Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İran'a yapacağı resmi ziyaretin, Türkiye ile bu ülke arasındaki ekonomik ilişkileri artırması bekleniyor. Türkiye'nin geçen yıl en fazla ihracat yaptığı 10. ülke olan İran, toplam dış ticaret hacminde de önemli yere sahip bulunuyor.
Konuya ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Eser, nükleer müzakerelerde uzlaşma sağlanmasının ardından özellikle Avrupa ülkelerinin İran'da lobi yaptıklarını ve pazardan pay almaya çalıştıklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ziyaretinin zamanlamasının da bu anlamda çok iyi olduğunu dile getiren Eser, iş adamları olarak bundan memnun olduklarını ifade etti.
Erdoğan'ın ziyaretinin, iki ülke arasındaki ticarete de ivme kazandıracağını vurgulayan Eser, hedeflerinin 2016 yılına kadar dış ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarmak olduğunu söyledi.
Rıza Eser, İran'la imzalanan ve ocak ayında yürürlüğe giren tercihli ticaret anlaşmasının da ülkeler arasındaki ticarette büyük bir çığır açacağını belirtti.
Türkiye'nin İran'dan yaptığı ithalatın büyük kısmının doğalgaz ve petrol ürünlerinden oluştuğuna işaret eden Eser, iki ülke arasındaki dış ticaret dengesini Türkiye lehine değiştirmek için daha çok çalışacaklarını ifade etti.
- "Hedef ülke İran"
Ekonomi Bakanlığının verilerine göre, İran, Bakanlık tarafından 2014-2015 döneminde "hedef ülkelerden" biri olarak belirlendi.
Türkiye ile İran arasındaki dış ticaret hacmi, 2000 yılında 1 milyar dolar civarındayken, 2012'de 22 milyar dolar seviyelerine çıkmış, geçen yıl ise 13,7 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Türkiye'nin İran'a ihracatı 2014'te 3,9 milyar dolar, ithalatı ise 9,8 milyar dolar olmuştu.
Türkiye'nin Orta Asya pazarlarına açılımında en kısa güzergaha sahip olan İran'a yapılan ihracatta başlıca ürünlerin başında ise mücevherci eşyası veya aksamları geliyor.
Ekonomi Bakanlığına göre, İran ekonomisi önemli bir dönüşüm yaşıyor. Özellikle turizm, enerji, bankacılık, petrokimya, telekomünikasyon, ulaştırma ve otomotiv sektörlerinde ülkede büyük fırsatlar bulunuyor.
- Türkiye-İran yatırım ilişkileri
İran'da 1983 yılında faaliyetlerine başlayan Türk müteahhitleri ve müşavirlik firmaları, ülkede bugüne kadar toplam 531 milyon dolar değerinde 22 proje üstlendi.
İran'ın başkenti Tahran'da, çoğu ithalat ve ihracatla ilgilenen 100'e yakın Türk firması faaliyet gösteriyor. Tebriz'de 2005 yılında kurulan, ülkenin ilk ve tek Serbest Yabancı Yatırımcı Bölgesi'nde Türk iş adamlarına ait 38 yatırım bulunuyor ve bunların ikisi, yüzde 100 Türk sermayesi ile kuruldu. Ayrıca Türkiye-İran sınırında yakın zamanda bir ortak sanayi bölgesi kurulması da gündemde.
Kesinleşmiş ham petrol rezervlerinin yüzde 11,5'ine sahip olan ve dünyanın en büyük 3. petrol üreticisi olan İran, doğalgaz rezervleri açısından da Rusya'nın ardından 2. sırada yer alıyor. İran'ın ihracat gelirlerinin yüzde 80-90'ı, bütçe gelirlerinin ise yüzde 40-50'si petrolden elde ediliyor.
