Kübra Selda Karaca
Öyle bir dünya ve öyle bir zamanda yaşıyoruz ki artık sanki herkes olduğundan farklı görünmeye, gerçek kendini gizlemeye, saklamaya çalışıyor. Maskeli bir dünya diyebiliriz. Birçok kişi içinde yaşadıkları topluluğa kimi zaman uyum sağlamak, kimi zaman kabul görmek için ya da başkalarıyla iletişimlerini sürdürmek adına farklı maskeler takıyorlar.
İnsanların kendisini, düşüncelerini, ne istediğini bu kadar sakladığı bir dünyada kendimizi korumak için diğer insanları anlamak ve onların gerçek yüzünü öğrenmek bizim için elbette ki çok önemli. Ancak bir insanı yüzde yüz çözecek, karşımızdaki insanı anlamaya yetecek bir yöntem hala yok ama en azından belli ölçüde karşımızdaki insanın niyetini anlamamız mümkün.
Peki, karşımızdaki insanı nasıl tanırız? Onun gerçek yüzünü nasıl görebiliriz?
Bir insanı tanırken dikkat edeceğiniz en temel özellik o kişinin söylediklerine değil, davranışlarına bakmak olmalı. Çünkü insanlar kendilerini anlatırken her zaman olduğundan daha iyi olarak anlatma eğilimindedir. Hatta birçok insan bilinçli olarak bunu bir manipülasyon tekniği olarak kullanır. Kabul etmeliyiz ki hepimiz içimizde kötü bir niyetimiz olmasa bile kendimizi olduğumuzdan daha iyi gösterme eğilimindeyiz. Bu sebeple biriyle tanıştığımız zaman kendisini anlatacaktır “ben şunları yaptım, ben bunları yaptım, ben şöyle bir insanım, şunları severim, bunlardan hoşlanmam v.s...” bu anlatılanları yok saymayın ancak anlatılanlar o kişiyi tanımanızda yeterli değildir. Siz o kişiyi tanımak için kendi gözlemlerinizle, onun diğer insanlarla olan ilişkilerine, geçmiş ya da gelecek davranışlarına bakarak karar vermelisiniz. Çünkü insanların söyledikleri bazen yalan olabiliyor, bu sebepten sizin için önemli olan davranışlar olmalı.
Günümüzde neredeyse her soyut ve manevi değer (dini değerler, siyaset, hemşericilik hatta bambaşka ideolojiler) kullanılabilir hale geldi. En çok karşılaştığımız ise dini ya da siyasi ideolojilerin istismar edilmesi diyebiliriz. Biriyle tanıştığınızda sohbetin henüz başlarında o kişinin dindar olduğunu öğrenmişseniz, hangi siyasi görüşe sahip olduğunu ya da hangi ideolojiye sahip olduğunu öğrenmişseniz, muhtemelen o kişi sizi etkilemek için bunları dile getiriyordur. Eğer yeni tanıştığınız kişi bu şekilde manevi duygularınıza yönelik söylemlerde bulunuyorsa, kendisini bu söylemlerle anlatmaya başladıysa dikkatli olmanızda fayda var demektir.
Birini tanımak ve gerçek yüzünü anlamak için en etkili yollardan biri de kişiye kendini değil, bir başkasını sormaktır. Bir insana başka birini sorduğunuz zaman o insan hakkında ne düşündüğüne, neler söylediğine çok dikkat edin. Eğer diğer insanları kötülüyorsa, aşağılıyorsa, sürekli olumsuz atıflarda bulunuyorsa ya da aslında alttan alta sizi o insanlar hakkında manipüle ediyorsa işte burada çıkartacağınız dersler olduğunu bilmelisiniz. Bir insanın diğer insanlar hakkında ne konuştuğu, nasıl konuştuğu aslında o kişinin kendisiyle ilgili göstermek istemediği yani maskelediği tarafları için sizeip uçları verir.
