Serbest bölgelerde en fazla ticaret, 4,3 milyar dolarla Ege Bölgesinde yapılırken, ülkeler bazında da başı 8,7 milyar dolarla OECD ve AB ülkeleri çekti.
Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, serbest bölgelerin toplam ticaret hacmi geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 3,48 azalışla 23 milyar 240 milyon 397 bin dolardan, 22 milyar 432 milyon 242 bin dolara düştü. Serbest bölgelerde ticaret hacmi 2010 yılında 18 milyar 572 milyon 206 bin dolar, 2011 yılında 22 milyar 646 milyon 175 bin dolar, 2012 yılında 23 milyar 53 milyon 135 bin dolar düzeyindeydi.
Geçen yıl en fazla ticaretin yapıldığı bölge, 4 milyar 293 milyon 268 bin dolar ile Ege Serbest bölgesi oldu. Söz konusu bölgede ticaret bir önceki yıla göre yüzde 8,27 düşüş kaydetti. Mersin Serbest Bölgesinde yüzde 1,21 gerilemeyle 3 milyar 509 milyon 193 bin dolar, İstanbul Endüstri ve Ticaret Serbest Bölgesinde yüzde 1,18 gerileme ile 3 milyar 327 milyon 829 bin dolar, İstanbul Atatürk Havalimanında yüzde 15,52 düşüşle 1 milyar 518 milyon 438 bin dolarlık ticaret yapıldı. İstanbul Trakya Serbest Bölgesindeki ticaret ise yüzde 5,25 azalışla 1 milyar 633 milyon 496 bin dolara düştü.
Antalya Serbest bölgesindeki ticaret, bir önceki yıla göre yüzde 7,64 düşüş göstererek 833 milyon 450 bin dolara, İzmir Serbest Bölgesinde yüzde 13,11 düşüşle 319 milyon 987 bin dolara geriledi.
Serbest bölgeler arasında ticaretin en çok çok azaldığı bölge Gaziantep Serbest Bölgesi oldu. Söz konusu bölgede ticaret, bir önceki yıla göre yüzde 32,45 azalarak, 199 milyon 45 bin dolardan 134 milyon 455 bin dolara indi.
TÜBİTAK MAM Teknoloji Serbest Bölgesinde ticaret yüzde 25,32 düşüşle 174 milyon 486 bin dolara, Trabzon Serbest Bölgesinde ticaret yüzde 19,47 gerilemeyle 46 milyon 569 bin dolara, Rize Serbest Bölgesinde de yüzde 3,69 azalışla 3 milyon 522 bin dolara düştü.
-En yüksek artış Denizli Serbest Bölgesinde
Öte yandan geçen yıl 7 serbest bölgede ticaret hacmi arttı. Denizli Serbest Bölgesinde ticaret yüzde 113,81 artışla 121 milyon 408 bin dolara çıkarken, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesinde ticaret hacmi yüzde 29,72 artışla 515 milyon 598 bin dolara, Samsun Serbest Bölgesinde de yüzde 21,38 artarak 111 milyon 85 bin dolara yükseldi.
Kocaeli Serbest Bölgesindeki ticaret, yüzde 5,75 artışla 700 milyon 819 bin dolar, Bursa Serbest Ticaret Bölgesinde yüzde 1,42 artışla 1 milyar 934 milyon 424 bin dolar, Kayseri Serbest Bölgesinde yüzde 1,03 artışla 806 milyon 459 bin dolar oldu. Avrupa Serbest Bölgesinde ise yüzde 0,32 artışla 2 milyar 447 milyon 756 bin dolar olarak gerçekleşirken, Mardin Serbest Bölgesinde kayda değer bir ticaret hacmi görülmedi.
- Kuzey Afrika ve Orta Doğu ile ticaret yüzde 10 arttı
Serbest bölgeler aracılığıyla 2014'de en fazla ticaretin yapıldığı ülkeler, 8 milyar 695 milyon 671 bin dolar ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri oldu. Söz konusu ülkelere yapılan ticaret bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,55 gerilerken, bunun 7 milyar 139 milyon 221 bin dolarlık kısmı AB ülkelerine yapılan ticaretten oluştu.
En yüksek artış ise yüzde 9,81 ile Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkeleriyle ticarette kaydedildi. Buna göre söz konusu ülkelere ticaret 2 milyar 44 milyon 697 bin dolar oldu. Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleriyle ticaret de 3,22 artışla 1 milyar 216 milyon 328 bin dolara çıktı. Diğer Avrupa ülkeleriyle ticarette de yüzde 45,7 düşüş görüldü.
-Sektörlere göre dağılım
Öte yandan ticaret hacmine sektörler itibariyle bakıldığında, ilk sırada 20,8 milyar dolarla sanayi sektörü yer alıken, bunun 19,1 milyar doları sanayi ürünleri, 1,1 milyar doları işlenmiş tarım ürünleri, 548,6 milyon doları da işlenmiş petrol ürünlerinden oluştu. Sanayi sektörünü 1,5 milyar dolar ile tarım 78,9 milyon dolarla da madencilik ve taşocakçılığı sektörleri izledi.
Serbest bölgeler, ülke sınırları içinde olmakla birlikte; gümrük, vergi, kambiyo, fiyat, kalite ve standartlara ilişkin hükümlerin uygulanmadığı belirli alanlar olarak biliniyor.
2014 yılında 19 Serbest bölgedeki ticaret hacimleri ve bir önceki yıla kıyasla değişim oranları şöyle;
2014 Ticaret hacmi Değişim
Bölgeler (bin dolar) (yüzde)
------------ ---------------------------- ----------------------
İstanbul Endüstri ve Ticaret 3.327.829 -1,18
Ege 4.293.268 -8,27
İstanbul Atatürk Havalimanı 1.518.438 -15,52
Mersin 3.509.193 -1,21
İstanbul Trakya 1.633.496 -5,25
Bursa 1.934.424 1,42
Avrupa 2.447.756 0,32
Antalya 833.450 -7,64
Kocaeli 700.819 5,75
Kayseri 806.459 1,03
İzmir 319.987 -13,11
Samsun 111.085 21,38
Adana-Yumurtalık 515.598 29,72
Gaziantep 134.455 -32,45
TÜBİTAK MAM 174.486 -25,32
Trabzon 46.569 -19,47
Denizli 121.408 113,81
Rize 3.522 -3,69
Mardin 0 0
TOPLAM 22.432.242 -3,48
