Çocuk belli bir döneme geldiğinde artık çevreden ya da aile büyüklerinden bazı söylenmeler başlar. Aile büyükleri “biz seni bu yaşta alıştırmıştık” veya akran çocukları olan tanıdıklar “biz çoktan bitirdik, siz daha başlamadınız mı?” diye sizi zorlayabilirler. Bazen de “çocuk daha çok küçük, bırakın zamanı geldiğinde çocuk zaten kendisi söyler” diye telkinde bulunurlar.

Peki tuvalet eğitimi nasıl verilir? Ne zaman başlamak gerekir? Neler yapmak gerekir? Neler yapılmamalıdır?

Tuvalet eğitimi çocuğun gelişimine bağlı olarak 24-36 aylar arasında verilmelidir. Daha erken dönemde çocuğu temiz kalmaya zorlamak ve bu anlamda çocuğa baskı kurmak, hem ondan yapamayacağı bir şeyi istemek anlamına gelir, hem de ileriki yaşlarında birçok ruhsal sorunlara neden olabilir. Yine aynı şekilde bu süreci ertelemek, çocuğun kendi kendine söylemesini beklemek de çocuğun tuvalet eğitimin gecikmesine hem de başka ruhsal sorunlara yol açabilmektedir.

Bazı çocuklar önce çiş eğitimini bazı çocuklar ise önce kaka eğitimini tamamlayabilir. Ancak genel olarak her iki eğitim de aynı anda verilebilir. Çocuğun kakasını 4 yaşına kadar söylememesi normal karşılanabilir. Tuvalet eğitimi sırasında gece altını ıslatması da 5 yaşına kadar sürebilir ve bu normal karşılanmalıdır. Özellikle günümüzde eğer çalışan anne babalar olduğu için çocuğun kreş yaşından önce tuvalet alışkanlığı kazanması çocuğun sosyal ortamında daha rahat olmasını sağlayacaktır.

Tuvalet eğitimi sürecinde asıl önemli olan çocuğun ve tuvalet eğitimi verecek ebeveynin de hazır olması gerekir. Çocuğun hazır olması demek kas gelişiminin yeterli olması, tuvalet eğitimi alabilecek düzeye gelmiş olmasıdır. Aynı zamanda da psikolojik olarak da hem çocuğun hem de tuvalet eğitimini verecek ebeveynin hazır olması bu eğitim sürecini kolaylaştırır.

Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunun göstergeleri;

Eğer çocuğunuz yürüyebiliyorsa

Basit komutları yerine getirebiliyorsa

Kendi kendine giysilerini giyinip çıkartabiliyorsa

Gün içinde 2-3 saat kuru kalabiliyorsa

Altı ıslak olduğunda bundan rahatsız olduğunu belirtiyorsa

Tuvalete gitmede belli bir rutin oluşmaya başlamışsa, çocuğunuz tuvalet eğitimi için hazır demektir.

Çocuğun gelişimsel olarak yaşı uygun ve bu belirtilerle hazır olsa bile bazen tuvalet eğitiminde çeşitli zorluklar yaşanabilir. Bu zorlukların da farklı nedenleri olabilir.

Tuvalet eğitimi sürecinde yaşanan zorluklar;

Çocuğun süre gelen kabızlığının olması

Eğitim verecek kişinin psikolojik olarak hazır olmaması, aşırı sinirli ve  gergin olması.

Tuvalet eğitimini birden fazla kişinin ve farklı yöntemlerle vermeye çalışması.

Bu süreçte çocuğun hayatında yeni bir kardeşin olması, bakıcının değişmesi veya ev değişikliği gibi önemli bir değişiklik olması gibi birçok neden çocuk hazır olsa bile eğitim sürecinde zorluklar ve sorunlar yaşanmasına neden olabilir.

Tuvalet alışkanlığı kazandırma sürecinin anahtar kelimesi “sabır”dır. Çünkü bu eğitim uzayabilir, bazen geri adımlar atılabilir. Önemli olan sabrı kaybetmeden, öfkelenmeden, sakin kalarak ve vazgeçmeden eğitime devam etmektir.

Çocuğun ve kendinizin hazır olduğunu düşünerek başladığınız eğitim sırasında eğer çocuk tuvalete ya da lazımlığa oturmaya aşırı tepki gösteriyorsa, sifon sesinden korkarak ağlayarak tuvaletten kaçıyorsa, daha önceleri düzenli olarak yapmasına rağmen kabızlık yaşamaya başladıysa ya da ağrılı bir şekilde tuvalete gitmeye başlamışsa, tuvalete gitme zamanı yaklaştığında huysuzlaşıyor ve inatlaşıyorsa o zaman bu durumu tekrar gözden geçirmeniz ve belki de kısa bir ara vermeniz, tekrar bir değerlendirme yapmanız gerekir.

Tuvalet eğitimi için ipuçları

Son olarak unutulmamalı ki; tuvalet eğitiminin kısa sürede tamamlanması çocuk veya ailenin başarısı ya da başarısızlığı değildir. Çünkü tuvalet eğitimi çocuğun gelişiminin normal bir parçasıdır.