Eskiden yeni işe alınan çalışanı tanımak ve güvenilir olup olmadığını anlamak için ortaya bir para bırakırlarmış. Bakarlarmış parayı bulunca alıyor mu? Çalıyor mu? Geri getiriyor mu yoksa görmezden mi geliyor diye, çalışanı sınarlarmış. Elbette ki günümüzde artık bu tekniği yutan kimse olmaz. Ama bunu biraz daha günümüze uyarlayabilirsiniz. Birini tanımak için size zarar vermeyecek kadar belli ölçüde güvenerek risk alırsanız, ki buna para da dahildir örneğin birisi sizden borç istiyorsa o kişiyesize zarar vermeyecek ölçüde borç verebilirsiniz. Belki miktar az olacaktır ancak kişinin o miktara bile nasıl tepki verdiği, geri ödeme şeklindeki tutumu bile o kişiyi tanımanız için size fikir verecektir. Çünkü bir insanın borcuna sadık olup olmaması o insanın kişiliği hakkında çok ciddi fikir verir. Bu sebepten belli ölçüde güvenmek ve risk almak karşı tarafı tanıma konusunda size çok yardımcı olacaktır.
Birini tanımanın bir diğer yolu da karşındaki insanın kendinden daha alt seviyede olan insanlara karşı davranışlarıdır. Bu durum maddi seviye olabilir, statü olabilir, konum olabilir. O kişi sizinle kendisini aynı seviyede görüyorsa size iyi, şevkatli, merhametli ve sıcak davranıyor olabilir ancak bu o kişinin gerçekte öyle olduğunu göstermez. Ayrıca bir insanı tanımak için sadece kendinden alt seviyedekilere nasıl davrandığına değil, o kişinin annesine, babasına, eşine, çocuğuna, kardeşine, arkadaşına yani etrafındakilere de nasıl davrandığı da sizin o insan hakkında fikir sahibi olmamızda çok önemlidir.
Kişinin sadece diğer insanlara nasıl davrandığı değil belli durum ve koşullarda da nasıl davrandığı, o kişiyi tanımak için ip uçları verir. Ani bir gerginlik anında o kişi kendisini kontrol edebiliyor mu, öfkesini kontrol edebiliyor mu. Bazı insanlar vardır ki aslında her zaman sakindir ancak trafikte bile bir anda elinde sopayla görebilirsiniz. Belki normal zamanlarda böyle davranmıyor olsa bile o kişi kriz anlarında kontrolünü kaybediyor olabilir. Yani kişinin panik anlarında, gergin zamanlarda, kriz anlarında nasıl davrandığı, kontrolünü kaybedip kaybetmediği bu zamanlarda insanlara hatta hayvanlara bile nasıl davrandığı o kişinin gerçek yüzü hakkında size bilgi verecektir.
Son olarak da elbette ki insanları tanımak önemli ancak öncelikle insanları tanımak için kendinizi doğru tanıyor olmalısınız. Kendi zaaflarınızı ve zayıf yönlerinizi iyi tanımanız, insanları tanırken ön yargılı ya da ön övgülü olmanızı engelleyecektir. Çünkü kendi zaaflarınızı bilmezseniz bazı insanlara karşı aslında o kişi çok da iyi bir insan olmamasına rağmen içinizdeki bir yere temas eder ve o zaaf noktanızdan dolayı o insanı çok güvenilir algılayabilirsiniz. Yani zaaflarınız ve duygusal eksiklikleriniz insanları tanırken objektif olma becerinizi kaybettirir ve sizin o insanı farklı algılamanıza ve yanlış tanımanıza neden olabilir. Geçmişte yaşadığınız olumsuz tecrübeler nedeniyle bir insana çok ayrıcalıklı davranmak ya da çok ön yargılı davranmak sizin o insanı gerçekten tanımanızı engeller. Bu sebepten böyle olumsuz tecrübeleriniz, duygusal zaaflarınız var ise bir insanı tanırken sanki bir arkadaşınızın başına gelen bir durum gibi değerlendirmeniz ve düşünmeniz daha objektif olmanızı sağlayacaktır.
Eskilerin de dediği gibi “iyi insanlara denk gelesiniz İNŞAALLAH”…
