Türkiye'nin Karadeniz'de doğal gaz bulmasıyla birlikte "sondaj" kelimesi gündeme oturdu. Sondaj, dünya yüzeyinde delik açmaya yarayan çeşitli yöntemlere verilen isimdir. Peki, sondaj tam olarak ne anlama gelir ve neden yapılır?
SONDAJ NE DEMEK?
Sondaj, yeryüzünde delik açmak için kullanılan yöntemlerin genel adıdır. Bu işlemler, kayaları parçalama veya açılan deliklerde kesikler oluşturma prensiplerine dayanmaktadır.
SONDAJ NEDEN YAPILIR?
Sondaj işlemi, farklı zeminlerde ve sert kaya tabakalarında delik açmaya yarar. Su sondajı, kaya ortamda hava sirkülâsyonu ile, yumuşak zeminlerde ise çamur sirkülâsyonu ile gerçekleştirilir. Jeolojik yapıya göre her iki sondaj tekniği de kullanılabilir. Yumuşak zeminlerde yapılan sondajda, delme işlemi sonrası kuyu çimentolanarak su taşır hale getirilir. Kaya ortamında ise işlem daha farklıdır; hava sirkülâsyonu ile gerçekleştirilir ve sonuç olarak akifer adı verilen su taşıyan formasyondan su alınır.
SONDAJIN ARKASINDAKİ GÜÇ: KAYNAKLARA ULAŞMA
Doğal gaz ve su gibi yer altı kaynaklarına ulaşmak için sondaj işlemi vazgeçilmezdir. Türkiye'nin Karadeniz'deki doğal gaz keşfi de bu işlemin önemini bir kez daha gözler önüne sermiştir.
SONDAJIN ÇEŞİTLERİ: HAVA VE ÇAMUR SİRKÜLASYONU
Sondaj; kaya ortamda hava sirkülâsyonu ile, yumuşak zeminlerde ise çamur sirkülâsyonu ile yapılmaktadır. Her iki teknik de zeminin yapısına göre tercih edilir.
AKİFERDEN SU ALMA
Yapılan sondaj işlemi sonucu, su taşıyan formasyonlardan yani akiferden su elde edilir. Bu, özellikle su kuyularının açılmasında yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.
