Son dönemlerde sıklıkla rastlanan rahatsızlıkların başına gelen obezite hakkında internet üzerinden araştırmalar yapılmaktadır. Peki obezite nedir? Vücut kitle indeksi nedir? Obezite'nin riskleri nelerdir? Obezite'nin nedenleri nelerdir? Obezite'nin tedavisi nedir? Obezite ile ilgili diğer problemler nelerdir?
Obezite nedir?
Obez terimi, çok fazla vücut yağına sahip aşırı kilolu bir kişiyi tanımlar. Kişi obez olup olmadığını çeşitli yöntemler kullanarak anlayabilmektedir. Sağlıklı bir kilo olup olmadığınızı kontrol etmek için en yaygın kullanılan yöntem vücut kitle indeksidir (BMI). BMI, boyunuz için sağlıklı bir kilo olup olmadığınızın bir ölçüsüdür. Vücut kitle indeksi hesaplanırken kilomuzun kilogram cinsinden değerinin, boyumuzun karesine bölünmesi ile hesaplanır.
Çoğu yetişkin için bir BMI:
18,5 ile 24,9 arası sağlıklı bir kiloda olduğunuz anlamına gelir
25 ila 29,9 kilolu olduğunuz anlamına gelir
30 ila 39.9, obez olduğunuz anlamına gelir
40 veya üzeri, ciddi derecede obez olduğunuz anlamına gelir
BMI obeziteyi teşhis etmek için kullanılmaz çünkü çok kaslı insanlar fazla yağ olmadan da yüksek BMI'ye sahip olabilirler. Ancak çoğu insan için BMI, sağlıklı bir kilo olup olmadıklarının yararlı bir göstergesidir.
Fazla yağ ölçümü yapmak için kullanılan ölçümlerden biride bel ölçüsüdür. Bel ölçüsü fazla kilolu (BMI 25 ila 29.9 olan) veya orta derecede obez (BMI 30 ila 34,9) olan kişilerde ek bir ölçü olarak kullanılabilmektedir. Genel olarak, bel ölçüsü 94 cm veya daha fazla olan erkekler ve bel ölçüsü 80 cm veya daha fazla olan kadınların obezite ile ilişkili sağlık sorunları geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Obezite'nin riskleri nelerdir?
Obezite ile mücadele etmek için ciddi adımlar atmak çok önemlidir. Çünkü bariz fiziksel değişikliklere neden olmasının yanı sıra bir dizi ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden koşullara da yol açabilir.
Bunlar şunları içerir:
2 tip diyabet
Koroner kalp hastalığı
Meme kanseri ve bağırsak kanseri gibi bazı kanser türleri
Felç
Obezite aynı zamanda yaşam kalitenizi de etkileyebilir ve depresyon ve düşük benlik saygısı gibi psikolojik sorunlara yol açabilir.
Obezite'nin nedenleri nelerdir?
Obezite genellikle, fiziksel aktivite yoluyla yaktığınızdan daha fazla kalori alınmasından kaynaklanır. Bu kalori alımı, özellikle yağlı ve şekerli gıdalarda tüketilmesinden kaynaklanır. Fazla enerji vücut tarafından yağ olarak depolanır. Obezite giderek yaygınlaşan bir sorundur çünkü birçok insan için modern yaşam aşırı miktarda ucuz, yüksek kalorili yemek yemeyi ve masalarda, kanepelerde veya arabalarda oturarak çok fazla zaman geçirmeyi içerir. Ayrıca, düşük aktif tiroid bezi (hipotiroidizm) gibi kilo alımına bazen katkıda bulunabilecek sağlık koşulları da vardır, ancak bu tür koşullar ilaçlarla etkili bir şekilde kontrol edildiklerinde genellikle kilo sorunlarına neden olmaz.
Obezite'nin tedavisi nedir?
Obeziteyi tedavi etmenin en iyi yolu, sağlıklı, düşük kalorili bir diyet yemek ve düzenli olarak egzersiz yapmaktır. Bunu yapmak için şunları yapmalısınız:
Bir pratisyen hekim veya kilo verdirme noktasında uzman sağlık çalışanı (diyetisyen gibi) tarafından tavsiye edildiği gibi dengeli, kalori kontrollü bir diyet yapın
Yerel bir kilo verme grubuna katılın
Haftada 150 ila 300 dakika (2,5 ila 5 saat) hızlı yürüyüş, koşu, yüzme veya tenis gibi aktivitelere katılın
Yavaş yiyin ve aşırı yemeye meyilli olabileceğinizi bildiğiniz durumlardan kaçının
Yemek ve yemek yeme konusundaki düşüncelerinizi değiştirmeye yardımcı olması için eğitimli bir sağlık uzmanından psikolojik destek almaktan da yararlanabilirsiniz.
Bazı durumlarda kilo verme ameliyatı önerilebilir.
Obezite ile ilgili diğer problemler nelerdir?
Obezite, günlük aktivitelerdeki zorluklar ve ciddi sağlık koşulları dahil olmak üzere bir dizi başka soruna neden olabilir. Obezite ile ilgili günlük problemler şunları içerir:
Nefes darlığı
Artan terleme
Horlama
Fiziksel aktivite yapmakta zorluk
Genellikle çok yorgun hissetmek
Eklem ve sırt ağrısı
Düşük güven ve benlik saygısı
İzole hissetmek
Obez olmakla ilişkili psikolojik sorunlar, aile ve arkadaşlarla olan ilişkilerinizi de etkileyebilir ve depresyona neden olabilir.
Obezite'nin neden olduğu ciddi sağlık koşulları nelerdir?
Obez olmak, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok potansiyel olarak ciddi sağlık durumu geliştirme riskinizi artırabilir:
2 tip diyabet
Yüksek kan basıncı
Koroner kalp hastalığına ve felce yol açabilen yüksek kolesterol ve ateroskleroz (yağ birikintilerinin atardamarlarınızı daralttığı yer)
Astım
Metabolik sendrom, diyabet, yüksek tansiyon ve obezitenin bir kombinasyonu
Bağırsak kanseri, meme kanseri ve rahim kanseri dahil olmak üzere çeşitli kanser türleri
Mide asidinin mideden dışarı ve yemek borusuna sızdığı gastroözofageal reflü hastalığı (GORD)
Safra taşları
Doğurganlıkta azalma
Osteoartrit, eklemlerinizde ağrı ve sertlik içeren bir durum
Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun kesilmesine neden olan, gündüz uykululuğuna yol açabilen ve trafik kazası riskinin artmasının yanı sıra daha yüksek diyabet, yüksek tansiyon ve kalp hastalığı riski taşıyan bir durum
Karaciğer hastalığı ve böbrek hastalığı
Bir kadın hamilelik sırasında kan basıncında potansiyel olarak tehlikeli bir artış yaşadığında, gestasyonel diyabet veya preeklampsi gibi hamilelik komplikasyonları
Obezite, ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak yaşam beklentisini ortalama 3 ila 10 yıl azaltır. Obezite ve fazla kilolu olmanın Avrupa'da her 13 ölümden en az 1'ine neden olduğu tahmin edilmektedir.
Kaynak: nhs.uk