TÜBİTAK-2232 Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı desteği ile 2019 yılında kurulan İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Bitki Görüntüleme Analiz Laboratuvarında, 4 araştırmacı, 3 yıldır bitkiler üzerinde bulunan virüsler ile canlıları inceliyor. Araştırmada böcekler aracılığıyla taşınan ve bitki hastalığı olan "fitoplazma" mikroskopla izleniyor. Dr. Işıl Tulum'un yürütücülüğünü üstlendiği proje ile bitki üzerinde bakteri gruplarının nasıl oluştukları ve hastalık yapma mekanizmaları araştırılıyor. Araştırmaların sonucunda, iklim değişikliği sebebiyle güneyden kuzeye doğru artan sıcaklık doğrultusunda birçok hastalık taşıyan böceklerin Türkiye'ye geldiği tespit edildi.
Araştırmalara göre, Türkiye'nin iç ve kuzey kesimlerine 'Cicada' ailesine ait küçük ağustos böcekleri yayıldı. Türkiyede artan sıcaklık nedeniyle gelen böcekler, Fransa'da asma yapraklarda görülen ve yapraklarda siyah odunlaşma yaratan "Bois Noir" hastalığını taşıyarak geliyor. 2019 yılından itibaren böcekler aracılığıyla taşınan ve bitki hastalığı olan "fitoplazmalar" üzerine araştırma yapan Dr. Işıl Tulum, hastalık taşıyan böceklerin kimyasal ilaç ile yok edilemeyeceğini belirtiyor.
"Kimyasala karşı direnç kazanırlarsa mücadelemiz çok zor olacak"
Böceklerin kimyasal ilaçla yok edilemeyeceğini dile getiren Dr. Tulum, şöyle devam etti:
"En kolay yöntem pestisit uygulaması. Pestisitlerin düzgün uygulanmadığında buna dirençli olan türlerle karşılaşabiliyoruz. Bu böceklerin yayılımını ve nelerden etkilendiğini, doğal yollarla da nasıl onlardan kurtulabiliriz diye araştırıyoruz. Ön çalışmalarımız belli ekstraktların belli türlerin bu böceklerin uzaklaştırılmasında faydalı olabileceğini gösteriyor. Lavanta gibi, limon ağacı gibi… Bunların araştırması devam ediyor. Kimyasal bir şey tercih etmememiz gerekiyor çünkü çok uyum sağlayabilen organizmalar. Eğer kimyasal herhangi bir şeye karşı direnç kazanırlarsa bu sefer onlarla mücadelemiz çok zor olacak. Aslında doğanın mücadele mekanizmasını 'Biz onu nasıl kullanabiliriz' şeklinde kullanıyoruz."
