İngiltere'de yapılan bir araştırmada kişilerin Koronavirüs öncesi ve sonrası beyin görüntüleri incelendiğinde beyin hacimlerinde iki görüntü arasında fark olduğu tespit edildi. Kovid-19'un beyni küçültmesi ne anlama geliyor? Beyin küçülmesinin uzun vadede yarattığı hastalıklar neler? Araştırmacıların tezleri neler?
İki görüntü arasında fark tespit edildi
Birleşik Krallık'ta yapılan bir araştırmaya göre hafif seyreden Kovid-19'un bile beyinde küçülmeye sebep olduğu fark edildi. Yapılan araştırmada kişilerin Koronavirüs öncesi ve sonrası beyin görüntüleri incelendiğinde beyin hacimlerinde iki görüntü arasında fark olduğu tespit edildi. Birleşik Krallık'taki araştırmacılar tarafından yapılan Kovid-19'un beyin üzerindeki etkisi ile çalışması henüz hakem onayından geçmedi ve ön bir araştırma olma özelliğini koruyor.
Bu araştırma için Birleşik Krallık'ta vatandaşların sağlık bilgilerinin depolandığı UK Biobank'tan yararlanıldı. Araştırmacılar, 45 bin yurttaşın Koronavirüs pandemisinden önce kaydedilmiş beyin görüntülerini analiz etti. Yapılan analizin ardından beyin görüntüleri incelenen ve Kovid-19 teşhisi konmuş olanlar üzerinde çalışma yapıldı. Araştırmacılar tespit ettikleri vatandaşların Kovid-19'u geçirmeden önce ve sonra beyinlerinde ne gibi değişiklikler olduğunu anlamak için verileri karşılaştırdı. Yapılan karşılaştırma sonucunda Kovid-19 geçirenlerin beyin taramaları, geçirmeyenlerinkiyle de kıyaslandı ve böylece bir sonuca varıldı.
Enfekte olanlar ve olmayanlar arasında farklar var
Araştırmanın sonucunda enfekte olan ve olmayanlar arasında belirgin farklar olduğu görüldü. Bu farkların çoğunlukla beyindeki bilgileri işleyen nöronlardan oluşan ve gri madde adı verilen dokuda olduğu tespit edildi. Yapılan inceleme sonucunda frontal ve temporal loblar diye bilinen beyin bölgelerindeki gri madde dokusunun kalınlığı, Kovid-19 geçiren grupta diğer gruba kıyasla daha ince olduğu görüldü.
Kovid-19'u hafif geçirenlerde bile görülüyor
Araştırmacılar hastaneye yatmayı gerektirecek kadar ciddi hastalığı olan bireyleri ve Koronavirüs'ü daha hafif geçiren bireyleri karşılaştırdığında sonucun aynı olduğunu fark etti. Yani, Koronavirüs'ü çok ağır geçirmiş hatta hastaneye yatmış kişilerde Koronavirüs'ü hafif geçiren kişilerin beyin hacimlerindeki değişim aynı büyüklükteydi.
Değişiklikler normalden daha büyük
Uzmanlara göre genel olarak insanlar yaşlandıkça zamanla gri madde olarak tanımlanan alanın hacminde değişim olması oldukça normal. Ama Normal olmayan nokta bu araştırmada gözlemlenen kişilerin beyin hacimlerindeki değişimin Koronavirüs geçirmeleri sebebiyle normalden daha büyük olması. Özetle, Koronavirüs'le enfekte olan kişiler hastalığı hafif atlatsalar bile beyin hacimlerinde kayıpların olduğu tespit edildi.
Beyin hacmindeki değişim neyi ifade ediyor?
Elbette beyin hacminde yaşanan bu kaybın ne anlamana geldiğini ifade etmekte fayda var. Araştırmacılara göre, Kovid-19'dan etkilendiği tespit edilen beyin bölgelerinin tamamı kokuyla ilgili sinyaller ileten, beynin ön kısmına yakın bir yapı olan koku soğanıyla bağlantılı. Koku soğanının aynı zamanda temporal lob bölgeleriyle de bağlantıları olduğunu söyleyen Texas A&M Üniversitesi'nden Doç. Dr. Jessica Bernard, "Temporal lobdan sıklıkla yaşlanma ve Alzheimer hastalığı bağlamında bahsediliyor. Zira bu bölge hipokampusun bulunduğu bölüm" ifadelerini kullandı. Açıklamaya göre, hipokampusun hafıza ve bilişsel süreçlerdeki durumu göz önüne alındığında, elde edilen bulguların kişilerin yaşlanma sürecinde önemli bir rol oynaması oldukça muhtemel görünüyor.
Beyin hacmindeki değişim kesin olmamakla birlikte kişilerin ileriki yaşlarında önlerine çıkacak bir soruna dönüşebilir. Uzmanlara göre, beyin hacmide yaşanan değişimlerin eski haline dönüp dönmeyeceği ile ilgili net bir veri olmadığından yaşanan bu değişikliğin uzun vadede ne tür bir etki yaratacağını söylemek için henüz çok erken.
Önemli bir veri
Bu araştırma esnasında önem verilen bir nokta ise kişilerin koku alma duyularında yaşanana kayıpların nasıl bir etkiye dönüşeceği. Çünkü koku alma duyusu, Alzheimer araştırmaları için de önemli. Elde edilen bazı veriler, hastalık riski taşıyanların koku alma duyusunun azaldığını da ileri sürmüştür. Bu durum Kovid-19 ile ilgili değişikliklerin uzun vadeli etkileri hakkında herhangi bir sonuca varmak için henüz çok erken olsa da Kovid-19 ile ilgili beynin hacmindeki ve beyindeki değişiklikleri ve hafıza arasındaki olası bağlantıların araştırılması özellikle ilgili bölgeler ve bunların yaşamdaki önemi göz önüne alındığında çok büyük bir önem taşıyor.
Çalışmalar devam ediyor
Elde edilen bulgular kadar cevaplanmamış sorular da önemli. Henüz cevabı verilmemiş sorular arasında: Kovid-19'un beyinde yaratacağı değişiklikler, yaşlanma süreci ve hızı için ne anlama geliyor? Beyin hacmindeki değişim zamanla değişebilir mi? gibi önemli sorular var. Bunların cevabı için uzmanlar çalışmalarını sürdürüyor...
Kaynak: Milliyet Molatik