Ankara'da gerçekleşen Bilim Kurulu toplantısın ardından Sağlık Bakanı Fahrettin Koca corona virüs önlemleri kapsamında açıklamalarda bulundu.

İşte Koca'nın açıklamaları:

Tüm dünya 2019'dan dönme mücadelesini veriyor. Çin'de Wuhan adında bir kent ve bulaşıcı hastalık. Bir süre bunu duydunuz, sonra koronavirüs kelimesi izledi ve ardından ölüm geldi.

Hasta sayının 90 bine yaklaştığı ülkeler var. Asla onlarla aynı durumda değiliz. Oradaki sonuçların umulmayacak kadar kısa sürelerde ortaya çıktığını akılda tutmalıyız. Türkiye insanını korumak için elinden gelen herşeyi yaptı. Yurttaşını dışarıdan gelecek tehdide karşı koruyacak sıkı tedbirleri aldı. Bugün şartlar çok farklı. Önceki tedbirler şimdi sadece bir avantaj, daha fazlası değil.

Biz de 10 Mart'tan öncesine dönemeyiz. Önümüzdeki günler istesek de istemesek de farklı olacak. Bu hastalık bütün dünyada hayatı değiştirecek yayılma kabiline sağlık. Bu bulaşıcı hastalık, en çok sosyal ortamda bulaşıyor. Temas kesilince virüsün önü kesiliyor. Hastalığın engellenmesini şartlarını sağlamak zorundayız. Bugün Bilim Kurulumuzda belki de en önemli toplantımızı yaptık. Daha ileri tedbirlere ihtiyacımız olduğunu gördük. Dünyada başarı göstermiş yöntemleri değerlendirdik.

En önemli tedbir olan izolasyonu hastalığın yayılmasına karşı prensip haline getirelim. Hastalığı bulunduğu sınırlar içinde tecrid edelim. Sosyal hareketlilik en alt düzeye inmelidir, sosyal hayat buna göre düzenlenmelidir. İnsanlar birbiriyle mümkün olduğu kadar az karşılaşmalıdır. Çalışma saatleri, çalışma günleri, tatiller düzene konulmalıdır.

Sokakta geçirilecek zamana kısıt getirilmesi en önemli konu başlıklarından biri olmuştur. Toplum yaşamının yeni bir düzene kavuşması gerekir. Bizim teması en aza indirecek bir hayata ihtiyacımız var. Bunun için hareketliliği olabildiğince azaltmak. Yayılmaya karşı bu prensip şu önemli noktaya varıyor, virüsün şehirden şehire yayılmasına set çekmek...

Bilim Kurulunun 83 milyon için önerdiği tedbir belli bir süreliğine, sınırları konmuş geçici bir hayat tarzıdır. Artık yeni bir mücadele yöntemi hayata geçiyor. Devletimiz tüm gücünü hayata koyacak. Hastalığın önüne geçeceğimize inanıyorum.

Bugün tavsiye kararlarını sayın Cumhurbaşkanımıza da arzettim, bu konuda değerlendirmeleri olacak. Bakanlığımız bu sürede küresel tecrübelerin gerektirdiği her adımı atmaya devam edecek. Gönlünü ortaya koyan bütün sağlık çalışanlarımıza bir kez daha teşekkür ediyorum.

CAN KAYBI 92'YE YÜKSELDİ, VAKA SAYISI 5 BİNİ GEÇTİ

Hastalığa dair verileri her gün kurumsal internet sayfamızda yayınlayacağımızı açıklamıştım. Bugün itibarıyle internet ortamında güncellenerek her akşam açıklanmış olacak. Son 24 saatte bugünün sonuçlarını söylemiş oluyorum. 7 binh 544 test yapıldı, 2 bin 69 pozitif vaka tespit ettik. Bugün kaybettiğimiz 17 kişiyle toplam can kaybımız 92'ye yükseldi.

İnternet sayfamızda yayınlanmış durumda. Bundan sonra bu verileri oradan takip edebilirsiniz. Aziz milletimizi bilgilendirmeye devam edeceğiz. Teşekkür ediyorum.

SORULAR CEVAPLAR

- Bilim Kurulunun önerini konuşmamda ifade etmiştim, sayın Cumhurbaşkanımıza arzedildi. Sayın Cumhurbaşkanımızın değerlendirmeleri olacak. Benim detay vermem doğru olmaz. Kısıtlamalara yönelik olduğunu ifade etmiştim. 33 yaşında kaybettiğimiz vatandaşımızla ilgili şunu söylemek istiyorum. Hatırlarsanız ilk gördüğümüz vakalardan bir aileden bahsetmiştik, çalışanlarından bahsetmiştik. Bu virüsün nasıl bulaştığına önemli bir örnek. Yurt dışı teması olan kişi genç, babası ve amcası 60 yaşının üzerinde olan kişilerle olan temasında o kişiler yoğun bakım şartlarında tedavie edildi, o kişi kaynak olarak görüldü. Bütün taramaları yaparak bunları tespit ettik. Ailede, yakın çevresinde benzer yoğun bakımda tedavi olan bir üçüncü hasta da oldu. Bu hastanın muhasebe işlemleri için bir enfekte olan ama genel durumu iyi olan, taşıyıcı olan kişi yakınının muhasebe işlemleri için sağlık çalışanımızla hayatını kaybeden temas ediyor.

