Korona virüsün bu denli yaygın bir şekilde tüm yaşantımızı etkilediği bu günlerde sözlüğümüze pek çok yeni kelime girmiştir. Filyasyon kelimesi de bu kelimeler arasındadır. Öyle ki, pozitif vakalar çıktıkça hayatımıza ani bir şekilde giriş yapan filyasyon olayı sıklıkla araştırılan konular arasına girmiştir. Google üzerinden birçok kez tıklanan filyasyon başlığı halk arasında hala pek de bilinmeyen konular arasına girmiştir. Peki birçok kişi tarafından sıkça araştırılan filyasyon başlığının kelime anlamı nedir? Filyasyon ekibi içerisinde kimler yer almaktadır? Filyasyon ekibi ne için gereklidir? Ülkemizde uygulanma şekli nasıldır? İşte bu ve buna benzer tüm sorular detaylarıyla aşağıdaki yazıda sizler için derlenmiştir.
Filyasyon kelimesinin sözcük anlamı nedir?
Korona virüsün bu denli yaygın bir şekilde tüm yaşantımızı etkilediği bu günlerde sözlüğümüze pek çok yeni kelime girmiştir. Filyasyon kelimesi de bu kelimeler arasındadır. Öyle ki, pozitif vakalar çıktıkça hayatımıza ani bir şekilde giriş yapan filyasyon olayı sıklıkla araştırılan konular arasına girmiştir. Google üzerinden birçok kez tıklanan filyasyon başlığı halk arasında hala pek de bilinmeyen konular arasına girmiştir. Filyasyın kelimesi tıpta sıkça kullanılan kelimelerden biri haline gelmiştir. Tıp lügatında filyasyon hastalığın sebebini ve kaynağını bulmak anlamında kullanılmaktadır. Daha çok bulaşıcı hastalıklar için başvurulan bir çalışma yöntemi olan filyasyon ile hastalığın ortaya çıkma sebebini bulmak için yapılan tetkiklerdir.
Bulaşıcı hastalıkların sebeplerine yönelik araştırmalar yapan bu çalışmada, filyasyon bulaşıcı hastalıkların ne tür sebeplerle oluştuğunu belirlemekte kullanılan bir yöntemdir. Kısaca isimlendirilmesi gerekirse filyasyon kaynak arama tetkikleridir. Yapılan çalışmalar sonucunda vücutta var olan bulaşıcı hastalığın kişide hala var olup olmadığını veya bu hastalığın kimleri riske soktuğunu belirlemek adına kullanılan çalışmadır. Bu noktada da korona virüs de dahil olmak üzere bulaşıcı hastalıklar ile mücadele etmek adına oldukça büyük bir önem taşımaktadır.
Buna ek olarak Sağlık Bakanlığı'na bağlı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nün internet sitesindeki Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele Rehberi filyasyonu şu şekilde tanımlıyor: “ Filyasyon, bulaşıcı hastalıkların kaynağın ve etkenin belirlenmesine yönelik çalışma yapılması ve/veya temaslılar dahil koruma ve kontrol önlemlerinin alınmasıdır.” Kaynak arama çalışmalarını temel alan filyasyon çalışamları bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde oldukça kıymetlidir. Bunun sebebi ise, hastalığın risklerinin ne olduğunu belirlemek, kimlerin bu hastalığa bulaşma riskinin olabileceğine dair de pek çok fikir sahibi olabiliyor. Öyle ki, son zamanlarda dünyayı sarsan korona virüs tehlikesi karşısında Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanı Fahrettin Koca filyasyonun önemi hakkında ; “Vaka artış hızının erkenden düşüşe geçmesini biz bununla sağladık...11 Mart'tan itibaren biz her vakada biz filyasyon yöntemini uyguladık. Pozitif çıkan her hastanın temas ettiği kişilere ulaşıp onları taramaya çalıştık. Bunun ne kadar titizlik gerektiren bir süreç olduğunu anlamak zordur.” İfadesini kullanmıştır. Bu noktada da filyasyon tekniğinin ülkemizde sıklıkla başvurulan bir yöntem olduğu ortaya çıkmaktadır. Vaka artış hızında hatırı sayılır bir etkisi olan filyasyon yönteminin faydaları açıkça gözler önündedir.
Bulaşıcı hastalıklara karşı mücadele etmek amacıyla vaka tespitinin yapılması sonucu, filyasyon ekibi bulunan hastalığın kaynağını, etkilerini, bulaşma yolunu belirlenmesi, korunma yöntemleri gibi başlıkları kontrol etmek ve belirlemek adına başvurulan saha incelemesi ve kaynak çalışması olarak bilinmektedir. Bu noktada filyasyon çalışması oldukça önemlidir, çünkü bulaşıcı hastalığı olan bireylerin temaslı oldukları bireyleri de kontrol altına alarak önlem alma konusunda yardımcı olmaktadır. Bu durumda da hastalığın belirlenmesinden sonra filyasyon çalışması hastanın geçmiş hareketleri göz önüne alınarak yapılmaktadır. Hastalığın kaynak ve sebebini bulmak, hastanın temaslı olduğu kişileri belirlemek gibi tarama ve tetkikler yapılmaktadır.
