Virüse karşı aşılama devam ediyor. Vatandaşların iki dozu da olarak biran evvel aşılama sürecinin bitirilmesi hedeflenirken bir taraftan da uygulanmakta olan aşıların niteliği hatta hangi aşıyı tercih etme konularında kafa karışıklıkları yaşanıyor.
Bunun yanısıra en çok merak edilen konu da aşının bize vücutta ne derece bağışıklık sağladığı.Bunun için de antikor testinin yaptırılması gündeme getirildi. Bakalım yapılan bu aşılar bizi virüse karşı tam koruyabilecek mi" diyerek antikor testinde sayısal bir artış yaşanıyor.
İşte A'dan Z'ye antikor ve teste dair bilgiler:
Antikor testi nedir?
Bağışıklık sisteminin bir parçası olan ve vücuttaki yabancı maddelerle savaşan Y şekilli proteinlere antikor, tıbbî adıyla "immünoglobulin" denmektedir.
Bağışıklık sistemini destekliyor
Antijen olarak bilinen bu yabancı maddeler, herhangi bir bakteri, virüs ya da kimyasallar olabilir. Yabancı maddeler için üretilen her bir tür antikor benzersizdir ve antijen üzerindeki yapıyı tanımak için kullanılmaktadır. Böylece antikorlar, antijenleri vücuttan atmak için onlara bağlanır ve bağışıklık sistemi için kompleksler oluşturmaktadır.
Neden test yaptırılıyor?
Kendisine antikor testi yapılmasını istenen pek çok hasta antikor testinin ne olduğu sorusuna da yanıt aramakta. “Seroloji testi” adı verilen antikor testi, kişiden alınan kan örneğinde belirli bir antikorun varlığının saptanması ya da varsa miktarının belirlenmesi işlemi. Bazı antikor testleri belirli bir antikor türüne odaklanır. En çok yapılan antikor testleri IgM, IgG ve IgE'dir. Antikor testlerinin yapılma amacı en genel şekli ile şunlardır:
Belirli bir mikroorganizmaya karşı gelişen bağışıklık durumunu değerlendirmek,
Belirli bir enfeksiyonun seyrini izlemek,
Bulaşıcı bir antijene maruz kalma durumunu değerlendirmek,
Transfüzyon reaksiyonu ya da nakledilen bir organın vücut tarafından reddedilme nedenlerini araştırmak,
Alerji, hepatit, HIV, karaciğer hastalıkları, frengi, lupus, tiroid ya da otoimmün bozukluklardan kaynaklanan problemleri teşhis etmek.
Test kimlere uygulanabiliyor?
Antikor testi çeşitleri, vücudunda bakteri ya da virüs bulunduğu düşünülen kişilere uygulanır. Örneğin, IgG antikor testi; bulaşıcı hastalığa maruz kalmış kişilerde hastalığın teşhisi, izlenmesi ya da bağışıklık durumunun değerlendirmesinde kullanılır. Benzer şekilde hastalara uygulanan IgM antikor testi; dolaşım ve lenfatik sistemlerde bulunan bulaşıcı hastalıkların teşhisi ve bağışıklık durumunun belirlenmesi için yapılır. Bunlardan farklı olarak IgA antikor testi ise; sıklıkla çölyak hastalığının teşhisi ile bağışıklık sisteminin yetersizliğinin değerlendirilmesi durumlarında tercih edilir.
Kovid19 ile nasıl bir bağı bulunuyor?
Antikor testi koronavirüs pandemisi nedeniyle son dönemde oldukça sık duyulmaya başlanan bir test haline geldi. Salgın nedeniyle alınan önleyici tedbirlerin kaldırılması ve ikinci bir dalganın yayılmasının önleme çalışmaları kapsamında antikor testleri yaparak özellikle yeni tip koronavirüse karşı bağışıklığı olan kişiler tespit edilmeye başlandı.
Kovid-19 için geliştirilen antikor testleri, öncelikle enfekte olmuş ve sonrasında da iyileşmiş hastaların kanlarında mevcut virüse karşı oluşan antikorların tespit edilmesi için kullanılmaktadır.