- Sağlık çalışanımız, 5-6 yaşından beri immün yetmezliği olan önemli, kronik hastalıkları olan birisi, yani direnci düşük olan vatandaş. O temasla o virüsü kapıyor ama ondan önce de ateşinin olduğunu biliyoruz. Muhtemelen mevsimsel grip tablosu vardı onun üzerine koronavirüsün temas etmesiyle, takip edildiği hastaneye gidiyor, orada bir 58-59 yaşında bir kişiyle temas ediyor, o kişiyi de kaybettik. Bu bulaştırıcılığı yapan kişi hayatta. Herhangi bir yoğun bakım sorunu olmadı. O virüsü taşıyan kişi immün direnci düşük olan kişilerle temas ettiğinde önemli, ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. O kişinin temas ettiği kişilerin erken dönemde izolasyonlarını çok önemsiyoruz. Temasın önlemenin ne kadar önemli olduğu için bu detayı anlattım. Herkes kendisini virüsü taşıyormuş gibi düşünerek davranıyor olmalı, temasını ona göre sağlıyor olmalı. Mümkün mertebe bu dönemde evde kendimizi izole ederek geçirelim istiyoruz. Herhangi ciddi klinik bulgunuz olmayabilir, hafif geçiriyor olabilirsiniz ama kronik hastalığı olan gençler için de kötü sonuçlarının olduğunu görmüş oluyoruz. Bir başka kişinin hayatına biz sebep olmuş oluyoruz. Herkesin bu noktada son derece kendisini izole ederek geçici yaşam dönemi sağlamasının çok önemli olduğunu bu örnekte görmüş oluyoruz.

- Biz bütün illerde ne kadar vaka olduğunu biliyoruz. Bazı illerimizde fazla olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede Bilim Kurulunun önerileri oldu. Sayın Cumhurbaşkanımız da değerlendirme sonrası gerekli açıklamayı yapar.

- Geçen toplantıda bahsetmiştim. Testlerle ilgili özellikle hiçbir vatandaşımızın ücret vererek testleri yaptırmaması gerektiğini, bu testlerin hangi labaratuvarlarda çalışılması gerektiğinin iznini de bakanlık olarak veriyoruz. Pozitif vaka tespit edilirse o hastanın temas ettiği kişilere bizim bir an önce ulaşmamız gerekiyor. Herkesin bulunduğu yerde izin almadan, bakılan hastayı bize bildirmeden test yapılabilirliği dünyada da istenen bir şey değil. Şu anda üniversite hastaları ve PCR çalışabilir labaratuvara izin vererek bir gayret içinde olduk. Şahısların veya özel kuruluşun kendi başına dışarıdan veya içeriden kit alarak numuneleri test ediyor olması asla kabul ettiğimiz bir durum değil. Bunun için gereken yapılmış olur. Testlerle ilgili talebin arttığını biliyoruz. Normalde PCR testi var. Şu an üniversiteler dahil olmak üzere birçok merkezde yapılabilir hale gelmiş olur. 70 ile 75 dakika arası sonuç veren ama 2,5 saat hazırlık safhası var. 4-4,5 saatten önce sonuçlandırılması mümkün değil. Çin'de yeni bir kit geliştirildi, biz Türkiye'ye getirmiş olduk. Son 3 gündür bu kitle çalışabilir olan labaratuvarlara verilmiş oldu. Toplam bizim aldığımız PCR yöntemiyle çalışan kit 350 bin. Bizim ayrıca 3,5-4 saat ortalamayla olan zaten 1 milyona yakın kitimiz var. Ama biz hem merkez sayısını arttırmak hem de bir taraftan bu süreyi kısaltmak üzere her türlü yapılabilecek olan yaklaşımı özellikle devreye sokma çabası içindeyiz. Şu an 7-8 binlere ulaşan test sayısı oldu. Önümüzdeki günlerde 15-20 binlere kadar tarama testiyle birlikte çıkmış olacak. Hızlı 15 dakikalık tarama kitleri var. Şu an hazır 350 bin tane hazır var. Antikor tespit eden kitler. Bilim Kurulunun belirlediği şeklinde daha çok taramada kullandığımız test şekli. Özellikle sağlık personelimizi taramadan geçirilmesine yönelik kullanılan bir test. Ayrıca üçüncü kullanma alanı hastanın tedavisinin sürdürüp sürdürmeme anlamında 7 veya 14. gün bakmak gibi eğilim gelişti. Herhangi kişinin veya kuruluşun veya labaratuvarının kendi başına bizden izinsiz, bizim uygun görmediğimiz kitlerle çalışabilir olmasının doğru olmadığını bunun için yapılması gereken neyse yapılır diye söylüyorum.

