1 Kasım seçimleri için yurtdışı temsilciliklerde oy verme işlemi sona ererken, geçen seçimde yurtiçi oylara eklenince partilere milletvekillikleri kazandırıp kaybettiren gurbetçi oyları tekrar masaya yatırıldı. Yurtdışında seçime ilgi de büyük, çeşitli ülkelerden gelip yarışın başabaş geçtiği illerde sonucu etkilemesi beklenen oylarda yaklaşık 250 bin artış olduğu öne sürülüyor. Öte yandan, yurtdışı oyların Erzincan, Amasya, İzmir, İstanbul, Kocaeli ve Van'da seçim sonuçlarını etkilemesi ihtimali gözönünde bulunuyor.
Hürriyet Gazetesi'nin haberine göre; Yurtdışı temsilciliklerdeki oy verme işlemi sona ererken gözler bir kez daha gurbetçi oylarına çevrildi. 7 Haziran'da 1 milyon 41 bin gurbetçi oy kullanırken 1 Kasım'da bu rakam 1 milyon 270 bini aştı. Gümrüklerde oy verme sürecinin devam ettiği dikkate alındığında gurbetçi oyları geçen seçime göre yaklaşık 250 bin artacak. Bu durumda, kıl payı farklarla milletvekilliklerinin el değiştirdiği iller açısından yurtdışı oyları daha da kritik hale geldi.
Seçmen ağırlığına göre illere dağıtılan bu oylar geçen seçimde Amasya ve İzmir'de AK Parti'ye, Kocaeli'nde ise HDP'ye 1 vekillik kazandırmıştı. Yurtdışı oyların yüzde 50'sini alan AK Parti ile yüzde 21'ini alan HDP, Türkiye genelindeki oy ortalamalarının üzerine çıkmıştı. Yurtdışı oyların bu kez 10'a yakın seçim bölgesinde etkili olabileceği hesapları yapılıyor.
7 HAZİRAN'DAN ALINAN DERS
YSK verilerine göre, 7 Haziran'da yurtdışı ve gümrük kapılarında 1 milyon 41 bin 470 gurbetçi oy kullandı. AK Parti 519 bin 664, CHP 179 bin 458, HDP 211 bin 355 ve MHP 96 bin 451 oy aldı. Buna göre de oy dağılımı AK Parti yüzde 50, CHP yüzde 17, HDP yüzde 21 ve MHP yüzde 9 oldu. Gurbetçi oylarının yurt içi oylarına eklenmesiyle Kocaeli, Amasya ve İzmir 2'nci Bölge'de milletvekili dağılımı değişti. AK Parti'ye 2, HDP'ye 1 vekillik geçti.
GURBETÇİYE ÖZEL KAMPANYA
Gurbetçi oylarının 3 ilde vekil sayısını etkilemesi, bazı illerde de vekilliklerin bıçak sırtı bir sonuçla kazanılması 4 partinin, 1 Kasım sürecinde yurtdışı çalışmalarına hız vermesine neden oldu. AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, seçim kampanyasını gurbetçilerle buluştuğu 3 Ekim'deki Almanya gezisiyle başlatırken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da, 4 Ekim'de Fransa'nın Strasbourg kentindeki ‘Milyonlarca Nefes Teröre Karşı Tek Ses' mitingi ile aynı gün Belçika'da ‘Birlik, Huzur, Sevgi, Barış Buluşması'na katıldı.
MUHALEFETİN YURTDIŞI ÇIKARMASI
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 23-27 Eylül'de 6 ülkedeki 10 şehirde gurbetçilerle bir araya geldi. Kılıçdaroğlu 5 günde, İsviçre, Fransa, Belçika, Hollanda, Almanya ve Avusturya'da kapsamlı bir kampanya yürüttü. Kılıçdaroğlu, bir günlük Fransa gezisinde de Lyon'da gurbetçilerle buluştu. HDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ise İngiltere, Almanya, Avusturya, İsveç, İsviçre, Danimarka, Avusturya, Hollanda, Belçika'da gurbetçilerle bir araya geldi. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, yakın kurmaylarından oluşan bir ekibi, üç tur halinde 6 Avrupa ülkesine gönderdi.
KRİTİK İLLER
Yurtdışı oyların sonucu etkilemesi beklenen bazı iller şöyle:
- ERZİNCAN 7 Haziran'da Erzincan'da 2 vekilliği AK Parti ve CHP paylaşmıştı. CHP milletvekilliğini 959 oy farkla kazandı.
- AMASYA AK Parti, CHP ve MHP'nin önce 1'er vekillik kazandığı kentte, yurtdışı oylar hesaba katılınca AK Parti, sayıyı 2'ye çıkarmıştı. MHP yurtdışı oylar hesaplanınca 681 oyla vekilliği kaybetmişti.
- İZMİR 2. BÖLGE 7 Haziran'da CHP, 1372 oy farkla MHP'ye 1 milletvekilliği kaptırdı.
