Kanser tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en öldürücü hastalıklar arasında bulunuyor. Onkoloji alanında yapılan çalışmalar ve araştırmalar ise son hızla sürmekte. Kansere yönelik tedavide en çok tatbik edilen ve en çok merak edilen bu uygulamaların başında ise ışın tedavisi yane radyoterapi gelmekte. Peki bu uygulama hangi şartlarda ve hangi dönemlerde ve ne maksatla gerçekleştiriliyor. İşte Ayrıntılı radyoterapi aşaması:
En ölümcül hastalık kanser
Çağımızın en ölümcül hastalıkları arasında sayılan kanser, son yıllarda etkisini gittikçe artıran ve toplum sağlığını ciddi anlamda olumsuz etkileyen en önemli sağlık sorunlarından.
Kansere karşı etkili olabilecek tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi adına önemliçalışmalara imza atılmış; mevcut tedavi yöntemlerinde ise başarılı sonuçlar elde edilmeye başlanmıştır.
Radyoterapi süreci
Mevcut klinik yaklaşımda belirli kanser türlerinde tedavi edici etkinliği yüksek yöntemlerin başında ise Işın Tedavisi (Radyoterapi) gelir.Radyoterapi olarak da adlandırılan Işın Tedavisi, elektromanyetik dalgalar arasında yüksek frekansa sahip, ultraviyole ışın sınıfına giren X ışınlarının vücuttaki belirli bir dokuya yoğun şekilde uygulanmasını amaçlayan tedavi yöntemine verilen addır. X ışınları, doku katmanlarını kat edip derin dokulara ulaşabilmesi ve özellikle genetik bilginin saklandığı DNA yapısında değişikliklere yol açabilmesi nedeniyle, kanser gibi tümörlü hücrelerin genetik yapısını hedefleyerek bu hücrelerin yok edilmesini ve çoğalmasının önüne geçilmesini sağlamaktadır.
Hastaların yarıya yakınına tatbik ediliyor
Radyoterapi doğrudan vücut dışından belirli bir bölgeye X ışını uygulanması şeklinde gerçekleştirilebileceği gibi, dolaylı yoldan kan dolaşımına katılan çeşitli kimyasallar aracılığıyla doku içerisine radyasyon dalgalarının ulaştırılması yoluyla da uygulanabilir. Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü verilerine göre kanser tanısı konulan hastaların neredeyse yarısına radyoterapi uygulanmaktadır.
Peki uygulanmak zorunda mı?
Işın Tedavisi belirli kanser türlerinde tedavi edici amaçla veya belirtileri azaltma amacıyla kullanılıyor. Bu anlamda, çeşitli kanser türlerinin radyasyon tedavisine daha duyarlı olduğu tespit edilmiştir. Bu kanser türlerinde Işın Tedavisi tek başına veya kemoterapi ile birlikte uygulanabilir. Işın Tedavisinde kullanılan radyasyon türünün belirli dokulara daha rahat ulaşabilmesi ve belirli kanser hücrelerinde istenen etkinin daha iyi şekilde görülmesi nedeniyle, radyoterapinin belli başlı vakalarda uygulanabilmesi önemli.Cerrahi olarak tedavisi sağlanan kanser türlerinde, ameliyat bölgesinde veya vücudun diğer dokularında gözle görülemeyecek, mikroskobik boyutlarda olan ve cerrahi olarak temizlenemeyen kanser hücreleri bu dokularda varlığını sürdürebilir. Bu hücrelerin ortadan kaldırılması amacıyla cerrahi sonrası destekleyici tedavi olarak kemoterapi veya radyoterapiye başvurulabilir.
Nasıl bir fayda sağlar?
Işın Tedavisinin tercih edilmesinde bu yöntemin hastaya sağladığı çeşitli faydalar etkin rol oynar. Radyoterapinin faydaları şu şekilde özetlenebilir:Kanserin birincil tedavisinde doğrudan kullanılabilir. Özellikle radyoterapiye duyarlı lenfoma veya baş-boyun kanseri gibi kanser türlerinde radyoterapi, birincil kanser tedavisi olarak kullanılır.Diğer kanser tedavi yöntemlerine destek olması amacıyla da kullanılabilir. Kemoterapi ile elde edilen kanser karşıtı etkinin güçlendirilmesi için kemoterapinin yanında, radyoterapiye de başvurulabilir.Ameliyat öncesinde kanser dokusunun küçültülmesinde büyük rol oynar. Kanserli hücreler öldürülerek tümör boyutunun azaltılması cerrahi işlemi kolaylaştırır ve daha verimli ve etkili bir tedavi imkanı sunar. Ameliyat sonrasında vücutta varlığını sürdürebilecek diğer kanserli hücrelerin de ortadan kaldırılmasında rol oynar.İleri evre kanser vakalarında, belirtilerin hafifletilmesi ve hastanın hayat kalitesinin yükseltilmesi için sıklıkla radyoterapiden yararlanılır.
Yan etkisi neler?
Işın Tedavisi sonrasında, tedavide uygulanan radyasyonun etki alanına ve şiddetine bağlı olarak vücudun diğer dokularında belirli yan etkiler ortaya çıkabilir. Bu etkilerden bazıları radyoterapi sonrasında birkaç hafta içerisinde ortaya çıkabileceği gibi, lenfödem veya ikincil kanser oluşumu gibi bazı ciddi belirtilerin ortaya çıkması yıllar sürebilir. Yan etkilerden bazıları şöyle: Halsizlik ve yorgunluk,Bulantı ve kusma,Saç dökülmesi,Ciltte döküntü,Ciltte kuruluk,Kaşıntı,Deride soyulma,İshal,Ağızda kuruluk ve yutma güçlüğü,Ağız içi yaralar,Gözde kuruluk,Cinsel bozukluk ve/veya kısırlık,İdrar yaparken zorlanma,Lenfödem veya ikincil kanser oluşumu
