TIMETURK | HABER MERKEZİ
Foreign Policy'de Ermenistan merkezli Kanadalı gazeteci Neil Hauer imzasıyla "Rus paralı askerlerin yükselişi ve düşüşü" başlıklı bir makale yayınlandı.
Makalede Wagner grubu ve buna benzer güvenlik şirketlerinin Rusya ve ötesinde güvenlik için tehdit oluşturabileceği kaydedildi.
İşte makaleden ayrıntılar:
Kremlin'in Ukrayna'dan Suriye'ye ve Orta Afrika Cumhuriyeti'ne kadar birçok noktada savaşan gölge kolu olan Rus firması Wagner Group, Tom Clancy (Soğuk Savaş dönemi ve sonrasındaki askeri, siyasi, polisiye romanlarıyla ünlenen Amerikalı Yazar) romanından bir şey gibi görünüyor.
Moskova'nın yurtdışındaki askeri operasyonlarında "makul inkar edilebilirlik" ihtiyacından doğan Wagner, son yıllarda doğu Ukrayna ve Suriye'deki en ağır savaşların bazılarının ön saflarında yer aldı ve Şubat 2018'de Suriye'nin kuzeydoğusundaki ABD askeri varlığına yaptığı saldırı ile manşetlere çıktı.
AGRESİF RUS POLİTİKASININ ÖNCÜSÜ: WAGNER
Wagner, yurtdışında yeni agresif Rus politikasının öncülüğünü yapacak gibi görünüyor. Ancak Wagner o kadar etkili olmayabilir. Geçtiğimiz birkaç ay, grubun popülariteasinin tersine çevrilmesiyle ilgili gelişmeler yaşandı. 28 Temmuz'da, Rusya'nın bağımsız medya kuruluşu Novaya Gazeta'nın soruşturması, Suriye'nin ortalarında Haziran ortasında öldürülen üç Rus'un Wagner'lı değil, Shield gibi başka bir firmanın parçası olduğu kaydedildi.
RUS PARALI ASKERLER VENEZUELA'DA
Bir başka Rus bağımsız haber portalı olan Meduza, Venezuela'da bulunan Rus paralı askerlerden biriyle konuştu. Bu kişi, genel olarak Wagner paralı askerleri oldukları ve Venezuela Devlet Başkanı Maduro'nun protestolar karşısında daha güçlü durması için bölgeye gönderildiklerini söyledi.
Aynı gazeteye konuşan Wagner kaynakları, Caracas'ta (Venezuela'nın başkenti) Rosneft ofis binaları için sadece güvenlik görevlisi olarak hizmet ettiklerini söyledi.
Uzun süredir Wagner için çalışan kişiler, Wagner'ın Venezuela'da etkin olmadığına ilişkin raporları yalanladı.
Shield ve Patriot firmaları da dahil olmak üzere diğer bazı grupların deneyimli gazileri kandırdığı kaydedildi.
ŞUBAT AYINDAKİ SALDIRI
Wagner'in Şubat 2018'de Deyrizor'daki ABD birlikleriyle karşı karşıya gelmesiyse firma için sonun başlangıcıydı.
7 Şubat 2018'de, tanklarla ve topçularla donanmış yaklaşık 600 Wagner askeri, ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyonla yakın bir şekilde çalışan PYD/YPG birlikleriyle karşı karşıya geldi. Bilmedikleri şeyse ABD'li danışmanların hemen yardıma çağrılmasıdır. Yine de Wagner kuvvetleri saldırıyı dört saat boyunca sürdürdüler; bu sırada ABD topçuları, hava saldırıları, helikopterler ve hatta bir AC-130 savaş gemisiyle vuruldular. Söz konusu karşılaşmanın Washington'la Moskova'nın Vietnam Savaşı'ndan bu yana ilk doğrudan savaş olduğu yorumları yapıldı. Saldırıda 600 Rus'tan 300 kişi öldü ya da yaralandı.
Suriye savaşında isimleri sıklıkla duyulan Rus paralı askerler, en çok 2018'in Şubat ayında konuşuldu. Suriye'nin Deyrizor şehrindeki Hişam kasabasında yaşanan çatışma sırasında Esed rejimi ve ona destek veren güçlerle ABD destekli PYD/YPG güçleri karşı karşıya gelmişti. Reuters'in iddiasına göre saldırıya 550 Rus paralı asker katıldı ve 300'ü öldü. Rusya Savunma Bakanlığı konuyla ilgili açıklamasında IŞİ'e saldırıldığını fakat saldırının kendileriyle koordinasyon içerisinde yapılmadığını söyledi. Moskova yönetimine göre yalnızca 5 Rus ölmüştü ve bu isimler ordu mensubu değildi.
PUTİN'İN HABERİ YOKTU, SALDIRI KARARINI PRIGOZHIN KENDİSİ VERDİ
Bu olayın en şaşırtıcı yanı, Kremlin'in kendisi tarafından sipariş edilmeden ve hatta tam olarak bilinmeden ortaya çıkmasıydı. Sızan telefon görüşmeleri, Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in Wagner'in lider olduğuna inanılan “şef” olarak adlandırılan bir adam olan Yevgeny Prigozhin'nin, Suriyeli iş arkadaşlarıyla konuştuktan sonra saldırı emri verdiğini ortaya koydu. (Prigozhin, bölgedeki petrol ve doğal gaz riskine sahip bir şirketi de kontrol ediyor.)
