TİKA'nın destekleri, MATÜSİTEB'in organizasyonu ve Uluslararası Balkan Üniversitesinin ev sahipliğinde düzenlenen panele, Anayasa Mahkemesi Üyesi Salih Murat, TİKA Balkanlar ve Doğu Avrupa Dairesi Başkanı Dr. Mahmut Çevik, AK Parti Sakarya Milletvekili Mustafa İsen, MATTO Başkanı ve Uluslararası Balkan Üniversitesi Yönetim Kurulu Başkanı Aydoğan Ademoski, Yurtdışı Türkler Başkanlığı Başkan Yardımcısı Sait Yusuf, Uluslararası Balkan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Dursun Erdem, MATÜSİTEB Başkanı Hüsrev Emin, çeşitli kurumların müdürleri, bürokratlar, akademisyenler, işadamları, öğrenciler ve çok sayıda davetli katıldı.
“Makedonya'da 400 Bine Yakın Türkçe Konuşan, Kendini Türk Hisseden Türk Toplumu Yaşamaktadır”
Programın açılışında bir konuşma yapan TİKA Balkanlar ve Doğu Avrupa Dairesi Başkanı Dr. Mahmut Çevik, Yahya Kemal'in “Hedefiniz hürriyet değil de milliyet ise istikbaliniz var demektir” ve “Türkçenin çekilmediği yerler vatandır” dizelerinden alıntı yaptı.
Makedonya'da 400 bine yakın Türkçe konuşan ve kendini Türk hisseden bir Türk toplumu olduğunu dile getiren Çevik, “Rumeli insanı, barışın dili Türkçeyle bölgede var olan 15 bin 787 Osmanlı somut ve soyut kültürel mirasına sahip çıkmanın gayreti içerisinde oldu” ifadelerini kullandı.
Balkanlar ve Doğu Avrupa'da 2 milyona yakın Türk toplumunun yaşadığına dikkat çeken Çevik, “Zengin Türkçeden bu coğrafyanın dillerinden olan Hırvatçaya, Sırpçaya, Boşnakçaya, Arnavutçaya 7-8 bin tane kelime girdi. Rumeli'nin müziğinde, sesinde, ağzında, gözyaşında Türkçe vardı. Birbirimize saygının dili Türkçeydi” dedi.
Türk kültürü ve dilinin Balkanları beslediğini vurgulayan Çevik, “Dil ve köken itibariyle Orta Asya'dan geliyoruz. Yahya Kemal'in mısralarında belirttiği gibi Bursa'daki kültür ne anlama geliyor ise Selanik'te, Gümülcine'de, İskeçe'de aynı kültürü ifade ediyor. Edirne'deki kültür hangi anlama geliyor ise Filibe'de, Burgaz'da, Manastır'da aynı anlamı ifade ediyor. Sakarya'da kültür neyi ifade ediyor ise Üsküp'te, Prizren'de, Priştine'de, Tiran'da da aynı anlamı ifade ediyor” dedi.
MATÜSİTEB'in çalışmalarından övgüyle bahseden Çevik, “Umuyorum ki önümüzdeki dönemde bu çalışmalar TİKA'yla beraber Türk milletinin varlığı ve birliği için, bu coğrafyada Türkçenin gelişmesi için kalıcı barışın sağlanması için devam edecektir. Biz TİKA olarak hem dilin gelişmesinde hem Makedonya'daki soydaşlarımızın, akraba topluluklarımızın iktisadi hayatta kalkınmalarına, Makedonya'nın kurumsal, sivil ve altyapılarının gelişmesine yönelik olarak bugüne kadar uyguladığımız projeleri bundan sonra da artarak devam ettireceğiz. 21 Aralık Bayramının Türklere ve Makedonya'da yaşayan tüm toplumlara sağlık ve huzur getirmesini dilerim” diyerek konuşmasını bitirdi.