- Sağlık personelimizin, çalışanlarımızın özellikle çok riskli olan hekimlerimizin ve personelimizin bu dönemde Covit-19 tanısı aldığı oldu. Sayılarının da şu an söylememin doğru olmadığını, özellikle personelimizi korumak anlamında her türlü tedbiri almak noktasında gayret içindeyiz. Maske konusunda gayret içindeyiz. N95 dediğimiz maskelerin kullandığı maske. 3 milyon 610 bin maske dağıtıldı. Biz sağlık çalışanlarımızın ihtiyacını karşılama noktasında hiçbir şeyden taviz vermeyeceğiz. Bu dönemde tedavileri için de hassasiyet gösteriyoruz. Sağlık personelimiz çok özverili gayret içerisinde. Bütün kuruluşlarda izinler iptal edildi, sağlık çalışanlarımızın izinlerini iptal etmemiş olduk. Hassasiyetle ve personelimizi, çalışanımızı, hekimlerimizi korumak noktasında bir gayret içerisindeyiz. Sayılarını şimdilik vermiyorum.

- Ek ödeme ile ilgili sağlıkçılarımızın bu dönemde tavandan devam edilmesi şeklinde bir yaklaşım oldu. Bu yürürlüğe girmiş oldu. Bunun dışındaki tedbirlerle ilgili şu an bir şey söylemem doğru değil.

- Sayın Cumhurbaşkanımızın değerlendirmelerinin ne zaman olduğu konusunda bir şey söylemem doğru olmaz. Kendi takdirleridir.

- Spor camiasında pozitif vakaların sayısı az değil. Bu dönemde biz temas ve izolasyonu olması gereken şekliyle sağlayamazsak birçok camiada, birçok vatandaşımızın bu enfeksiyonu taşıması mümkün hale gelmiş olur. Bir sporcuda görülmüş olması onun temas ettiği kişilerde de olması anlamına geliyor. Lütfen kendimizi izole edelim diyoruz. Herkes bu dönemde evde kendisini izole etme noktasında gayret ve hassasiyet içinde olmalı. Ancak böyle başarılı olabiliriz.

- Biz virüsü yeni tanıyoruz. Virüsün ülkemizdeki seyrini de izlemiş oluyoruz. Alınabilecek tedbirleri dinamik bir yapıyla erken dönemde aksiyon alma çabası içindeyiz. Bu gelişime göre daha fazla vakanın görüldüğü bölge veya iller varsa yapılması gereken önerileri sunmuş oluyoruz. Bu anlamda detay vermem doğru olmaz. Sayın Cumhurbaşkanımız değerlendirmesini yapar uygun görürse kamuoyuyla paylaşmış olurlar. İl il vakaları açıklamadık. Bir bölgenin enfeksiyonu, salgını taşıdığı, bazı illerin taşımadığı, bir bölgeden başka bölgeden geçişlerin daha fazla olmasının sebep olacağını düşünerek açıklamadık. Hangi bölgede hangi ilde kaç kişinin olduğunu iyi biliyoruz.

- Umrede olan 362 kişiyle ilgili bir çalışma yapılıyor. O çalışmanın durumuna göre sizlere açıklamış oluruz.

- Kitlerle ilgili demin geniş izahatta bulunmuştum. Bahsedilen, bununla ilgili Bakanlık olarak açıklamada bulunmuştuk. Çin'den getirilen ilk örnek kit antijen kitiydi. Deneme amaçlı getirilen hasta için hasta kullanmadığımız, deneme amaçlı olarak sonucun değerlendirildiği kitlerde onun devamını getirmedik, memnun kalmadık. Bilim Kurulu antikorun daha önemli olduğunu ifade ettiler. Devamında bizim getirdiğimiz 350 bin olarak hızlı tarama kiti antikor kiti, bahsedilen antijen kiti değildi.

- Özel sektörle ilgili de kamuda olduğu gibi eğer bu anlamda vardiya usulüyle ilgili yaklaşım tarzı olursa bunun da uygun olabileceğini düşünüyoruz.

- Çin heyetiyle görüşüldü. Bilim Kurulundan arkadaşlarımızla görüştüler. Bu konuda genel alınması gereken tedbirler ve tedaviyle ilgili yaklaşımlar paylaşıldı. Bu paylaşım önümüzdeki günlerde de devam ediyor olacak. Dolayısıyla Çin'in kendi özel şartları var, oradaki virüsün yayılım farklılığı var bizim Türkiye olarak kendimize has bu enfeksiyonun bir seyiri var. Bilim Kurulu dünyadaki örnekleri de görerek alınması gereken tedbirleri önerilerini yapmış oluyor.Bizim bu anlamdaki önerilerimizde sadece Çin değil birçok ülkedeki uygulama, salgının seyri ile ortaya çıkan önerilerdir. Teşekkür ediyorum.