York Üniversitesi'nden araştırmacıların Learning & Memory dergisinde yayınlanan çalışmasına göre, uyurken insanlara belli sesleri çalmanın belirli anıları unutmalarına yardımcı olabileceği belirtiliyor. Araştırma ve bulgular henüz erken aşamalarında olsa da araştırmacılar çalışmanın travmatik anıları zayıflatabilecek olan yeni tekniklerin geliştirilmesine kapı açtığına inanıyorlar.
Daha önce yapılan araştırmalarda, uyku sırasında bazı sesler dinletmenin belirli anıları güçlendirmeye veya artırmaya yardımcı olabileceği tespit edilmişti. Şimdi, aynı stratejinin insanların unutmasına yardımcı olabileceği de iddia ediliyor ve işe yaradığına dair ilk ikna edici kanıtlar da bu proje ile üretilmiş oldu.
"Mevcut terapilerle kullanılabilecek"
Çalışmanın yazarı Dr. Bardur Joensen, "Bu aşamada hala oldukça deneysel olmasına rağmen, çalışmamızın sonuçları, bir kişi uyurken belli sesler çalarak belirli anıları hatırlama yeteneğini hem artırma hem de azaltma olasılığının yükseldiğini görüyoruz." dedi ve şu ifadeleri kullandı: "Travma yaşayan insanlar, bu olaylarla ilgili hatıraları nedeniyle çok çeşitli rahatsız edici semptomlar yaşayabilirler. Zaman alacak olsa da, keşfimiz potansiyel olarak mevcut terapilerle birlikte kullanılabilecek bu anıları zayıflatmak için yeni tekniklerin yolunu açabilir.”
Seçici unutmayı teşvik etme mümkün olabilir mi?
Çalışmada, 29 katılımcıya bir grup kelime çiftleri arasında bir ilişki olduğu öğretildi. Örneğin, grup “çekiç – ofis” ve “çekiç – Cardi B” kelime çiftlerini öğrenmesi gerekiyordu.
Daha sonra, katılımcılar bir gece York Üniversitesi'nin uyku laboratuvarında uyudu. Uyurken, araştırma ekibi beyin dalgalarını analiz etti ve ardından derin veya yavaş dalga uykusuna (üçüncü aşama uyku olarak da bilinen) ulaştıklarını belirlediğinde her katılımcı için nesneyi ifade eden kelimeyi yani 'çekiç' kelimesini onları uyandırmadan sessizce dinletti.
Daha önceki araştırmalar, bir çift kelimeyi öğrenmenin ve ardından uyku sırasında o kelimeyle ilişkili bir ses duymanın, katılımcıların ertesi sabah uyandıktan sonra kelime çifti için hafızayı iyileştirebileceğini bulmuştu.
Bu proje ise kelime çiftleri üst üste geldiğinde, bir çift için bellekte bir artış meydana geldiğini, ancak diğer çift için bellekte bir azalma meydana geldiğini buldu.
Araştırmacılar, bunun uyku sırasında ilişkili sesleri çalarak seçici unutmayı teşvik etmenin gerçekten mümkün olduğunu gösterdiği sonucuna varıyor.
"Uyku sırasında önemsiz bağlantılar atılıyor"
“Uyku ve hafıza arasındaki ilişki büyüleyici. Uykunun hafıza işleme için kritik olduğunu biliyoruz ve hafızalarımız genellikle bir uyku periyodundan sonra daha iyi oluyor. Çalışmadaki kesin mekanizmalar belirsizliğini koruyor, ancak uyku sırasında önemli bağlantıların güçlendirildiği ve önemsiz olanların atıldığı görülüyor” diyen York Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nden kıdemli çalışma yazarı Dr. Aidan Horner şunları söyledi:
"Bu araştırma, uykunun acı verici anıları zayıflatmak için kullanılabilmesi adına bu sürecin manipüle edilebileceği olasılığını ortaya koyuyor. Araştırma ekibimiz için sonraki adım, bu ipuçlarının unutmaya nasıl yol açtığını anlamak, böylece aynı tekniği mevcut gerçek dünya anılarını zayıflatmak için kullanıp kullanamayacağımızı belirlemektir.”
