Araştırmacılar egzersiz yapmanın sağlığa ve özellikle hafızaya olan etkileri ile ilgili klişeleşmiş yargıları çürüten yeni bir çalışmaya dikkat çekti. New Hampshire, Hanover'deki Dartmouth Üniversitesi'nden araştırmacılar, orta düzeyde düzenli aktivite gerçekleştiren kişilerin, daha sıkı egzersiz yapan yaşıtlarına göre genellikle daha iyi “epizodik” belleğe sahip olduklarını buldular. Yani bu kişiler, belirli olayları daha iyi hatırlıyorlar.
Bulgular, daha yoğun egzersizin genellikle daha güçlü hafıza ve genel beyin fonksiyonu ile ilişkili olduğuna inanan uzmanlar için şaşırtıcı sonuçlara sahip oldu. Yeni çalışmada, farklı aktivite düzeylerinin beynin farklı bölümlerini etkileyebileceği ve farklı etkilere sahip olabileceği görüldü.
Dartmouth'ta psikolojik ve beyin bilimleri yardımcı doçenti olarak görev alan Dr Jeremy Manning yaptığı açıklamada, “Ruh sağlığı ve hafıza, günlük hayatımızda yaptığımız hemen hemen her şeyin merkezinde yer alıyor. Çalışmamız, farklı yoğunluktaki fiziksel egzersizlerin zihinsel ve bilişsel sağlığın farklı yönlerini nasıl etkilediğini anlamak için bir temel oluşturmaya çalışıyor” dedi.
Sonuçlar uzmanları şaşırttı
Bulgularını geçen hafta Scientific Reports'ta yayınlayan araştırmacılar, çalışma için 113 FitBit kullanıcısından veri topladı. Katılımcılar, cihaz tarafından takip edilen fitness verilerini araştırmacılarla paylaştı, ayrıca hafıza testlerine ve zihinsel sağlıklarıyla ilgili anketlere yanıt verdiler.
Önceki araştırmaları baz alarak Dartmouth ekibi de daha yoğun egzersiz yapan grubun her tür bellekte akranlarından daha iyi performans göstermesini bekliyordu, ancak sonuçlar beklendiği gibi çıkmadı.
Yıl boyunca orta derecede egzersiz yapan kişiler, epizodik hafıza testlerinde daha yoğun egzersiz yapan akranlarından daha iyi performans gösterdi. Araştırmacılar, epizodik belleği, bir kişinin önceki gün ne yaptığını açıklamak gibi, otobiyografik olayları hatırlama yeteneği olarak tanımlıyor. Daha yoğun antrenmanlara katılan kişilerin ise nesnelerin yerlerini hatırlama yeteneği olan mekânsal hafızada daha iyi performans gösterdiği görüldü.
Araştırmacılar ayrıca, anksiyete veya depresyondan muzdarip kişilerin, hem mekânsal hem de epizodik hafızada daha iyi olduklarını da gördüler.
“Bellek her hareketten farklı şekilde etkileniyor”
Manning, “Fiziksel aktivite, hafıza ve zihinsel sağlık söz konusu olduğunda, ‘yürümek hafızanızı geliştirir' veya ‘stres hafızanızı incitir' gibi tek cümlelerle özetlenemeyecek gerçekten karmaşık bir dinamik var. Bazı fiziksel aktivite biçimleri belleğin her bir yönünü farklı şekilde etkiliyor gibi görünüyor” dedi.
Pittsburgh Üniversitesi Tıp Merkezi'ndeki araştırmacılar da geçen hafta yayınladıkları araştırmalarında, gün boyunca ılımlı bir egzersizin, beyinlerini formda tutmak isteyen yaşlı insanlar için kısa süreli yoğun fiziksel aktivitelerden daha değerli olduğunu bulmuştu.