Koronavirüs salgınıyla bütün dünya mücadele verirken bu mücadelenin ülke ekonomilerine verdiği ağır maliyet de tartışma konusu. Türkiye'de Bir yılını dolduran salgınla mücadelede özel ve kamu sağlık kurum ve kuruluşları seferber olurken finansal açıdan da ağır bir tabloyla karşılaşıldı.
Tüm dünyada koronavirüse karşı başlatılan mücadele, Türkiye'de de ilk Covid-19 vakasının görüldüğü 11 Mart 2020 tarihinden bu yana devam ediyor. Pandeminin birinci yılını geride bırakırken, ECONiX Araştırma'nın raporuna göre, dünyada 110 milyondan fazla insanın yakalandığı Covid-19'dan kaynaklı ölümler 2,5 milyonu aştı.
Aşıyla her 3 kişiden 1'i bağışıklık kazandı
Dünya genelinde yüzde 2,22 olan vaka-ölüm oranı Türkiye'de yüzde 1,06 olarak kaydedildi. 12 Nisan 2021 itibarıyla Türkiye nüfusunun aşılanma oranı yüzde 9 olurken, uzmanlar hastalık geçirme ya da aşı yoluyla her 3 kişiden birinin bağışıklık kazandığını öngörüyor. Raporda dikkat çeken bir diğer nokta ise ülkemizin bu süreçte yaptığı sağlık harcamaları oldu. Devlet son bir yılda Covid-19 hastaları için 10,6 milyar TL harcadı.
Aşılamada ne durumdayız?
1 Mart 2021 itibarıyla dünya genelinde aşılama oranının yüzde 3,39 olduğu kaydedilen raporda, kıta bazında en yüksek aşılama oranı yüzde 13,82'yle Kuzey Amerika'da görülürken, Avrupa yüzde 8,61'le ikinci sırada yer aldı. Diğer kıtalardaki (Güney Amerika, Asya, Afrika ve Okyanusya) aşılama oranları ise yüzde 5'in altında kaldı. Türkiye ise henüz yerli üretim aşı çalışmaları devam eden bir ülke olmasına rağmen, 12 Nisan itibarıyla yüzde 9'la Sırbistan ve İngiltere'den sonra Avrupa'nın en yüksek aşılama oranına sahip üçüncü ülkesi oldu. Bu oranın dünya ve Avrupa ortalamasının üstünde olması dikkati çekti.
Türkiye'deki bağışıklık tablosu
Araştırma ekibine liderlik eden Güvenç Koçkaya, yayınladıkları rapordan hareketle Türkiye'nin vaka tablosuna yönelik değerlendirmelerini paylaştı. Koçkaya, “Ne yazık ki dünya genelinde vaka ve ölümlerin arttığını görüyoruz. Bu oranların en yüksek seyrettiği dönem Ocak 2021 olarak kayıtlara geçti. Türkiye'de ise günlük ölüm oranlarının en yüksek seyri 2020'nin Mayıs ayında gözlemlendi, Ekim 2020 ayından itibaren de düşüş yaşandı. Günlük ölüm oranlarının 2021 yılı itibarıyla dengede gittiği görülse de şu anda da belirli bir artış söz konusu. Öte yandan Türkiye'de görülen ölüm oranının dünya genelinde görülen ölüm oranının yarısı kadar olduğunu saptadık. Muhtemel Covid-19 vakalarına baktığımızda ise şu anki resmi vaka sayısının teşhis edilmeyen olası Covid-19 hastalarının yüzde 13,53'ü olduğunu öngörüyoruz. Buna göre Türkiye nüfusunun yüzde 33,78'inin vakaların şiddeti değişse de hastalık geçirme ve aşılama ile bağışıklık kazandığı söylenebilir” dedi.
Yoğun bakımdaki hasta başına 29 bin 332 TL
Covid-19 için devlet tarafından ayakta tedavi edilen hasta başına 411 TL, yatan hasta için 15 bin 424 TL ve yoğun bakım hastası başına 29 bin 332 TL harcama yapıldı. Araştırma ekibinden Dr. Gülpembe Oğuzhan “Yaptığımız hesaplamara göre 2020 yılında toplam 100,3 milyar TL sağlık harcaması gerçekleştiren SGK, ek Covid-19 harcamalarına rağmen, sağlık bütçesinden yaklaşık 22 milyar TL daha az harcama yaptığı gözleniyor. Bu tabloda özellikle, kronik hastalığı olan bireylerin hastaneye başvurularının düşmesinin etkili olduğu söylenebilir” dedi. Rapora göre, bir önceki yıla kıyasla hastane müracaatları yüzde 35,2 ve reçete sayıları ise yüzde 14,8 azaldı.
İlaç harcamaları yüzde 18,7 arttı
Son bir yılda ilaç harcamaları ve sağlık hizmetleri için ayrılan bütçeler de dikkati çekti. 2020 yılında Türkiye ilaç harcamalarına 48,3 milyar TL, sağlık hizmetlerine 52,4 milyar TL bütçe ayırdı. İlaç harcamalarında bir önceki yıla göre yüzde 18,7'lik, sağlık hizmetleri harcamalarında ise yüzde 0,1'lik artış gözlendi. Sağlık hizmeti harcamalarındaki artış pandemide hizmet veren üniversite ve devlet hastanelerinden kaynaklanmadı.
Üniversite ve devlet hastane harcama oranı geriledi
Üniversite ve devlet hastanelerinde gerçekleşen harcama ortalama yüzde 4,2 gerilerken, özel hastanelerde yüzde 18,7 arttı.Devlet hastanelerinin pandemi hastanesi olarak hizmet vermesinden dolayı bir çok hasta tedavi olmak için özel hastanelere gitmesi nedeniyle özel hastane başvuruları arttı. Pandeminin başında büyük sorunlar çekilirken özel hastane sektörü geçen yıl SGK bütçesinden bir önceki yıla göre daha fazla pay aldı.
