Moro'da barış süreci bitti mi?

TİMETURK | TUĞÇE KOSKA

Yerel kaynaklardan edinilen bilgilere göre Filipinler polisi operasyonu, Malezya merkezli Cemaat-i İslami liderlerinden Mervan kod adlı Zülkifil bin Hir'i yakalamak için gerçekleştirdiğini iddia etti. Zülkifil bin Hir'in ABD tarafından da arandığı öğrenilirken Bin Hir'i yakalayan ya da yakalanmasına yardım edenlere FBI tarafından 5 milyon dolar ödül vaat ediliyordu. Öte yandan 2010 yılında Moro İslami Kurtuluş Cephesi'nden ayrılan silahlı bir grubun da operasyonda hedef alındığı öne sürülüyor. "Bangsamoro İslami Özgürlük Savaşçılar"ı isimli grup, barış sürecindeki tıkanıklıktan ve sürece dair eleştirilerinden ötürü Moro İslami Kurtuluş Cephesi'nden ayrılarak farklı bir örgütlenmeye gitti. Bu gruba mensup Basit Osman isimli bir savaşçının, Bin Hir ile birlikte bomba yapım uzmanı olarak bilindiği ve polisin bu iki isme hiçbir resmi kuruma haber vermeden tamamen bağımsız bir operasyon düzenlemesinden ötürü 49 kayıp verdiği ifade ediliyor.

Filipinler'de operasyon ciddi bir tartışmaya sebep olurken polis güçlerine bağlı bir grubun tamamen ABD tarafından konulan ödülü alabilmek için yaptığı amatörce bir operasyon olduğu yönünde yaygın bir kanaat söz konusu. Bölgedeki operasyonun Ordu ve Hükumete bilgi verilmeden yapılan "sorumsuzca" bir operasyon olduğu Filipinler makamları tarafından sıklıkla dile getirilirken Filipinler İçişleri Bakanı Manuel Rokas "Olayın ayrıntılı soruşturulması gerekiyor ancak olay henüz çok sıcak. Elbette bu konuda bir tahkikat yapılacaktır." şeklinde konuştu. El Cezire'ye göre bu baskın Moro İslami Kurtuluş Cephesi ile Filipinler arasındaki müzakerelere ciddi zararlar verebilir. Bilindiği üzere üzere taraflar arasında geçen yıl yapılan anlaşmadan sonra kalıcı barış için müzakereler devam ediyordu.

Moro Barış Süreci Bağımsız Gözlem Heyeti Üyesi Hüseyin Oruç'un Timeturk'e yaptığı açıklamada; "2012 yılında imzalanan çerçeve anlaşması sonrası bölgede meydana gelen en ciddi çatışma oldu. Filipinler devleti 40 yıldan fazla bir zaman devam eden çatışmalarda bir seferdeki en büyük kaybını yaşadı. Devletin ilk tepkisi bölgeye geniş özerklik verecek olan Temel Yasanın meclisteki görüşmelerini askıya almak olmuştu. Ancak bugün önce Başkan’ın ofisinden daha sonra da barış görüşmelerini yürüten heyetin başkanından Barış sürecinin herşeye rağmen devam ettirileceği açıklamaları geldi. Bu provakatif baskın bölgede müslümanların gücünün bir kere daha test edilmesi oldu, şimdi iki tarafın da barış konusundaki kararlılığı ve diplomatik güçlerini göreceğiz" dedi.

İsmini vermek istemeyen ve El Cezire'ye konuşan Filipinler Ordusu'na mensup bir kaynak ise, "Kesinlikle polisin ordu ve bölgedeki güvenlik birimleriyle iletişim kurmadan yaptığı amatörce bir operasyonla karşı karşıyayız." dedi. "Çok açık ki polisler Ordu'yu işin içine karıştırmadan tamamen ödülü alabilmek için bu savaşa girdiler. Ancak bu savaşa girmeyi göze alanlar bilmelidir ki sonuç kanlı olacaktır. Ordu ile koordinasyona gitmeden bu kadar ciddi iki hedefe saldırıyorsanız bilmelisiniz ki karşınızda iki kuzu yok. Teslim olmalarını bekleyemezsiniz. Ağır silahlarla donatılmış bir grup var." şeklinde konuşarak asıl sorumluluğun Filipinler tarafında olduğunu belirtti.

2014 yılında yapılan barış anlaşmasına kadar Moro İslami Kurtuluş Cephesi çoğunluğunu sivillerin oluşturduğu 120.000 insanın hayatını kaybettiği bir savaşın içerisindeydi. Öte yandan bölge kaynaklarından edinilen bilgiye göre Moro'da otuz yılı aşkın süredir devam eden savaş boyunca bir gün içerisinde bu kadar çok polis ya da asker hayatını kaybetmemişti. İçişleri Bakanı Manuel Rokas'ın da teyit ettiği üzere bir gün içerisinde 49 polisin hayatını kaybettiği saldırı tarihe bir gün içerisinde Filipinler tarafının en çok kayıp verdiği operasyon olarak geçti.

Moro İslami Kurtuluş Cephesi başmüzakerecisi Muhagger İkbal, "Otoriteler, Cemaat-i İslami'nin bölgedeki liderlerinden Zülkifil Bin Hir'i tutuklamaya çalışmışlar. Bin Hir için ABD'nin koyduğu 5 milyon dolar söz konusu. Bin Hir, Cemaat-i İslami'nin bölgede saklandığına inanılan bir düzine yabancı üyesinden birisi. Otoritelere göre patlayıcılar konusunda uzman olan Bin Hir bir süredir o bölgede saklanıyor ve bölgedeki Bangsamoro Özgürlük Savaşçıları'na mensup savaşçılara eğitim veriyordu. Ancak bu operasyonun asli hedefi otoritelerin belirttiğine göre Basit Osman'dı. Bangsamoro Özgürlük Savaşçıları ise barış görüşmelerinin tarafları arasında yok." şeklinde konuştu.

Operasyonun, Filipinler Hükümeti ile Moro İslami Kurtuluş Cephesi arasındaki barış sürecini sekteye uğratacak bir girişim olduğu konusunda taraflar arasında bir konsensüs olduğu göze çarparken Moro İslami Kurtuluş Cephesi'nden Robert Mevlana Alonto El Cezire'ye dün verdiği demeçte, "Pazartesi günü Mindanao adasına yapılan saldırısında polis tamamen sorumsuzca ve taraflara bilgi vermeden hareket etti. Şafak vaktinde yapılan böylesi bir saldırıda bölgeyi koruyan MILF savaşçılarının kendilerini savunmak dışında başka bir seçeneği yoktu. Biz de bu saldırıda 5 üyemizi şehit verdik." şeklinde konuştu.

Moro İslami Kurtuluş Cephesi, Filipinler'in güneyinde Müslümanların yaşadığı Moro bölgesinde bir İslami yönetim kurmak için mücadele ediyor.