Buerger hastalığı, sigara ve tütün mamullerini çokça tüketen kişilerde görülen ve tekrarlayan, ilerleyici, periferik bir damar hastalığıdır.Hastalık el ve ayaklardaki küçük ve orta boy damarları tutar. Zaman zaman diğer başka bölgelerdeki atardamarlarda da görülebilir. Bu hastalığın meydana gelmesi, tütün ve tütün mamulleri kullanımı ile doğrudan ilişkilidir.
Hastalarda akut ve kronik enflamasyon ile kan pıhtısı görülür. Buerger hastası olan kişilerde dolaşım bozukluğu meydana gelir, eller ve ayaklarda soğuğa karşı hassasiyet gelişir.Hastalık ilerledikçe el ve ayak parmaklarında zamanla renk değişimi oluşur, deri incelir, deride yaralar meydana gelir. Önlem alınmaz ve hasta sigara kullanımını sonlandırmazsa el ve ayak parmaklarında kangren görülebilir. İlerleyen vakalarda, hastanın kurtarılması için kangren olmuş bölgelerin ampütasyonu gerekir.
Hangi belirtileri gösteriyor?
Hastalar, ilk etapta, çoğunlukla el ve ayaklarda ağrı şikayetiyle doktora başvurur. Zaman içerisinde, ağrılarda el ve ayaklardan diğer bölgelere yayılma görülebilir. Kol ve bacaklarda uyuşukluk ve karıncalanma da semptomlar arasındadır.Hastalarda, dolaşım bozukluklarına bağlı olarak parmak uçlarının soğuktan renk değiştirmesine verilen isim olan Raynaud sendromuna benzer şikayetler de görülür. Deri ülserleri ve kangren de ilerleyen vakalarda görülen diğer durumlardır. Ülserler ve kangren, damarların iltihaplanması sonucu bu bölgelere kan akışının azalması sebebiyle ortaya çıkar.Buerger hastalığının diğer vaskülitlerden (damar iltihaplanmaları) farkı, hastalığın sindirim sistemi organlarına sıçramamasıdır.
Kimleri etkiliyor?
Buerger hastalığında, genellikle 20-40 yaş arasında olan ve çok miktarda tütün ürünleri kullanan erkekler risk altındadır. Ancak 50 yaş üzerinde olan ve sigara kullanan kadınlarda da görülme sıklığı artmaya başlamıştır. Coğrafik olarak Güneydoğu Asya, Hindistan ve Orta Doğu ülkeleri hastalığın en yaygın görüldüğü yerler arasındadır. Afrika kökenli kişilerde hastalık daha az görülmektedir.
Neden kaynaklanıyor?
Buerger hastalığı sigara kullanımıyla doğrudan ilişkilendirilmektedir. Bu hastalığın görüldüğü kişiler, çoğunlukla çok sigara içen genç erkeklerdir. Diğer tütün mamullerini kullanan kişilerde de sigara içmemelerine rağmen Buerger hastalığının geliştiği gözlenmiştir. Hastalık sigara içmeyen ya da diğer tütün mamullerini kullanmayan kişilerde gözlenmemiştir.Bu hastalığın vücudun sigara içindeki bileşenlerden birine verdiği bir bağışıklık sistemi reaksiyonu sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Yapılması gerekenler...
Buerger hastalığı teşhisi alan kişilerin sigarayı hemen ve tamamen bırakmaları gerekir. Hastalığın tek tedavisi tütün ve tütün ürünlerinden uzak durmak, pasif içici olarak bile sigara dumanına maruz kalmamaktır. Aksi takdirde hastalık tekrarlayabilir ve ilerleyebilir. Hastaların sigara içmeye devam etmesi durumunda el ve ayak parmaklarının ampütasyonu gerekli duruma gelebilir. Sigara bırakıldığında hastalığın ilerlemesi durur. Ancak o döneme kadar meydana gelmiş olan hasarlar geriye döndürülemez ve kalıcıdır.