Her yıl 8 milyondan fazla kişi sigara kullanımı nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu ölümlerin 7 milyon kadarı doğrudan sigara kullanımı nedeniyle meydana gelirken, 1,2 milyonu ise sigara kullanmayan ancak pasif içicilikle sigaraya maruz kalınması yüzünden gerçekleşiyor.
İnsan hayatını birçok açıdan olumsuz etkileyen sigara kullanımı, dünyada tek başına en önemli ölüm nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) verilerine göre, sigara kullananların yarısına yakını bu alışkanlıklarından kaynaklı nedenlerden hayatını kaybediyor.
Kamu sağlığına en büyük tehditlerden birini teşkil eden sigara, her yıl 8 milyon kişinin hayatına mal oluyor. Sigara yüzünden hayatını kaybeden kişilerin 1,2 milyonunu ise sigara içmeyen ancak pasif içiciliğe maruz kalanlar oluşturuyor.
DSÖ, her yıl dünya genelinde, ailesinde sigara içen ve pasif içiciliğe maruz kalan 65 bin kadar çocuğun solunum yollarında meydana gelen rahatsızlıklar nedeniyle öldüğüne dikkati çekiyor.
7 bin farklı kimyasal madde içeriyor
Dünya genelinde akciğer kanseri ölümlerinin üçte ikisinden sorumlu olan sigara, bu hastalığın birincil nedenini oluşturuyor. Sigara içmeyen kişilerin dahi evde veya iş yerlerinde sigaraya maruz kalmaları, akciğer kanserine yakalanma olasılıklarını önemli ölçüde artırıyor.
DSÖ'ye göre, sigarayı bırakan kişilerin 10 yıl sonra akciğer kanserine yakalanma olasılıkları sigara içenlere kıyasla yarıya düşüyor.
Sigaranın sağlığa en yaygın olumsuz etkisi kronik solunum rahatsızlıklarına sebebiyet vermesi. Sigara kullanımı kronik obstrüktif akciğer hastalığının (COPD) baş sorumlusu olarak gösteriliyor. Özellikle genç yaşta sigara içmeye başlayan kişilerde rastlanan COPD hastalığı, akciğerin sağlıklı gelişimini ciddi ölçüde geriletiyor.
Hava koşullarını da olumsuz etkileyen sigara dumanı, 69'u kansere neden olan 7 bin farklı kimyasal madde içeriyor.
Bölgelere göre sigara kullanımı
DSÖ'nün "Sigara kullanımının yaygınlığına ilişkin eğilimler 2000-2025" başlıklı raporunda, sigara kullanımının Afrika ve Doğu Akdeniz bölgeleri dışında dünya çapında giderek azaldığı görülüyor. Afrika ve Doğu Akdeniz'de ise sigara kullanımı son yıllarda aynı oranda seyrediyor.
DSÖ'ye göre, erkeklerin yüzde 33,7'si ve kadınların yüzde 6,2'si olmak üzere, dünya nüfusunun yüzde 19,9'u sigara kullanıyor.
Raporda, 15 yaşından büyük bireyler baz alındığında sigara kullanımının en yoğun olduğu bölge yüzde 29,4 ile Avrupa olarak öne çıkıyor. Avrupa'da erkeklerin yüzde 38,1'i, kadınların ise yüzde 20,7'si sigara içiyor.
Avrupa'yı, yüzde 24,5 ile Batı Pasifik izliyor. Bu bölgede ağırlıklı olarak erkekler sigara kullanıyor. Erkeklerin yüzde 46'sı, kadınların da yüzde 3'ü sigara alışkanlığına sahip.
Doğu Akdeniz bölgesi yüzde 18,1 ile sigara kullanımının yoğun olduğu bölgelerden biri. Doğu Akdeniz'de erkeklerin yüzde 34'ü, kadınların ise yüzde 2,2'si sigara kullanıyor.
Kuzey ve Güney Amerika'da sigara kullanımı oranı yüzde 16,9. Amerika kıtalarında erkeklerin yüzde 21,4'ü kadınlarınsa yüzde 12,4'ü sigara içiyor.
Güneydoğu Asya'da da insanların yüzde 16,9'u sigara kullanıyor. Erkeklerin yüzde 31,6'sının sigara kullandığı Güneydoğu Asya'da kadınların yalnızca yüzde 2,2'si sigara içiyor.
Afrika'da sigara kullanımı oranı yüzde 9,8. Afrikalı erkeklerin yüzde 17,5'i, kadınların ise yüzde 2,2'si sigara alışkanlığına sahip.
Sigaraya bağlı ölümler
DSÖ'ye göre dünya genelinde 30 yaş ve üstü ölümlerin yaklaşık yüzde 12'sine sigara kullanımı neden oluyor.
Sigaraya bağlı ölümlerin fazla olduğu bölgeleri sigara endüstrisinin uzun zamandan beri insan hayatına yoğun şekilde nüfuz eden Amerika ve Avrupa kıtaları oluşturuyor.
DSÖ verilerine göre, Avrupa ve Amerika'da ölümlerin yüzde 16'sına sigara sebebiyet veriyor. Batı Pasifik'te ölümlerin yüzde 13'ü, Güney Doğu Asya'da ise yüzde 10'u sigara nedeniyle gerçekleşiyor.
Doğu Akdeniz'de ise ölümlerin yüzde 7'si, sigara kullanımının daha düşük olduğu Afrika'da ise ölümlerin yüzde 3'ü sigara kullanımından kaynaklanıyor.
Dünya Sigarasız Günü
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sigara kullanımı ve pasif içiciliğin sağlığa zararları konusunda farkındalık yaratmak ve bireyleri sigarayı bırakmaya teşvik etmek için her yıl 31 Mayıs kutlanan Dünya Sigarasız Günü kapsamında çeşitli etkinlikler düzenliyor.
Dünya Sigarasız Günü'nün bu yılki teması "sigara ve akciğer sağlığı". Bu kapsamda, solunum hastalıklarından kansere sigaranın akciğere verdiği zarar neticesinde ortaya çıkan hastalıklar konusunda farkındalık yaratmanın yanı sıra insan hayatı için akciğerin önemi hakkında bilgilendirici çalışmalar yapılması hedefleniyor. Bunların yanı sıra dünya genelinde sigara tüketimini azaltmaya yönelik etkin politikalar da değerlendiriliyor.
