TIMETURK / HÜSEYİN ORUÇ
Tek yol BARIŞ,
Moro Barış süreci içerisinde IHH İnsani Yardım Vakfı olarak üstlenmiş olduğumuz Bağımsız Denetleme Heyeti üyesi olarak tekrar Filipinlerdeyim. Resmi olarak Temmuz 2013 de başlayan görevim dahilinde bu yedinci ziyaretim oluyor. Barış sürecinin en belirsiz günlerini yaşıyoruz. Gelmeden önce görüştüğüm kişiler ve medyadan takip ettiğim kadarıyla iki taraftan da umudunu devam ettirenler olduğu kadar, çok umutsuz olanlar da var. Bugün itibariyle bulunduğumuz noktayı şöyle tarif etmek mümkün.
Yüzyılardır devam eden bir mücadele ………
1- Kaldığı yerden devam ediyor, verilen sözler bir kere daha tutulmadı. Müslümanlar silahlı mücadeleye devam kararı aldı,
Yada;
2- Artık iki tarafın kararlı duruşları sayesinde barışla sonuçlanıyor ve tüm Müslümanlara örnek olabilecek Bangsamoro Özerk Yönetimi kuruluyor.
Bu genel olarak tüm barış görüşmelerinin özünde olan bir durum aslında. Onlarca yılın birikmişlerini, yaşanan katliamları toplumların birbirleriyle düşmanlıklarını, kan davalarını kısa sürede bitiremiyorsunuz. Sürecin devamı için en önemli şart liderlerin karşılıklı iyi niyet, saygı, kararlılık ve güveni muhafaza edebilmeleridir.
Moro Barış süreci Mart 2014 sonunda Filipinler Başkanlık sarayında imzalanan Kapsamlı Bangsamoro Anlaşmasıyla çok önemli bir aşamaya gelmişti. Bu anlaşmaya İslami Cephe hem siyasi ve hemde askeri üst kadrosuyla yoğun bir katılım sağlayarak ne kadar ciddi olduğunu göstermiş, Devlet Başkanı da aynı şekilde süreci sahiplenen tarihi konuşmasıyla bu ciddiyeti tasdik etmişti. Bundan sonra artık geriye teknik konular kaldı, işimiz kolaylaştı diyenler maalesef yanıldılar. Süreç hiç beklenmeyen şekilde yavaşladı ve Başkanın Bangsamoro’nun anayasası olarak hazırlanan Temel Yasayı Bangsamoro Geçiş Komitesine büyük değişiklikler yapılması için geri göndermesiyle tıkandı. Herkes başkanın Temel Yasanın Kongreye gideceğini beklerken süreç yeniden sıfır noktasına döndü.
Bu noktada Malezya tekrar devreye girdi, iki heyeti bir araya getirdi. İlkönce Kuala Lumpur’da sonra Manila da bir araya gelen taraflar çok az bir ilerleme sağladılar. Mindanao adasının en büyük şehri olan Davao’da 1-10 Ağustos arasında devam eden görüşmelerin de ilk bölümünde ilerleme sağlanamadı. Tam noktada iki tarafın karalı liderleri devreye girdi. Başkan Aquino bugüne kadar görüşmeleri sürdüren heyetin yerine en yakın adamı olan, yürütmenin en başında küçük başkan diye adlandırılan, Ochava’yı görüşmelere gönderdi. Yapılan uzun görüşmeler sonrası ortak noktalar bulundu, iki tarafı da memnun edebilecek bir sonuca yaklaşıldı.
Filipinler’de hava şimdi yeniden olumluya döndü. Bu sabah görüştüğüm Malezyalı arabulucu ...... tüm noktalarda anlaşma sağlandığını, çok küçük noktaların kaldığını söyledi. Bu yazıyı yazdığım Manila-Cotobato uçağına bizimle beraber görüşmeleri yapan İslami Cephe heyetinin de binmiş olması ve konuşmasalar da duruşlarıyla işlerin yoluna girdiğini gösteriyor.
Şimdi kritik tarih 4 Eylül. Bu tarihte Başkanın üzerinde anlaşmaya varılan Temel Yasayı acil kodlu Kongreye göndermesini bekliyoruz. Bu sürecin sonu değil ama çok önemli adımlarından birisi olacak. Barışın acil gelmesi Duasıyla görevimize devam ediyoruz.