- İSTANBUL 1. BÖLGE 7 Haziran'da HDP 3 milletvekili çıkarmıştı. HDP 4'üncü milletvekilliğini ise 22 bin 860 oyla CHP'ye kaptırmıştı.
- İSTANBUL 3. BÖLGE 7 Haziran seçimlerinde MHP, 1 milletvekilliğini 3 bin 525 oyla kaçırmıştı. HDP de 20 bin 538 oyla 1 milletvekilliği kaybetmişti.
- KOCAELİ Yurtdışı oyların etkisine çarpıcı bir örnek. 7 Haziran'da MHP'nin 2. sıra adayı Lütfü Türkkan, yurtdışı oylar nedeniyle yerini HDP'li Ali Haydar Konca'ya bıraktı. MHP, bin 231 oy daha alabilse Kocaeli'nde 2 milletvekili çıkartacaktı.
- VAN 7 Haziran'da AK Parti ikinci milletvekilini 4 bin 798 oyla kaybetmişti.
KATILIM YÜZDE 45'E DAYANDI
- 7 Haziran'daki seçimde yurtdışı seçmenin katılım oranı, gümrüklerdeki oylar da eklendiğinde yüzde 32.5'te kalırken, 1 Kasım seçimlerinde gurbetçilerin sandığa ilgisi arttı. Katılımın yüzde 45'i bulması bekleniyor. 8 Ekim'de başlayan oy kullanma işlemi 25 Ekim akşamı sona erdi. Gümrüklerdeki oy verme işlemi ise 1 Kasım'da sona erecek. - Yurtdışındaki seçmenler, 54 ülke ve 113 temsilcilikte kurulan sandıklarda oylarını kullandı. Kayıtlı 2 milyon 899 bin 59 seçmenden, 1 milyon 160 bin 38'i dış temsilciliklerde, 113 bin 99'u gümrüklerde oyunu verdi. - Gümrükler dahil sandığa giden yurtdışı seçmen sayısı 1 milyon 273 bin 137 oldu. - Yurtdışı temsilciliklerde katılım oranı yüzde 40.01, gümrüklerde yüzde 3.9 olmak üzere toplam katılım oranı yüzde 43.92'ye yükseldi. Bu oranın gümrüklerdeki işlem tamamlandığında yüzde 45'i bulması bekleniyor. 7 Haziran'da bu oran yüzde 32.5 olmuştu.
ALMANYA'DA BÜYÜK İLGİ
- 1 Kasım için yurtdışında en fazla seçmenin yaşadığı Almanya'da 7 Haziran'a göre yaklaşık 100 bin daha fazla oy kullanıldı. - Bu artış, Hollanda'da 37 bin, Fransa'da 30 bin, Belçika'da 9 bin, İngiltere'de 7 bin oldu. - Almanya'da 7 Haziran seçimleri için kullanılan oy sayısı gümrükler hariç yaklaşık 482 bin 530 iken 1 Kasım seçimleri için gümrükler dışında 573 bin 748'i buldu. Bu rakam 1 Kasım için şu ana kadar gümrüklerle beraber 633 bin 691 olarak gerçekleşti. - Almanya'da seçime katılım yüzde 19 arttı. Almanya'da 7 Haziran'da kayıtlı seçmen sayısı 1 milyon 405 bin olurken bu sayı 6 bin artarak 1 Kasım seçimleri için 1 milyon 411 bine yükseldi. - Almanya'da seçime katılım oranı Stuttgart'ta yüzde 50.28, Essen'de 50.17, Köln'de 49.93, Berlin'de 38.65.- ABD'de 93 bin 339 seçmenden 26 bin 981'i oy kullandı, katılım oranı yüzde 28.91. Fransa'da kayıtlı 318 bin 15 seçmenden 153 bin 141'i oy kullandı, katılım oranı yüzde 48,16. Rusya'daki 11 bin 388 seçmenden 3 bin 497'si oy kullandı, katılım oranı yüzde 30.71. (Oya ARMUTÇU / ANKARA)
5-10 İLDE DAĞILIMI DEĞİŞTİREBİLİR
- Mustafa Yeneroğlu (AK Parti Yurt Dışı Seçim Koordinasyon Merkezi Başkanı): Yurtdışı oyun en az 720 binini alacağımızı düşünüyoruz. Hesaplamalarımız yurtdışı oyların 5-10 ilde milletvekili dağılımını etkileyebileceğini ortaya koyuyor.
- Tekin Bingöl (CHP Genel Başkan Yardımcısı): Birçok partili arkadaşımız özel araçlarıyla, siyasi görüş gözetmeksizin seçmenleri konsolosluklara götürdü.
- Nazmi Gür (HDP Eşbaşkan Yardımcısı): 7 Haziran'daki 211 bin 355 oyun 300 bin civarına çıkmasını bekliyoruz.
- Oktay Öztürk (MHP Genel Başkan Yardımcısı): Olası kaos ve hilelere karşı vekillerimiz Avrupa'nın her yerine dağıldılar.