Moskova'dan yapılan resmi açıklamalarda da bilgileri olmadığı görülüyor: Açıklamada bu kişiler için "Rus silahlı kuvvetleriyle ilişkisi olmayan Rus vatandaşları olabilirler" ifadeleri kullanılmıştı. Sayının ilk önce 5 olduğu ardından bir düzine Rus'un öldüğü belirtildi. 
Yevgeny Viktorovich Prigozhin, Putin'in akşam yemeklerini ya da yabancı yetkililerle katıldığı yemekleri hazırlayan lokantalar zinciri ve yiyecek içecek işletmeleri "Concord Catering" şirketinin sahibi olması sebebiyle "Putin'in Şefi" olarak anılıyor.
WAGNER AFRİKA'DA
Mart ayında, Wagner kaynakları, bir başka Rus muhabirine, Suriye'deki güçlerin yarısının Afrika'daki misyonlar için hazırlandığını doğruladı. Grubun Güney Sudan ve Mozambik'teki faaliyetleri neredeyse açıkça görünüyordu.
Rus paralı askerler Orta Afrika'da (TIKLAYINIZ)
Kısa vadede, Wagner'in düşüşünün, şu anda profesyonel fakat harcanabilir bir askeri güç olması açısından Kremlin için çok az sonucu oldu. Suriye'de mücadele, geçen bir buçuk yılda önemli ölçüde azaldı; Rus kuvvetleri, Aralık 2017'de IŞİD'e yönelik kampanyalarının sonuçlanmasından bu yana toprakları ele geçirmeye yönelik büyük çaplı operasyonlarda bulunmuyorlar.
WAGNER, KREMLİN'İN SİLAHLI KUVVET ÜZERİNDEKİ TEKELİNİ KORUMAK İÇİN ÖNEMLİ
Kremlin, güvenlik alanındaki yaklaşımları kıskançlıkla korudu ve Rusya'daki silahlı kuvvet üzerindeki tekelini korumak için özel güvenlik firmalarına sıkı düzenlemeler yaptı.
Rusya'nın çeşitli özel paralı askerleri resmen yok: Varlıkları Rus yasaları uyarınca yasadışı kabul ediliyor.
Wagner, bu yasal boşlukta gelişti ve Rus tanklarıyla 5 bin paralı askeri olan tam teşkküllü Rus güvenlik firması Moran Security Group'un hırslı bazı çalışanları tarafından, geçici bir projeden daha fazlasına dönüştürüldü.
Wagner, Kremlin'in kendi güvenlik aparatları ve Çeçenya'daki Ramazan Kadirov'un dışında Rusya'nın en önemli güç yapılarından biri haline geldi.
Şirket, kendilerine ait bir orduyu denetliyor ve Kremlin'e karşı sorumluluğu çok az.
RUSYA'DA PUTİN SİSTEMİ
Tüm güç düzeylerini sallayan popüler bir otokrat görüntüsünden uzak olan Putin, Rusya'yı güçlü seçkinler arasında, işadamlarından bürokratlara... uzlaşma ve anlaşmalarla yönetiyor.
Putin sistemi, şu anda istikrarlı ve monolitik bir varlığın imajını yabancılara sunarken, aslında kişiselleştiriliyor. Rusya'nın çeşitli güvenlik hizmetleri hizipçilikle ödüllendiriliyor ve şu anki cumhurbaşkanına boyun eğme anlaşmaları var.
Her zaman bu şekilde olmadığını hatırlamak önemli: Putin'in selefi Boris Yeltsin, Rusya'nın çeşitli silahlı hizmetlerini kontrol etmekte çok zorlanmıştı. Yolsuzluk yapan generallerin Çeçenistan'da 2000'lerin başında kaçak petrol satışları ve fidyelerini ortadan kaldırmak Putin'in yaıllarını aldı.
WAGNER LİBYA ve SURİYE'DE
Bu arada, Kremlin lehine olmasa da, Wagner yurtdışındaki Rus operasyonlarında destekleyici bir rol oynamaya devam ediyor. Kısa süre önce Libya'da Halife Hafter saflarında olan Wagner, Suriye'de İdlib'e yönelik saldırının da ön cephelerinde yer alacak gibi görünüyor.
Rus paralı askerler Libya savaşının ön saflarında (TIKLAYINIZ)
Rus paralı askerler İdlib'e saldırı için hazırlanıyor (TIKLAYINIZ)
WAGNER ZAYIFLADI FAKAT HALA AKTİF
Rusya'nın önde gelen paralı asker grubu Wagner, sahip olduğu hakim konumunu yitirmiş görünüyor, şimdi daha küçük birimlerde ve hem yeni hem de eski rakipleriyle birlikte çalışmak zorunda kaldı. Wagner zayıflamış olabilir, ancak en önemli mirası şimdiye kadar var olması.
PUTİN SONRASI İÇİN GÜVNELİK TEHDİDİ
Vega, Shield ve Patriot gibi firmalar, 018'in başlarında gücünün zirvesinde olan Wagner'ın şu anki soluk bir yansıması. Ancak bir gün neler olabileceğine dair parlak bir örneğe sahipler.
Wagner mensupları, şimdi büyük ölçüde yüceltilmiş korumalar ve alışveriş merkezleri polisleri gibi davranıyor. Ancak halefleri, Putin sonrası için küresel açıdan güvenlik tehdidi oluşturacak.
* Ara başlıklar ve İtalik yazılar editör tarafından eklenmiştir. Makalenin orijinalinde yer almamaktadır.