“Balkanlarda Türkçe Uygarlık ve Şehirlilik Diliydi”
AK Parti Sakarya Milletvekili Mustafa İsen, Balkanların üzerlerinde bir şemsiyenin var olduğu tablolarda birlik ve beraberlik içinde olduğunu, geliştiğini sözlerine ekledi. Osmanlı'nın Balkan bölgesine gelmesiyle Pax Ottomana (Osmanlı Barış Dönemi) kavramının ortaya çıktığını söyleyen İsen, “Bu barış döneminde iletişimi sağlayan en önemli dil Türkçe oldu. Bunun sadece ikili anlaşmalardaki örneğiyle karşılaşmadık. Bugün, 7200-7300 civarında tescil edilmiş Türkçeden bu dillere geçen kelimeler var. Bu yaşanan hayatın, yaşama aksetmiş bir yansımasıdır. Bu kelimelerin de büyük ölçüde medeniyetle ilgili kelimeler olduğunu görüyoruz” dedi.
Küçük bir anekdottan bahseden İsen, “1980'lerli yıllarda Üsküp'e geldiğimde bir dükkânda oturuyorduk. Türkçe devam eden bir konuşma dışardan gelen birisiyle ve size sorduğu Arnavutça veya Makedonca bir sözle bu dillere dönüşür ve bu çerçevede devam edere. Konuşma böyle farklı diller üzerinde yürürken, Makedonca konuşuluyordu. Dışarıdan gelen bir başkası konuşmaya katıldı. Ben yanımdaki arkadaş seslenerek uyardım. ‘Vaktimiz geliyor çünkü rahmetli Necati Zekeriya'yla bir randevumuz vardı' dedim. Sonradan gelen bana Türkçe cevap verince siz ‘Siz Türk müsünüz, Türkçe bildiğiniz bilmiyordum' dedi. Arkadaşımın bunun üzerine cevabı, ‘E biz şehirliyiz'. Balkanlarda Türkçe bir şehir diliydi. Bir uygarlık bir şehirlilik diliydi” diye konuştu.
İsen, “Atalarımızın bir dil kıyımına, bir kültür kıyımına sebep olmadıkları ve bize utanılacak bir tablo bırakmadıkları için müteşekkir olduğumu ifade etmek istiyorum” dedi.
“Makedonya Türklüğünde Türkçe Bilinci Türkiye'den Daha Güçlüdür”
2006'da eğitim vermeye başlayan üniversitenin Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın destekleriyle kurulduğunu ve bu vesileyle teşekkürlerini sunduğunu belirten Uluslararası Balkan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Dursun Erdem, üniversitelerinin bugün 2 bine yakın öğrenciyle Balkanlarda önemli bir eğitim kurumu olduğuna dikkat çekti.
Erdem, “Makedonya Türklüğü oldukça bilinçli bir biçimde diline sahip çıkmış Türkçe eğitim veren kurumlarını yaygınlaştırmış, bugün birçok belediyede Türkçe resmi dil olarak kullanılmaktadır. Makedonya Türklüğünde dil bilinci aslında Türkiye'den daha güçlüdür de diyebilirim” dedi.
Yahya Kemal Beyatlı ve Mehmet Akif Ersoy gibi bu topraklarda yetişmiş isimlerin bugün FETÖ terör örgütünü eğitim yapılanmasında kullandığı isimler olduğuna dikkat çeken Erdem, bunun bir an önce düzeleceğini umduğunu belirterek sözlerini noktaladı.
MATÜSİTEB Başkanı Hüsrev Emin, organizasyonu her yıl destekleyen TİKA'ya teşekkür ederken, Türkçeye sahip çıkma olgusunun bu topraklarda ilelebet payidar olması dile getirdi.
“Balkanlarda Barışı Dili Türkçe” Paneli
Selamlara konuşmalarının ardından Prof. Dr. Ali Kafkasyalı'nın moderatörlüğünü yaptığı panele geçildi. Prof. Dr. Aktan Ago, Dr. Hamza Kolukısa, Doç Dr. Ergin Jable, Doç. Dr. Bahadır Gücüyeter ve Tahsin İbrahim tebliğlerini sundu.
Panelin ardından akademisyenlere takdirnameleri takdim edildi.