Gazetelerin genel yayın yönetmenleri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, kitapta, dergide, gazetede yüzde 8 olan KDV oranının sıfırlanacağı müjdesini değerlendirdi.
Star Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Nuh Albayrak, gazete tirajlarını tehdit eden sıkıntıların sadece kağıt ile ilgili olmadığını dolayısıyla bu kararın gazetelere çok büyük etkisi olamayacağını söyledi.
KDV muafiyetinin daha çok kitap, dergileri kapsadığını aktaran Albayrak, ''Çünkü gazete kağıdı ithal. Dolayısıyla basın sektörünü zorlayan nokta da burası. Şu an için KDV sıfırlanmasının gazetelere ne kadar olumlu yansıması olacak bilemiyorum. Gazete kağıdı ithal olduğu için doğal olarak dövize bağımlı. Bu da gazetelerin sürekli bir tehdit ile karşı karşıya kalmasına neden oluyor. Dünyada meydana gelen olası tüm olumsuzluklar veya kağıt sektöründe meydana gelen olumsuz tüm gelişmeler direkt gazetelere yansıyor.'' şeklinde konuştu.
Albayrak, 2018'deki dolar artışı ile beraber basın sektörünün çok daha zor şartlar altında varlığını devam ettirmeye çalıştığına vurgu yaparak, şu değerlendirmelerde bulundu:
''Biliyorsunuz zaten varlığını zor şartlar altında yürüten bir basın sektörü var. Geçen yılki dolar krizi ile beraber bu şartlar daha da zorlaştı. Maliyet artışı, istihdam ile ilgili sıkıntılar doğal olarak gazeteleri de çok ciddi bir şekilde etkiledi. Dolayısıyla tüm bu olumsuzlukların içinde böyle bir kararın alınması nispeten olumlu bir gelişme. Gazeteler için bir can suyu olabilir ve umarım gazeteler biraz daha rahat nefes alır, daha rahat bir yayıncılık yapar.''
KDV oranının sıfırlanmasının kitapların artışına dolayısıyla kitap okuma oranına da büyük katkı sağlayacağını kaydeden Albayrak, şunları anlattı:
"İstatistiksel bir bilgiye dayanarak söylemiyorum ama görece de olsa kitap okuma konusunda Türkiye'de iyiye gidiş var. Tabii bu toplumsal ve kültürel gelişme ile orantılı da olabilir. Sektörden çok sayıda insanın ortak kanaatı dijital gelişmeler gazeteleri etkilediği kadar kitap sektörünü etkilemedi. Hızlı dijitalleşmeye rağmen insanlarımız hala kağıttan oluşan kitapları okumayı seviyor, okumaktan vazgeçmiyor. Dolayısıyla KDV sıfırlanmasının kitap sektöründe çok daha net bir karşılığı, getirisi olacaktır."
"Kaliteli yayın rekabeti artırır"
Sabah Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Erdal Şafak, kitap ve süreli yayınlarda KDV'nin kaldırılmasının trajdan çok maliyetle ilgili olduğunu ve bu kararla beraber omuzlarından büyük bir yükün kalkacağını söyledi.
Gazete maliyetlerinin aşağı çekilmesi ile birlikte gazetelerin daha kaliteli yayın yapacağına inandığını vurgulayan Şafak, ''Bu kararla beraber gazeteler veyahut genel anlamda basın için gerekli yatırım kaynağı yaratılmış olacak. Yeterli kaynak gazetelere kalite olarak yansıyacaktır. Bu da doğal olarak gazetelerin tirajlarına yansıyacaktır. Kaliteli yayıncılık doğal olarak gazeteler arasında 'daha iyi olma' rekabeti yaratır." dedi.
KDV'nin kaldırılmasının kitap sektörünü daha olumlu etkileyeceğini kaydeden Şafak, şöyle konuştu:
"KDV'nın kaldırılması kitap maliyetlerini düşüreceği için kitap fiyatlarını da düşürür. Dolayısıyla kitaplar, daha az külfetle ve ucuz olarak okuyucuya ulaşmış olacak. Bu da elbette kitap satışlarını olumlu yönde etkileyecektir. Ayrıca 'Türkiye'de az kitap okunmuyor.' fikrine de katılmıyorum. İyi kitap iyi satılıyor. Bir defada 200 bin, 300 bin basılan kitaplar var. Bunlar hiç azımsanacak rakamlar değil yerli yazarlar veya tercüme kitaplar açısından.''
"Kitaplarda daha büyük bir rahatlama gelecek''
Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Vahap Munyar, gazetelerin vatandaşa satışındaki KDV oranının daha önceki hükümetler döneminde yüzde 8'den yüzde bire indirildiğini ifade ederek, yüzde birin sıfıra inmesinin bir miktar faydası olacağını ancak çok büyük bir heyecan yaratmayacağını söyledi.
