Kalça Sıkışma Sendromu
Kalça eklemi, uyluk kemiğinizin leğen kemiği ile buluştuğu eklemdir. Kalça kemikleri yuvarlak bir topuz ve bunun içine oturduğu bir yuva şeklindedir. Normalde bu eklem yürüme, koşu, oturup kalkma sırasında sorunsuz hareket eder. Kalça sıkışma sendromu kalça ekleminde kemik çıkıntı veya bu bölgedeki yumuşak dokuların zedelenmesine bağlı olarak eklemin hareketinin zorlanmasına ve ağrıya sebep olmasıdır.
Kalça sıkışmasına riskini arttıran durumlar; kişinin genetik özellikleri sporcularda tekrarlayan şiddetli kalça egzersiz, geçirilmiş kalça travması, çocukluk çağında geçirilmiş kalça rahatsızlığı olanlarda gelişme ihtimali yüksektir.
Kalça sıkışma sendromunun kalça topuz kemiğinde bir çıkıntı veya kalça eklemini saran kemiğin aşırı sarması veya bu iki durumun beraber olması şeklinde görülebilir. Kalça kemik çıkıntı genç erkeklerde daha yaygın, kalça ekleminin kıskaç şeklinde aşırı kaplaması kadınlarda daha sıktır. Hareket sırasında sıkışma nedeniyle eklem kıkırdağı ve kalça eklemini saran yumuşak doku olan labrumda hasara yol açarak semptomlara neden olabilir.
Kalça Sıkışma Belirtileri Nelerdir?
Hastalar yıllarca kalça sıkışması yaşayabilir ve bunu bilmeyebilirsiniz, çünkü erken evrelerinde genellikle ağrılı değildir. Kalça sıkışması belirtileri; özellikle yürürken veya kalçayı esnetirken kasıkta "ağrı" ve kalçada hareketlerinde sınırlama ve zorlanma olarak görülebilir. Arabadan inme, bisiklete binmek veya ayakkabılarınızı bağlamak gibi hareketler sırasında ortaya çıkabilir.
Kalça kaslarında zayıflık, tekrarlayan zorlanma kalça sıkışma sendromuna yatkın olan kişilerin şikayetlerinin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Kalça kaslarının zayıflığı, kalça kemiğini öne doğru kaydırarak eklem yükünü artırır kalça eklemi etrafındaki kapsülün zedelenmesin yırtıklara sebep olabilir.
Kalça Sıkışma Sendromu Kimlerde Görülebilir?
- Ailede kalça sıkışma sendromu olan kişiler
- Çocukluk ve ergenlik döneminde gelişim sırasında tekrarlayan ve sıklıkla yoğun kalça hareketi gerektiren basketbol veya futbol gibi aktiviteleri yoğun yapan kişilerde tekrarlanan stres kalça kemiklerinde yeniden şekillenmeyi ve sonunda sıkışma yaratan kemik gelişimini tetikleyebilir.
- Kalça kemik başının şeklini değiştirmiş olabilecek çocukluk çağı kalça hastalığı öyküsü (örn. kalça çıkığı, femur başı epifizi kayması veya Perthes hastalığı )
- Geçirilmiş kalça kırığı öyküsü
Kalça Sıkışma Sendromu Kireçlenme Yapar mı?
Kalça sıkışması ile kalça kireçlenmesi arasında yakın bir ilişki vardır ancak sıkışma yaşayan herkeste artriti (kireçlenmesi) geliştirmez. Kalçanın top ve yuvası birbirine tam olarak oturmadığında, yüzeylerini kaplayan eklem kıkırdağı aşırı mekanik sürtünmeye maruz kalabilir. Bu sürtünme kıkırdağı aşındırır. Bazı durumlarda, kalça kıkırdağı kemikten kısmen ayrılarak eklem kıkırdağının hasarlanmasına ve kalça kireçlenmesine sebep olabilir.
Kalça Sıkışma Ne Tür Belirtiler Gösterir?
- Merdiven inip çıkma gibi belirli hareketler veya pozisyonlarla ilgili belirgin kalça veya kasık ağrısı
- Kalça ekleminde hareket kısıtlılığı
- Kalça ekleminde tıklama ve ses gelmesi
- Günlük yaşamda eğilme, ayakkabı bağlanma ve arabadan inip binme sırasında ağrı
- Squat ve deadlift gibi kalçayı zorlayan spor aktivitelerinde ağrı
Kalça Sıkışma Sendromu Olanlar Hangi Aktivite ve Egzersizlerden Kaçınmalı?
Kalça sıkışmasına sahip kişiler çömelme, uzun süre sabit oturma ve kalçanın ani döndürülmesi gereken hareketlerden uzak durmalıdır. Egzersiz yaparken ani dönüş ve squat egzersizleri hastaların şikâyetlerini arttırabileceği için uzak durulmalıdır.
Kalça Sıkışma Sendromu Tanısında Hangi Tetkikler Değerlendirilir?
Kalça Sıkışma Sendromu Tanısı için öncelikle kalça hareketlerinin muayenesi ve bazı özel testler uygulanır. Görüntüleme yöntemlerinde kalça filmleri oluşan kemik çıkıntıları ve sıkışma tipinin değerlendirilmesinde önemlidir. MR görüntüleme ile sıkışmaya eşlik edebilen yumuşak doku hasarı olup olmadığı değerlendirilir.
Kalça Sıkışma Sendromunun Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Kalça sıkışma sendromu tedavisi sıkışmanın derecesi ve eşlik eden patolojilere göre değişmektedir. Başlangıç döneminde ağrı kesiciler kalça etrafındaki kasları güçlendirici egzersizler önerilmektedir. Ağrı ve hareket kısıtlılığının devam ettiği durumlarda fizik tedavi ve kalça eklemine kortikosteroid içeren enjeksiyonlar ile kalça etrafındaki ödem ve ağrının azaltılması amaçlanır. Tüm bu tedavilere rağmen şikayetlerin devam ettiği ileri sıkışma ve eşlik eden kapsül yırtığı olan durumda kalça artroskopisi planlanır. Kalça artroskopisinde 2-3 küçük delikten girilerek yapılan kapalı bir müdahaledir. Bu işlemde sıkışmaya sebep olan kemik yapılar çıkartılır ve varsa eşlik eden kapsüler yırtık tamir edilebilir. Müdahale sonrası hastaların bir süre koltuk değneği ile ayağa kalkmasına izin verilir. Müdahale sonrası yine fizik tedavi verilmektedir. Şikayetlerin ileri olduğu sıkışmaya bağlı kalça ekleminde ileri kıkırdak aşınması olan hastalarda açık cerrahiler gerekebilir.
