Türkiye'de yaşanan her şiddetli deprem sonrasında gündeme gelen HAARP teknolojisi nedir? Hangi amaçla kullanılıyor? Deprem ve benzeri felaketlerin tetiklenmesinde rolü var mı? Bu hususta Eylül 2015'te HAARP ile ilgili görüş ve değerlendirmeleri paylaşan bilim yazarı Ned Rozell'in yazısı dikkat çekici…
HAARP teknolojisine ev sahipliği yapan Alaska Fairbanks Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü'nden bilim yazarı Ned Rozell, “Yüksek Frekanslı Aktif Auroral Araştırma Programı(HAARP) için Yeni Bir Dönem” başlıklı yazısında, kamuoyunda HAARP adıyla bilinen yüksek teknolojide yeni bir döneme girildiğine işaret ediyor.
HAARP nedir?
Yüksek Frekanslı Aktif Kutupsal Araştırma Programı (High Frequency Active Auroral Research Program-HAARP), atmosferdeki iyonosfer tabakasının incelenmesi için inşa edilen dünyanın en yüksek kapasiteli frekans yayabilen vericisi olarak gösteriliyor.
Yüksek Frekanslı Aktif Auroral Araştırma Programı veya HAARP, iyonosferin özelliklerini ve davranışını incelemeyi amaçlayan bilimsel bir çalışma olarak tanıtıldı. NASA'nın yaptığı tanımlamaya göre İyonosfer, uzayın atmosferle arasındaki sınırda yer alan bölge. Nötr olan üst atmosferle birlikte iyonosfer, dünyanın alt atmosferi ile uzay boşluğu arasındaki sınırı oluşturuyor.
HAARP tesisinin işletilmesi, 2015 yılının Ağustos ayında Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri tarafından Alaska Fairbanks Üniversitesi'ne (UAF) devredilmişti. Bu devirle birlikte HAARP teknolojisinin “arazi kullanımı, kolektif araştırma ve geliştirme anlaşması” kapsamında atmosfer ve uzay boşluğu arasındaki iyonosferik olayların keşfine devam etmesine izin verildi.
HAARP tesisi hangi amaçla kuruldu?
Rozell'e göre, HAARP programı kapsamında üst düzey iyonosferik araştırma tesisinin amacı şöyle;
İyonosfer Araştırma Enstrümanı (IRI), Yüksek Frekans aralığında çalışan yüksek güçlü bir verici tesisi. IRI, bilimsel çalışma için iyonosferin sınırlı alanını geçici olarak uyarmak için kullanılabilir.
Program, uzaydaki potansiyel hareketlilikleri ve fiziksel süreçleri gözlemlemek için kullanılabilen gelişmiş bir bilimsel veya tespit araçları paketi olarak değerlendiriliyor.
HAARP Gözlemevi'ne kurulan bilimsel cihazlar, iyonosferi ilgilendirmeyen farklı araştırma alanlarında da kullanılabilir. Bu, uydu araştırmalarında kullanılarak iyonosferik karakterizasyonu, auroradaki ince yapının teleskopik gözlemini veya ozon tabakasındaki uzun vadeli değişikliklerin belgelenmesini içeriyor.
HAARP ilk faaliyetlerine Alaska üniversitesinin ev sahipliğinde başladı. Ayrıca tesisteki teknisyenler, Şubat 2017'de iki bilim görevi için hazırlamaya başladı. Bilim adamları biri deney amaçlı, diğeri New Mexico'daki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda araştırmalar yapacak.
UAF Jeofizik Enstitüsü bilim adamları, karmaşık uzay fiziğinin birkaç unsurunu içeren üç yıllık bir deneyin ürünü olarak vericileri harekete geçirileceğini belirtmişti.
Programdaki riskler ve İyonosfer
Los Alamos araştırmacıları, HAARP'ın güneş fırtınalarına benzer koşullar altında uydudan yere iletişimi test etmek amacıyla iyonosferde düzensizlikler oluşturmak için kullanılacağını açıklamıştı. Ancak söz konusu testler sırasında oluşabilecek büyük güneş fırtınaları nedeniyle iletişimin bozabileceği ve elektrik şebekelerini devre dışı bırakabileceği de dikkate alınmıştı.
