Astım, kronik bir hava yolu enflamasyonu olarak tanımlanabilecek bir solunum yolu hastalığı. Astım belirtileri, solunum yolu ile vücuda giren alerjenler, duman, soğuk hava ya da egzersizle tetiklenir. Hastaların birçoğunda belirtiler ve ataklar kontrol altına alınabiliyor. Astımın ana belirtileri ise öksürme,hırıltılı, göğsün sıkılması, solunum güçlüğü...Ancak tedavi edilmeyen astım, benzer belirtiler gösteren ama çok daha tehlikeli bir solunum yolu hastalığı olan KOAH'a dönüşebiliyor.
Sebepleri neler?
Astımın sebepleri kesin olarak bilinmemekle birlikte tetikleyicileri kişiden kişiye değişiyor.. Hastalık, genellikle akciğerlerdeki bir maddeye bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi sonucu ortaya çıkar.Alerjen olarak tabir edilen bazı maddeler, bazı kişilerde çeşitli reaksiyonlara yol açabilir. Bu reaksiyon solunum yolu enflamasyonuna neden olur. Enflamasyon sebebiyle hava yollarında ödem, aşırı mukus üretimi ve zamanla daralma gerçekleşebilir. Bu durum bronşlarda spazmlara yol açar ve nefes almayı zorlaştırır.
Viral enfeksiyonlar da etkileyebiliyor
Çocuk yaşta, bağışıklık sistemi gelişme aşamasında oluşan viral enfeksiyonlar ya da alerjenlere maruz kalan bazı kişilerde astım geliştiği gözlemlenmiştir.Bununla beraber kişide başka alerjiler varsa, ailesinde astım geçmişi varsa; kişi çocukluğunda bronşit geçirdiyse ya da sigara dumanına maruz kaldıysa, anne hamilelik döneminde sigara içtiyse astım gelişebilir. Aynı zamanda obezite, egzama ve erken doğum da astım için risk faktörleri arasındadır.
Astım aynı zamanda mesleğe bağlı olarak da gelişebilir. İş ortamında bazı endüstriyel kimyasallara ve toza maruz kalmak astıma sebep olabilir; iş ortamından ayrıldıktan uzun süre sonra da astım kalıcılaşabilir.
Tanısı nasıl konuyor?
Astım tanısı çoğunlukla genel bir muayene sonucu, diğer ihtimallerin elenmesi ve bir seri solunum testi ile konuyor. Astım teşhisi için bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurmak gerekir. Uzman; hastanın belirtilerinin neler olduğuna, ne zaman ve hangi sıklıklarda ortaya çıktığına, belirtileri tetikleyici bir unsur olup olmadığına dair sorular sorar ve hastanın başka bir alerjik durumunun olup olmadığını kontrol eder.
Kesin tedavisi var mı?
Astımın kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak çeşitli yöntemlerle hastalık kontrol altına alınabilmektedir. Bunların arasında nefes açıcı olarak kullanılan inhaler cihazlar ve bazı ilaç tedavileri yer alır. Astım hastalarının tabloları kişiye özel olabildiğinden, bu kişilerin düzenli gittikleri doktorları ile beraber kendilerine uygun bir yaklaşım benimsemeleri ve astım ataklarını yönetmek için gerekli önlemleri almaları gerekir.
Doktora ne zaman başvurulmalı?
Astım belirtileri sürekli tekrarlıyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır: Öksürük, hırıltı, göğüste sıkışma hissi gibi şikayetler haftada birden daha sık ortaya çıkıyorsa,Şikayetler gece uykudan uyandırıyorsa,Konuşmakta zorluk varsa,Dudak ve tırnaklarda morarma varsa,Kalpte aşırı çarpıntı ve nabızda hızlanma varsa, Yürümede zorluk varsa, en kısa zamanda göğüs hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.