Enfekte olanların belirlenmesi
Bununla birlikte enfekte olmuş ancak semptom göstermemiş kişilerin belirlenmesi için de antikor testlerine başvurulmaktadır. Dünya genelinde Kovid-19 semptomlarını gösteren herkese koronovirüs testi yapılamadığı için virüsün bulaştığı kişi sayısı tam olarak tespit edilemiyor. Virüsü taşısa dahi semptom göstermeyen yani asemptomatik kişilerin de olduğu bilinmekte. Bu kişiler, kendileri Kovid-19'u hafif olarak geçirseler dahi başkalarına bulaştırma riski taşıdıklarından önemli hale gelmekte.
Toplumsal bağışıklığın tespiti
Hem gerçek sayıların tespit edilmesi hem de toplumların kazandığı bağışıklık seviyesinin değerlendirilmesi açısından antikor testleri önem taşımaktadır. Ayrıca tüm dünya genelinde salgının boyutlarının anlaşılabilmesi için de global ölçekte antikor testlerine başvurulması desteklenmekte.Antikor testi Sağlık Bakanlığı tarafından da desteklenmektedir. Bu kapsamda Türkiye genelinde pilot il olarak seçilen 13 ilde 153 bin konut için bu testin yapılacağını bildirildi.
Testler ne derece güvenli?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile iş birliği içerisinde çalışan sağlık ekipleri, belirlenen hanelere giderek test için numune alma işlemi yapmaya başladı. Antikor testlerinin güvenilirliği ile tüm dünya genelinde halen tartışılmakta. Antikor testinin sonucunun pozitif çıkması, virüsün vücuda girdiği anlamına gelse de Kovid-19'a karşı bağışıklık gelişip gelişmediğinin tam olarak tespit edilmesi henüz net değil. Bu kapsamda Kovid-19'a karşı bağışıklığın tespiti konusunda bir test yok. Dünya Sağlık Örgütü halen virüse karşı antikor gelişimi konusunda araştırma ve çalışmaların devam ettiğini belirtti.Yapılan çalışmaların büyük bir bölümünün virüs kaynaklı hastalanan ve iyileşen kişilerin antikor geliştirmesi, sonrasında antikor düzeylerinin düşük seviyede seyretmesi olduğunu belirten örgüt, iyileşme sonucunda ise güçlü bağışıklık sisteminin etkili olabileceği de belirtmekte. Ancak iyileşme sürecinde Kovid-19'a karşı bağışıklık geliştirildiğinin henüz kesin olarak gerçekleştiğini ortaya koyan bir çalışma da yok.
Hangi yöntemlerle yapılıyor?
Kovid-19 için yapılan antikor testi uygulanması sırasında çeşitli analiz yöntemleri ile farklı antikor tipleri analiz ediliyor. Bunlar IgG, IgM ve IgA immünoglobulinleri. Antikor testi basit iki farklı şekilde uygulanmakta. İlki hızlı tanı kitleri. Evde de uygulanabilen bu kitler 15 dakikada sonuç vermekte. Ancak antikor üretimi belirli bir zaman aldığı için, virüs vücuda girdikten sonraki ilk günler yapılan test sonuçları güvenilir olmamakta. Antikor testi konusunda ikinci yöntem ise laboratuvar ortamında analiz edilen kan örnekleri. Kan örnekleri ile yapılan testler daha doğru sonuçlar vermekte. Bu örnekler laboratuvar ortamında titizlikle incelendiğinden 3-5 gün gibi uzun bir süre sonunda sonuç verir.
Önce nefatif sonra pozitif durumu
Covid-19 enfeksiyonuna karşı oluşan IgA ve IgM antikorlarını saptamak için yapılan serolojik test sonucu olarak pozitif elde edilmesi, kişinin yakın zamanda virüs ile karşılaştığını gösterir. Buna karşın yakın zamanda enfekte olan hastalarda virüse cevap olarak henüz antikor gelişmesi için yeterli zaman geçmediği için test sonucu negatif olarak da görülebilir.Yapılan testte IgG antikorlarının pozitif saptanması, Kovid-19'a maruz kalındığını göstermektedir. Bu antikorun pozitif seviyelere ulaşması genellikle ilk belirtiler başladıktan sonraki 10 gün içerisinde gerçekleşir. Kişinin virüse karşı bağışıklık sistemi ile yanıt vermesinin anlaşılmasının göstergesi IgG antikorunun pozitif yanıt vermesi. Hastalığı asemptomatik olarak geçirmiş kişilerin belirlenmesinde bu sonuç daha da önemli durum teşkil ediyor