Türkiye'de ilk kez 1962'de Hacettepe Üniversitesinde açılan ve 1998'e kadar tek bölüm olarak varlığını sürdüren beslenme ve diyetetik bölümünün sayısı 2020'de 96'ya yükselirken, 2014'te 2 bin 600 olan kontenjan 2020'de 6 bin 307'ye çıktı.
Diyetisyenlik son yıllarda üniversite adayı gençlerin ilgisini çeken popüler bir meslek haline gelirken, üniversitelerdeki beslenme ve diyetetik bölümü sayıları 10 yılda 3, kontenjanları ise 7 yılda 2 katın üzerinde artış gösterdi.
Beslenme ve diyetetik bölümü, Türkiye'de ilk kez Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) ilk başkanı Prof. Dr. İhsan Doğramacı'nın öncülüğünde 1962'de Hacettepe Üniversitesi'nde açıldı ve 1998'e kadar tek bölüm olarak varlığını sürdürdü. 1998'de Erciyes, 1999'da da Başkent üniversitelerinde bu bölümde eğitim verilmeye başlandı.
Pandemide beslenme ve diyet ön plana çıktı
İçerisinde bulunduğumuz pandemi süreci henüz atlatılabilmiş değil ancak bu süreçte hemen herkes bağışıklık sisteminin ne olduğu, nasıl olduğu ve hangi adımlarla bağışıklığın güçlendirilip korunacağına dair belli bir fikir sahibi de olmuş durumda.
Beslenme uzmanları kaliteli ve dengeli beslenmenin önemine dikkati çekerken diyet üzerine görüş bildiren uzmanlar da her ikisi arasında uyumun önemli olduğunun altını çiziyor.
Peki beslenme ile diyette "sağlıklı " adım atabilmek için illa ikisinin bir arada olması şart mı.
Bağışıklık ile beslenme birbirinden farklı kategoride uygulamalarla sürdürülemez mi?
Amerikan Kalp Derneği de diyet yapmadan daha sağlıklı beslenmeyi sağlayacak beslenme ipuçlarına yer vermiştir.
İşte uzmanların bu konuda yaptığı değerlendirmelerden bazıları:
Tahıl ve proteinlere dair...
Beslenmenize dahil ederek daha sağlıklı beslenmenizi sağlayacak besinler; meyve ve sebzeler, tam tahıllar, baklagiller, yağlı tohumlar, balık, derisiz kümes hayvanları ve yağsız hayvansal protein kaynakları (yağsız kıyma gibi), bitkisel protein kaynakları.
Beslenmenizde zaman zaman tüketimini sınırlandırarak sağlıklı beslenmenize katkıda bulunacak besinler; şekerli içecekler, sodyum ve tuzdan zengin yiyecekler, doymuş yağlar ve kolesterol içeriği yüksek besinler, yağlı veya işlenmiş kırmızı etler, ilave şeker ve işlenmiş tahıl ürünleri gibi rafine karbonhidrat kaynakları, tam yağlı süt ürünleri.
Kaçınılması gerekenler...
Beslenmenizde kaçınmanız gerekenler; trans yağ, kızartma yöntemi ile hazırlanmış yiyecekler. Bununla birlikte genel olarak beslenmede dikkat edebileceğiniz öneriler;Sağlıklı olan besinlerinde enerji ve besin ögeleri içeriğinin değişiklik gösterebileceğini unutmayın,
Etiket okuma alışkanlığı kazanın. Ambalaj etiketlerindeki beslenme bilgilerini karşılaştırın ve en düşük miktarda sodyum, ilave şeker, doymuş yağ ve trans yağ içeren ve kısmen hidrojene yağ içermeyen ürünleri seçmeye özen gösterin,
Tükettiğiniz besinlerin kalori değerlerine dikkat edin. Sağlıklı kilonuzu korumak için, aldığınız enerji ile gün içerisinde yaktığınız enerji arasındaki dengeyi korumaya özen gösterin.
Ev ve market uygulamaları
Evde yemek pişirmek ve evde beslenmek sağlıklı beslenmenizi kolaylaştırabilir. Böylece yemeklerin içerisindeki malzemeler ve hazırlama yöntemleri üzerinde daha fazla değişiklik yapabilir ve daha sağlıklı beslenebilirsiniz.
Market alışverişi listenizi hazırlarken haftalık öğünlerinizi planlayarak daha sağlıklı besinler alarak, daha sağlıklı beslenmenizi kolaylaştırabilirsiniz.
Tam tahıllı ürünler içerisinde yer alan ve en sık bilinen esmer pirinç ve tam tahıllı ekmek dışındaki diğer birçok lezzetli tam tahıl ürünleri keşfedin. Böylece tokluk sürenizi uzatacak ve sağlığa yararı olan lifi daha fazla tüketmiş olacaksınız!