Pika sendromu; Bir aydan uzun süren, besin olarak kabul edilmeyen maddelerin (toprak, kağıt, saç, boya, kül, kil vb.) devamlı ve ısrarlı bir şekilde yenilmesi alışkanlığıdır. Halk arasında daha çok toprak yeme alışkanlığı olarak bilinen ve en sık çocuklarda görülen bir rahatsızlıktır. Pika sendromu çocukların hareketlerinden kolayca tespit edilebilecek bir tablodur. Ancak tanı konulabilmesi için çocuğun en az 2 yaşnda olması gerekmektedir. Çünkü 2 yaş altı çocuklarımızın her bulduğunu ağzına götürmesi, bir nevi "dünyayı ağzıyla tanıma" çabası da unutulmamalıdır ki yanlış teşhise yönelmeyelim.
Nedeni nedir?
Pika sendromunun tam olarak nedeni bilinmemekle beraber demir eksikliği, çinko eksikliği ve yetersiz beslenme en yaygın nedenler arasındadır.Tedavide öncelikle altta yatan nedeni bulmak önemlidir. Çocuğun sistem muayenesinin, besin eksikliklerinin, psiko-sosyal ve nörolojik durumunun iyi değerlendirmesi gerekmektedir. Gerekirse kansızlık, mineral ve besin eksikliği nedeniyle test yapılması gerekir. Çoğu zaman yeme bozuklukları düzeltildiği ve eksik olan mineral ve besinler yerine konulduğu zaman bu durum ortadan kalkar. Demir eksikliği tespit edildiği zaman karaciğer, kırmızı et, pekmez, yumurta, baklagiller ve yeşil yapraklı sebzeler tüketilmelidir. Eğer davranışlar beslenme tedavisinden sonra sonlanmıyorsa davranış müdahaleleri gerekir.
Belirtileri neler?
Pika bir belirtiyi tanımlayan terim olduğundan dolayı hangi maddelerin tüketilme arzusu olduğuna bakılarak ve tüketilme arzusu olan maddelerin tüketildikleri zaman dilimine bakarak anlaşılmaktadır.
Pikada çiğnenen, yenilmeye çalışan maddeleri şu şekilde sıralayabiliriz; buz, sabun, çamur, toprak, kum, gübre, saç, sigar külleri, tebeşir tozu, boya ve yapışkandır.Bu maddelerin en büyük ortak özelliği besinsel bir değerleri olmamasıdır. Kişi bu maddeleri bir aydır tüketiyor olmalıdır.
Bebeklerde Pika
Bebeklik dönemi 0-3 yaş arası grubu içerir. Bu yaş grubunun erken dönemlerinde bebek kendi kendine yabancı maddelere ulaşabilecek gelişimi henüz geliştirmediğinden dolayı, demir eksikliği gözlense de demir eksikliğinin belirtisi olan pika gözlenmez. Bebeğin yürümeye başladığı, etrafındaki eşyalara uzanmaya başladığı 2 yaşından sonraki dönemde bebek eğer ulaşabiliyorsa toprak, buz, çamur, boya gibi maddeleri tüketiyorsa pika bozukluğundan şüphe edilmeli ve demir eksikliği için araştırma yapılmalıdır.
Hamilelikte Pika
Hamilelik pikanın en sık görüldüğü dönemlerden biridir. Gebelikte görülen pikanın sebebi vücudun artan demir ihtiyacı ile beraber demirin karşılanmaması ile demir eksikliği anemisinin gelişmesidir. Doğumla beraber demir eksikliği anemisi düzelmekte, dolayısıyla pika da düzelmektedir. Hamilelikte gözlenen pika kalıcı değildir. Doktor uygun gördüğü durumlarda demir eksikliğinin tedavi etmek amacıyla gebeye demir preparatları reçete edebilir.
Çocuklarda Pika
Çocuk yaş grubu, hamilelikle beraber pikanın en sık görüldüğü yaş grubudur. Büyümenin çok hızlı olduğu bu yaş grubunda vücudun demir ihtiyacı normal erişkininden daha fazladır. İhtiyaç olan demirin yeterli miktarda karşılanamaması durumunda demir eksikliği anemisi gelişebilir. Demir eksikliğinin bir belirtisi olarak ise pika gözlenebilir. Böyle bir durumda pediatri uzmanına başvurulmalıdır. Çocuk doktoru gerekli gördüğü durumlarda demir eksikliğini gidermek için demir preparatı reçete edecektir.
