşısında kaybeder.
Libya'nın 2011'de katledilen lideri Muammer Kaddafi'nin İdi Amin ile dostluğu 70'li yıllara dayanıyor...
Amin, Tanzanya hezimetinin ardından 11 Nisan 1979 tarihinde ülkesini terk eder. İlk olarak Libya'da 10 yıl sürgün yaşadıktan sonra, Irak'a ve en son Suudi Arabistan'a geçerek Cidde'ye yerleşir.
1,98 boyu ve 126 kilo ağırlığıyla dev bir cüsseye sahip olan Amin 1951-1960 yılları arasında dokuz defa Uganda ağır sıklet boks şampiyonu oldu. Uganda'da İslam'ın yayılmasına katkı sağladığı için Suudi Arabistan, bir daha siyasi faaliyet yapmaması şartıyla sığınmacı olarak kabul etmişti.
16 Ağustos 2003'te, 78 yaşında ölen İdi Amin, son yıllarını Cidde'de defnedilir.
Gerçek Hayat dergisinde İdi Amin hakkındaki yazıda "yamyam" iddialarına Amin'in verdiği cevap da yer alıyor.
"NEDEN İNSAN KANI İÇİYORDUNUZ"
1980'lerde Cidde'de Türkiye'yi tanıtım programına, Tanzanya ile olan savaşı kaybettikten sonra ülkesini terkedip Cidde'ye yerleşen İdi Amin de misafir olur.
Toplantıda İdi Amin'i gören bir Türk grup yanına gitti.“Siz İdi Amin misiniz” diye sordular. “Bir Türk kahvesi ısmarlamazsanız konuşmam” deyince sıcak bir hava oluştu.
Tam o esnada bir Türk mühendis “Siz, ülkenizde neden insan kanı içiyordunuz?” diye sordu.
İdi Amin gayet sakin bir şekilde: “Orada Türk kahvesi yoktu da onun için” dedi.
Amin, “Siz Türkler, 1974'te Kıbrıs'ta çocukları, kadınları neden canlı canlı gömdünüz” diye sordu.
Mühendis, “Hayır! Biz öyle bir şey yapmadık” deyince İdi Amin kükrercesine: İnsan kanı içiyordun' dedin. Bir insana yapılabilecek en ağır hakareti yaptın, ben kızmadım. Sana ne oluyor şimdi dedi ve ekledi: Çocuk, benim ülkem kuş cennetidir. Beni ziyarete gelenler kuş eti veya canlı kuş hediye ederlerdi. Ben o kuşların bile kanını içmedim. Benden önce Uganda'da Müslümanlar köle ve hizmetçi idi. Resmi iş alamazlardı. Resmî işlerdeki oranını yüzde 80'e çıkarttım. İngiliz ve Batı bunu asla kabullenemedi. Masa başından aleyhte haberler ürettiler. Bilin ki, benim ülkemden çıkan her haber önce Londra'ya gider şekillenir ve oradan size gelirdi. Sizinle ilgili haberler de İsrail'den İsviçre'ye gider, istenen şekle konur, sonra bize gelirdi ve bu hâlen öyledir” dedi.
İdi Amin'in öldükten sonra Türkiye'de Olay Gazetesinde yer alan bir ilan (21 Ağustos 2003)
AMİN'İN ARKADAŞI KONUŞTU
Ömer Faruk Özbil, İndependent Türkçe'de yayımlanan yazısında (Haziran-2021) Uganda lideri hakkındaki "yamyam" iddialarını onun yakın arkadaşlarından Abdallah Nasur'a sorduktan sonra aldığı cevabı şöyle aktarıyor:
"Görüştüğüm diğer bir kişi, İdi Amin'in yakın çalışma arkadaşı ve aynı zamanda merkez valiliği yapmış Abdallah Nasur'du. Saçma dahi olsa tüm iddiaları kendisine yönelteceğimi ve vereceği cevapları değiştirmeden paylaşacağımı söyledim. En absürt ve en çok konuşulan iddiayı, İdi Amin'in yamyam olup olmadığını sordum. Büyük bir kahkaha patlattı. Bunun büyük bir saçmalık olduğunu söyledi. Her devlet başkanı gibi Amin de hatalar yapmış olabilir ama yamyamlık gibi iddialar gerçeği yansıtmıyor diye vurguladı. Görüşmemizi özetleyecek olursam, İdi Amin'in her zaman iyi niyetli hareket ettiğini, her insan gibi hatalar yaptığını, Müslümanlar için çok çalıştığını, bundan öte Uganda halkının gelişimi için elinden geleni yaptığını söyledi."
İDİ AMİN'İN BAZI SÖZLERİ
Idi Amin, 25 Ocak 1971 ile 13 Nisan 1979 tarihleri arasında Uganda'nın başkanıydı.
Amin, BM Genel Kurulu'nda...
Amin'in Batı medyasında ve hakkında yazılan kitaplarda yer bulan bazı sözleri:
"Ben bir politikacı değilim, profesyonel bir askerim. Bu nedenle az konuşan bir adamım ve mesleki kariyerim kısa sürdü." (Ocak 1971'de Uganda ulusuna yaptığı ilk konuşmadan)
"Bazen insanlar konuşma tarzımı düşündüklerimle karıştırıyorlar. Hiçbir zaman resmi bir eğitim almadım, hatta anaokulu diplomam bile yok. Ancak bazen doktora derecemden daha fazlasını biliyorum çünkü bir asker olarak nasıl davranacağımı biliyorum. , Ben bir eylem adamıyım." (1977)
"Hiçbir süper güç tarafından kontrol edilmek istemiyorum. Kendimi dünyadaki en güçlü figür olarak görüyorum ve bu yüzden hiçbir süper gücün beni kontrol etmesine izin vermiyorum" (1977)
"Canını ve malını İslam'ın iyiliği için feda eden Hz. Muhammed gibi, ben de ülkem için ölmeye hazırım." (1979'da Uganda Radyosundaki konuşmasından)
