Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kanser ve türleri her geçen gün artarak yayılmaya devam ediyor. Belli yaş grupları ile birlikte fiziki etkenlerin neden olduğu kanserin türlerine karşı önemli bir sağlık seferberliği başlatılmış durumda. Bu mücadelede erken tanı çok önemli.
2020'te vefat sayısı 126 bin
15 Aralık 2020'de, Dünya Sağlık Örgütü'nün bir alt kuruluşu olan Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı küresel kanser yüküne ilişkin en son tahminleri, yani Dünya Kanser İstatistiklerini yayınladı.Dünya çapında, 5 yıllık yaygınlık adı verilen kanser teşhisi konduktan sonraki 5 yıl içinde hayatta olan toplam insan sayısının 50,6 milyon olduğu tahmin edilmektedir.
Türkiye'de kanserin yayılımına bakıldığında şöyle bir sonuç ortaya çıktı:
Yeni kanser vakası: 233 bin
Kansere bağlı yaşam kaybı: 126 bin
5 yıllık sağ kalan hasta sayısı: 581 bin
İlk 5 kanser türü
2020 yılında ülkemizde en sık görülen ilk 5 kanser türü, akciğer kanseri, meme kanseri, kolorektal (kalın bağırsak) kanser, prostat kanseri ve tiroid kanseri idi. Bu 5 kanser türü, tüm kanserlerin %50'den fazlasını oluşturdu.
Erkeklerde en yaygın görülen ilk 5 kanser türü akciğer kanseri, prostat kanseri, kolorektal kanser, mesane kanseri ve mide kanseri idi. Erkeklerde görülen kanserlerin en az %40'ının sigara ilişkili olduğu tahmin edilmektedir.
Kadınlarda en çok görülen türler
Kadınlarda en yaygın görülen ilk 5 kanser türü meme kanseri, tiroid kanseri, kolorektal kanser, akciğer kanseri ve rahim kanseridir. Kolorektal kanserlerin hem erkekler hem kadınlarda en sık görülen 3. kanser olması dikkat çekicidir.Erkeklerde kanser sıklığının kadınlara göre belirgin yüksek olması dikkat çekicidir. Ülkemizde, 75 yaş öncesi her 4 kişiden birinin kanser teşhisi aldığı bildirilmiştir.
Akciğer kanserini tetikleyen unsurlar
Aktif sigara içicisi olmak kadar, pasif sigara içiciliği de akciğer kanserinin ortaya çıkmasındaki en önemli nedenlerdir. Ayrıca günümüzde sigara dışında çevresel ve mesleki etkenler de önemli risk faktörleri arasında yer almaktadır.
Sigara İçmek, Pasif Sigara Maruziyeti, Genetik Faktörler, Yaş,Aile Hikayesi, Metaller “Arsenik(As) – Krom(Sn) – Nikel(Ni)” Egzoz gazı, Asbest “Elyaf yapısındaki silikat mineralleridir”
Silika “Maden, kil, çimento ve kömür ocaklarında maruz kalınan silisyum dioksit tozlarıdır” Sigaraya bağlı ve sigaraya bağlı olmayan akciğer kanseri birbirinden farklılık gösterir. Hava kirliliği, kömür ateşi, radon gazı, asbest gibi çevresel etkiler de akciğer kanserine neden olabilmektedir. O yüzden sadece sigara içenler akciğer kanseri olur gibi net bir kanıdan hareket edip olası belirtileri görmezden gelmemek gerekir.
Hangi belirtiler görülüyor?
Akciğer kanserinin en genel belirtisi inatçı ve geçmeyen öksürüktür ve sigara gibi nedenlerden dolayı olduğu düşünülüp hafife alınmamalıdır. Öksürük 3 haftadan fazla sürüyorsa, Öksürüğün şeklinde bir değişiklik olduysa,
Öksürükle birlikte kanlı balgam geliyorsa akciğer kanseri belirtisi olabileceği mutlaka öngörülmeli ve derhal bir uzmana başvurulmalıdır.Ayrıca, Nefes darlığı, Hırıltılı solunum, İştah kaybı, Kilo kaybı, Ateş, Ses kısıklığı, Göğüs ağrısı,Yüz ve boyunda şişme, Omuz ve kol ağrısı, Sırt ağrısı, Yutma güçlüğü, Baş ve kemik ağrısı, Yorgunluk ve halsizlik de akciğer kanseri belirtileri arasında sayılır. Bu belirtiler bir çok hastalıkta görülebildiği için ihmal edilebilmektedir.Akciğer kanseri, sıklıkla kemik, karaciğer, beyin ve böbrek üstü bezlerinde hızlı yayılım gösterebildiği için erken tanı çok önemlidir.
Hangi bölgeler metastaz yapıyor?
Akciğer Kanserinin Metastaz Yaptığı Yerler;Kemik, Karaciğer ,Böbreküstü Bezi, Beyin,Karşı akciğer Akciğer kanserinin belirtileri oldukça sinsi olabilir. Hastaların ortalama dörtte birinde kanser, hiçbir belirti vermeden oluşabilir, çoğu kişi kanser olduğunu başka sebeplerle akciğer röntgeni çektirdiğinde öğrenebilir, bu nedenle rutin kontroller çok önemli.
Akciğer kanserinin evreleri
Akciğer kanseri 4 evre olarak tanımlanır.
1.Evre Akciger Kanseri: Kanser akciğer içindeyse ve 5cm'den küçük ise Evre1 olarak tanımlanır.
2.Evre Akciğer Kanseri: Kanser en yakın konumdaki lenf bezlerine (N1) yayılmışsa veya sadece diyafram ya da plevra (akciğer zarı) komşuluğunda ise Evre2 olarak tanımlanır.
3.Evre Akciğer Kanseri: Kanser,Nefes borusunun her iki akciğer için ayrıldığı noktaya (karina) yakın ise veya
Büyük damar invazyonu (tutulumu) var ise veya Akciğer içinde yayılımı var ise Evre3 olarak tanımlanır.
4.Evre Akciğer Kanseri: Kanser, komşu olmayan organlara (karaciğer, böbrek üstü bezleri, kemikler vb) metastaz ( yayılım) yaptıysa Evre4 olarak adlandırılır.Akciğer kanserinde uygulanan tedavi protokolleri herbir evre için birbirinden farklılık gösterir.