HAARP tesisi açıldığı tarihten bu yana, ordu için uygulamalı araştırmalar yapan birçok bilim insanına ev sahipliği yaptı. Çalışmalarda, iyonosferin bir bölümünü ısıtmak için bir dizi anten kullanılıyordu. Bu antenler okyanus altındaki denizaltıya sinyal gönderebilen düşük frekanslı iletici görevi görüyordu.
Askeri deneyler ve insanların göremediği veya kolayca anlayamadığı bir bölgeyi incelemenin karmaşık doğası, HAARP hakkında yeni tartışmaları da beraberinde getirdi. Tesisin komplo teorisyenlerinin dikkatini çekmesine rağmen Jeofizik Enstitüsü Direktörü Bob McCoy, UAF kampüsündeki ofisinde yaptığı röportajda, uzay fiziği topluluğundaki diğer kişilerle yapılan toplantıların, onu HAARP'ın kurtarılmaya değer olduğuna ikna ettiğini söyledi.
“Tabiata müdahale”
McCoy, tesisin Dünya üzerinde çok az şey bildiğimiz bir bölgeyi incelemek için en iyi araç olduğunu söyledi. Norveç'teki tesisin müdürü Craig Heinselman'a göre, dünyadaki bu tür iyonosferik ısıtıcılar arasında -Norveç, Rusya ve yakında Porto Riko'da- HAARP, "üçü arasında en güçlü ve çevik" olanı.
Bir uzay fizikçisi ve Jeofizik Enstitüsü'nün HAARP'in bölge sorumlusu olan Bill Bristow, "Isı ile bir rahatsızlık yaratabilir ve ne kadar çabuk dağıldığını görebiliriz. Uydudan yere radyo sistemleri üzerindeki etkileri test etmek için düzensizlikler oluşturabiliriz. Tabiat Ana'nın koşulları oluşturmasını beklemek zorunda değiliz” diyor.
HAARP, 2003 yılında Ted Stevens'ın güvence altına alınmasına yardımcı olan finansmanı ile açıldığından beri, ordu için uygulamalı araştırmalar yapan birçok bilim insanını ağırladı. Böyle bir çalışma, iyonosferin bir kısmını ısıtmak için anten dizisini kullanıyordu ve bu da, bir denizaltıya okyanusa nüfuz eden bir sinyal gönderebilecek düşük frekanslı bir anten görevi görüyordu. Bu ping, bir denizaltı kaptanına geleneksel radyo iletişimlerini almak için yüzeye çıkmasını iletebilir.
Bristow, "Ordunun belirli hedefleri vardı, şimdi daha temel bilimler yapabiliriz. İyonlar ve nötronlar üst atmosferde nasıl eşleşir gibi genel iyonosferik/termosferik modellemede bize yardımcı olacak?” diyor.
Programın maliyeti
HAARP şu anda açık, ancak vericiler 2014 baharından beri sakin. Ordudan üniversiteye geçişle birlikte, Bristow ve McCoy şimdi kullanıcı arıyor. Bilim adamları, iki haftalık kampanyalarda Alaska'nın merkezine seyahat etmek için finanse edildi.
Henüz kullanıcı yok. Ancak McCoy ve Bristow, Alaska Üniversitesi eyalet çapındaki ofisinden 2 milyon dolarlık bir krediyi geri ödeyebileceklerinden eminler. Bu para şimdi HAARP'ta ışıkları açık tutuyor ve diğer operasyon maliyetlerini finanse ediyor.
Bristow, en kötü senaryonun çok az veya hiçbir araştırmacının öne çıkmaması ve kredi maliyetini geri kazanmak için HAARP araçlarını satmak zorunda kalmaları olduğunu söyledi. En iyi durum: Bilim adamları bunu kullanıyor, ulusal bir kuruluş HAARP işletim maliyetine sponsor oluyor ve biz onu bir araştırma tesisi olarak süresiz yürütüyoruz.
McCoy, "Müşteri bulmak için üç yılım var. Buraya boyun eğiyoruz ama dünyanın en iyisi ve biri onu inşa etmek için 300 milyon dolar harcadı” diyor.
Kaynak:
Alaska Üniversitesi resmi sayfası
ARCUS
