Kreatinin; vücuda girmiş olan zararlı ve atık maddelerin böbreklerden süzülerek idrar yolu ile vücuttan dışarı çıkarıldığı kimyasal atık ürünüdür. Kreatinin karaciğerde üretilerek; yiyeceklerden sindirilen proteinlerin ve kas metabolizmasının sonucudur.
Kreatinin nedir, ne için ölçülür?
Vücutta doğal olarak karaciğerde üretilen kreatinin, besinlerde çok az miktarda bulunan ve kaslarda yer alan bir aminoasit çeşididir. Daha detaylandırmak gerekirse; vücutta enerji metabolizması gerçekleştirilirken, kreatin fosfat adı verilen bir molekül kullanılır ve bu işlem sonucunda kreatinin üretilir. Böbrekler aracılığı ile kan dolaşımından süzülen kreatinin idrar yoluyla vücuttan atılır. Dolayısıyla kreatinin seviyeleri böbrek işlevselliğini değerlendirmek amacıyla ölçülmektedir.
Kreatinin düşüklüğü nedenleri nelerdir?
Kreatinin düşüklüğü ve kreatinin yüksekliği sonuçlar, doğrudan bir hastalığın belirtisi olabileceği gibi, başka rahatsızlıkların nedenleri arasında da yer alabilir. Öncelikli nedeni yetersiz protein alımından kaynaklıdır.
- Kilo kaybı
- Baş dönmesi
- Halsizlik
- Bitkinlik ve yorgunluk
- Hamilelik
- Su kaybı
- Karaciğer rahatsızlıkları
gibi sebepler kreatin düşüklüğü nedenleri arasında yer almaktadır.
Kreatinin yüksekliği belirtileri
Kreatin yüksekliği belirtileri kreatinin vücutta yükselmesi ile birlikte mide bulantısı ve kusma meydana gelebilir. Bunların yanı sıra;
- Sık idrara çıkma
- İdrar yaparken ağrı ve sancı
- İdrarda kan görülmesi
- Tansiyon yüksekliği
- Yorgunluk ve bitkinlik
- Göğüs ağrısı
- Kaslarda meydana gelen kramp
- Ciltte kuruluk
- Nefes alıp vermede güçlük
- Vücutta ödem oluşması
- Ayaklarda ve ellerde şişlik veya su toplaması
gibi nedenler kreatin yüksekliği nedenleri arasında yer alır. En net sonuç için en kısa sürede bir uzmana başvurmanız gerekir.
Kreatin referans aralığı
Kreatin normal değerleri testlerde; erkeklerde 0,6-1,3 mg/dL, kadınlarda ise 0,5 – 1,1 mg/dL arası kabul edilir. Referans aralıkları laboratuarlar arasında farklılık gösterebilmektedir bu nedenle uzman tavsiyesi almanız gerekir.
Kreatinin seviyelerinin normal aralıklarda olması, böbreklerin sağlıklı çalıştığının bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Vücutta doğal olarak üretilen bu atık madde, böbrekler tarafından süzülerek idrar yoluyla dışarı atılıyor. Ancak kreatinin seviyelerinde görülen düşüklük veya yükseklik, çeşitli sağlık sorunlarının habercisi olabiliyor. Bu nedenle düzenli sağlık kontrolleri ve beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmesi, böbrek fonksiyonlarının korunması açısından önemli bir yer tutuyor.