Gazeteler için olan bu indirimin kitaplardaki KDV oranının kaldırılması kadar büyük bir yansımasının olmayacağını vurgulayan Munyar, şöyle devam etti:
"Aslında bizim talebimiz, kağıtta yüzde 8 olan KDV'nin ortadan kalkması. Kalıcı olamayabilir. Mümkünse geçici bir dönem kağıtta KDV oranının sıfırlanması bizi gazeteler olarak daha da rahatlatacak bir adım olabilir. Yüzde bir için de teşekkür etmemiz gerekiyor. Bu da az bir oran değil. Bu bir miktar rahatlatabilir. Reklamlardaki KDV yüzde 18. Bunun da bir miktar düşürülmesi, en azından reklamların akışında biraz hareket getirebilir. 18'den 10, 8'e indirilebilir. Hangisini yapabilirlerse bizim için bir rahatlama getirebilir."
Vahap Munyar, kitaplarda yüksek olan KDV'nin kaldırılmasının önemli olduğunu belirterek, "Kitaplarda daha büyük bir rahatlama gelecek. Kitaplarda kağıtla beraber başlayan maliyet çok fazlaydı. Zaten Türkiye halkı olarak çok okuyoruz. Buna etkisi olabilir, en azından kitap almayı rahatlatır, kolaylaştırır. Dijitalleşme var, yeni kuşak daha çok dijital ortamlardan okuyor ama yine de hala kitabı eline alıp okumayı tercih eden bir kitle var. O kitlenin almasını rahatlatacaktır." diye konuştu.
"Sembolik anlamı maddi anlamından daha fazla"
Akşam Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Kartoğlu, kitapta, dergide, gazetede yüzde 8 olan KDV oranının sıfırlanmasının gazetelerin tirajına etki etmeyeceğini çünkü gazetelerin maliyetinin yüksek olduğunu dile getirdi.
Dünyada Çin'in satın alıcı pozisyonuna geçtiğini ve kağıdı üretirken ucuza mal ettiğini ancak satın alınca da tüm dünyada fiyatını yükselttiğini belirten Kartoğlu, "Bu bakımdan gazetelerin satış maliyetine, satışına pozitif etkisi olacağını zannetmiyorum ama medyanın finansmanında önemli bir gider kalemiydi. Bu gider kalemi ortadan kalkmış oldu. Çünkü basılı gazeteler, kağıt maliyeti olarak düşündüğümüzde zararına satılıyor. Normalde fiyatlarının 1 liranın çok üstünde olması gerekir. Ama en pahalısı 1 liraya satılıyor. Medyanın kendi kendini finanse etmesinde çok büyük katkısı var gazeteler açısından düşünüldüğünde." diye konuştu.
Kitap ve dergi yayınları açısından bakıldığında, yüzde 8 olan KDV oranının sıfırlanmasının satışta etkisi olacağını ifade eden Kartoğlu, "Kitaplardaki yüzde 8'lik KDV oranı 10 liralık kitapta 1 lira demek ama yayınevi için 10 bin baskıda, 10 bin lira demek. Bu maliyetler son derece yüksek. Kağıt maliyeti onlar için de çok önemli. Şimdi biraz daha onların elini rahatlatacak." dedi.
Bu uygulamanın bir de sembolik etkisi olduğuna değinen Kartoğlu, "Sonuçta bu bir kültür faaliyeti. Bu ülkenin de en çok ihtiyacı olan şey. Sayın Cumhurbaşkanı'nın 'Bu alanda ben istediğimi yapamadım' dediği alanlardan biri kültür. Bu alanın gelişimine katkıda bulunmak açısından devlet, kültür işine, kitap işine harcanan paradan vergi almama kararlılığını ortaya koydu. Bunun sembolik anlamı bence maddi anlamından daha fazla." değerlendirmesinde bulundu.
Yayınevlerinin gider kalemlerinin büyük bir kısmının böylece düşeceğini belirten Kartoğlu, "Onlar da bu maliyetleri kendi kar ve kazanç hanelerine yazmazlar. Genelde yayınevleri daha fazla yayın, daha geniş dağıtım ağı, daha fazla okura ulaşma hevesiyle kurulurlar, bu yönde yayın yaparlar. Başka işlerden çok daha fazla para kazanabilecek işler varken bu işleri yapıyorlar. Dolayısıyla onların, buradan elde edecekleri geliri veya düşecek maliyetleri daha fazla okura ulaşmak için kullanacaklarını düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