Filyasyon ekibinde kimler olmalıdır?
Bulaşıcı hastalıkların sebeplerine yönelik araştırmalar yapan bu çalışmada, filyasyon bulaşıcı hastalıkların ne tür sebeplerle oluştuğunu belirlemekte kullanılan bir yöntemdir. Kısaca isimlendirilmesi gerekirse filyasyon kaynak arama tetkikleridir. Yapılan çalışmalar sonucunda vücutta var olan bulaşıcı hastalığın kişide hala var olup olmadığını veya bu hastalığın kimleri riske soktuğunu belirlemek adına kullanılan çalışmadır. Filyasyon ekibi, özellikle bulaşıcı hastalıklatın kaynaklarının belirlenmesinde ve daha sonrasında bu tarz bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engellemek amacıyla kurulması gereken en önemli oluşumlardan biri olmalıdır. Saha incelemesini yapacak kimselerin bu alanda uzman kişiler olması ve bu ekibin özenle oluşturulmuş olması bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde temel ihtiyaçlardan birisidir. Bu noktada da bulaşıcı hastalığın niteliği ve sebepleri oldukça önemlidir, ancak bu tarz bilgiler dikkate alınarak ekibin oluşumu kararlaştırılmaktadır. Peki bu ekibin içerisinde kimler olmalıdır diye sorarsanız;
Klinisyen,
Bulaşıcı hastalıklar şubesi çalışanları,
Toplum sağlığı merkezi çalışanları,
Halk sağlığı uzmanları,
Laboratuvar uzmanı,
Veteriner hekim (olası hayvansal hastalıklar karşısında),
Çevre sağlığı teknisyenleri ve oluşabilecek diğer teknik sorunlar adına o alanlara ilişkin teknik uzmanların var olması bu ekibin faaliyetlerini etkin olarak kullanmasında faydalıdır.
Ülkemizde filyasyon uygulaması nasıl yapılmaktadır?
Bulaşıcı hastalıkların sebeplerine yönelik araştırmalar yapan bu çalışmada, filyasyon bulaşıcı hastalıkların ne tür sebeplerle oluştuğunu belirlemekte kullanılan bir yöntemdir. Kısaca isimlendirilmesi gerekirse filyasyon kaynak arama tetkikleridir. Yapılan çalışmalar sonucunda vücutta var olan bulaşıcı hastalığın kişide hala var olup olmadığını veya bu hastalığın kimleri riske soktuğunu belirlemek adına kullanılan çalışmadır. Bu noktada da korona virüs de dahil olmak üzere bulaşıcı hastalıklar ile mücadele etmek adına oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Ülkemizde de tam olarak bahsedildiği gibi bir önem taşımaktadır, bu sayede hastalığın önlenmesi adına pek çok filyasyon uygulaması yapılmıştır. Hatta Sağlık Bakanı'mız Fahrettin Koca bu konu hakkında: “Vaka artış hızının erkenden düşüşe geçmesini biz bu filyasyonla sağladık. İlk vakadan itibaren tespit ettiğimiz her vakada biz filyasyon yönetimini uyguladık. Pozitif tanı konan hastaların her birinin son üç gün içinde temas ettiği bütün kişilere ulaşıp, onları taramaya çalıştık. Bunun ne denli dikkat, titizlik gerektiren bir süreç olduğunu dışarıdan anlamak zordur. Türkiye'de ölüm artış hızındaki yavaşlama ise 5. haftada gerçekleşti. Ülkemiz karşı karşıya kaldığımız ölüm artış hızındaki yavaşlamayı en erken yakalayan ülkelerden biri olarak kendini kanıtlamıştır.” şeklinde görüş bildirmiştir.
Türkiye'de hemen hemen her ilde birer korona virüs vakası tespit edildiğinde hastalığın bulaştığı bu kişinin iş ve aile bilgileri otomatik olarak Sağlık Bakanlığı'nın hazırlamış olduğu bilgi havuzuna düşmektedir. Bu durumda da filyasyon ekipleri duruma göre tedbir alarak, hastalığı önlemek adına harekete geçmektedir. Filyasyon çalışmasını yürüten üç kişi olmaktadır, bu üç kişilik gruplar vakanın ortaya çıktığı andan itibaren 48 saat boyunca taramalar yapmaktadırlar. Hastalıkları belirlenen kişilerin yakın çevresinde bulunanan hatta temasta olduğu kişiler de bu çalışma ağının içerisine girmektedir. Türkiye'de bu filyasyon çalışmaları aile hekimleri tarafınca da uygulanan bir sistem haline gelmiştir.
