Dang ateşi tüm dünyada tropikal ve subtropikal bölgelerde endemik olarak görülen, şiddetli grip benzeri semptomlara neden olan viral bir hastalıktır. Kırılmış gibi kemik ağrılarına neden olduğu için 'kırık kemik humması' olarak da bilinir. Etkeni flavivirüs ailesinden Dang virüsüdür. Dang virüsünün bilinen 4 tipi vardır. Bir tipiyle hastalık geçirenler diğer tipleriyle de tekrar hastalanabilirler.
Bulaşma
Aedes cinsi sivrisinekler tarafından taşınır ve bulaştırılır. Bu sivrisinek göreceli olarak temiz su kaynaklarını tercih ettiğinden evlerde su basmaları, kanalizasyon boruları gibi yerler bu türün yerleşimi için ideal olabilmekte, bu nedenle salgınlarda kentsel yayılım da gözlenebilmektedir.
Belirtiler
Enfekte sivrisineğin ısırmasıyla Dang virüsü deriden girer, kana karışır ve ateşin yükselmesinden 24 saat sonra hastaların kanında bol miktarda bulunur. Dünya Sağlık Örgütünün son sınıflandırmasına göre Dang enfeksiyonları 4 klinik tipte ortaya çıkabilir:
Tanımlanamayan ateş veya viral sendrom
Klasik Dang ateşi
Dang hemorajik ateşi
Dang şok sendromu
Dang hemorajik ateşinde tablo, diğer semptomlarla birlikte 2-7 gün süren bir ateş ile karakterizedir. Ateşin düşmesini takiben inatçı kusma, şiddetli karın ağrısı ve nefes almada zorluk gibi belirtiler gelişebilir. Bunlar periferal damarların geçirgenliğinde aşırı artışa bağlı olarak karın ve akciğer zarı boşluklarında sıvı toplanmasıyla sonuçlanacak 24-48 saatlik bir periyodun başlangıç işaretleridir. Eğer tedavi ile düzeltilemezse dolaşım yetmezliği ve şok ile hasta kaybedilir. Dang ateşinin akla getirilmesinde şu öykü ve bulgular yol gösterici olabilir:
Ani başlangıçlı en az 2-7 gün süren akut ateşli hastalık,
Baş ağrısı, göz arkasında ağrı,
Kas ve eklem ağrıları,
Döküntü ve kanama bulguları (burun kanaması, dişeti kanaması, cilt altı kanaması…),
Aynı yer ve zamanda Dang vakalarının bulunması ve temas öyküsü,
Endemik bölgeye seyahat öyküsü,
Tanı ve Tedavi
Klinik muayene ve kan tetkikleriyle tanı konur. Virüs hastalığın 5. gününe kadar kandan izole edilebilir. Dang hastalarında HIV tarama testleri yanlış pozitif sonuç verebilir. Hastalığa özel bir tedavi yoktur. Semptomlara yönelik tedavi uygulanır.
Yolcular için Risk
Dang hastalığı birçok ülkede, Doğu Akdeniz, Afrika, Hindistan ve Uzakdoğu'da ayrıca Hawai ve Karayip adalarında, kısmen Amerika Birleşik Devletleri'nin güney eyaletleri ve Avustralya'da görülmektedir. Türkiye'ye komşu Ortadoğu ülkelerinde Dang virüsü 1 ve 2 serotipleri bulunmaktadır. Buralara seyahat edecek yolcular için risk mevcuttur. Yıl boyunca vakalar görülmekle birlikte, vaka yoğunluğu yağışın bol olduğu yıllarda artmaktadır.
Korunma
Korunma yöntemlerinin başında sivrisinek ısırıklarına karşı alınacak önlemler yer alır ( kapalı giysiler, sivrisinek kovucular, cibinlik, korunmuş ve klimalı odalar ). Dang ateşi için aşı çalışmaları devam etmektedir
Seyahat Dönüşü Öneriler
Ani başlayan, en az 2-7 gün süren ateş, baş ağrısı, gözlerde ağrı, kas ağrısı, eklem ağrıları, döküntü ve kanama (burun kanaması, dişeti kanaması, cilt altı kanamaları) şikâyetleriniz varsa derhal bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Doktorunuza seyahatinizden mutlaka bahsedin.