915 yılında Suriye’ye nakledilen Ermenilerin, nakillerinin siyasi sebepleri ve Ermeni vatandaşların haklarının korunmasına dair Bakanlar Kurulu kararı dikkat çekti.
31 Mayıs 1915 tarihli karar özetle şöyle:
"Devletin temel çıkarları için uygun görülen bu işlemin bir yöntem ve kurala bağlanmasını isteyen 26 Mayıs 1915 gün ve 270 sayılı tezkere, Bakanlar Kurulunda görüşülmüştür. Görüşmelerde devletin varlığını ve güvenliğini muhafaza için devam eden uygulamalar ve fedakârca düzenlemeleri bozmaya yönelik zararlı hareketlerin etkili bir şekilde bertaraf edilmesi mutlak surette gerekli olup, Bakanlığınızın bu konu ile ilgili olarak uygulamaya koyduğu kararlar isabetli ve açık olduğundan, Bakanlığınızca bu emirde belirtilen uygulamaya başlanması uygun bulunmuştur.
GÖNDERİLMESİ GEREKENLER GİDECEKLERİ YERE RAHAT BİR ŞEKİLDE TAŞINACAK
Belirttiğiniz şekilde, isimleri yazılı olarak bildirilen köy ve kasabalarda oturan Ermenilerden gönderilmesi gerekenlerin, gidecekleri yerlere rahat bir şekilde taşınmaları ve ulaştırılması ile yolculukları boyunca istirahatlerinin sağlanması, can ve mallarının korunması ve tespit edilen yerlerine vardıklarında kesin olarak yerleştirilmelerine kadar göçmenler ödeneğinden iaşeleri sağlanacak, daha önce sahip oldukları malî ve ekonomik durumları oranında, kendilerine emlâk ve arazi dağıtılacaktır.
Muhtaç olanlara, devlet tarafından evler inşa edilecek, çiftçilere tohumluk, meslek sahiplerinden ihtiyacı olanlara alet ve edevat dağıtılacaktır. Ayrıldıkları yerlerde kalan eşya ve mallarının ya da bunların değerlerinin karşılığı kendilerine aynı şekilde verilecektir.”
ZİKO DİYE BİR KÖY YOK
Dönemin Ermeni Patriği’nin dile getirdiği bazı yerleşim yerlerinde insanlara kötü muamele yapıldığı, öldürüldüğüne dair iddiaların da araştırıldığı belgelere yansıdı. Osmanlı devletinin bu konuyla ilgili yaptığı soruşturmayla ilgili belgede şu bilgiler dikkat çekti:
"Ermeni Patrikliği’nin iddiaları hakkında soruşturma yapıldı. Beşar Çeto gönüllü olarak Azerbaycan’a gitmiş ve üç ay önce şehit olmuştur. Mehmet Emin ise Azerbaycan’a giderken Ermenilerin pususuna düşmüştür. Şimdi evinde oturmaktadır. Van ilinde hiçbir köy kâhyası jandarmalar tarafından öldürülmemiştir. Bir çocuğun öldürüldüğü iddia edilen Ziko isminde bir köy yoktur. Tercan ileri gelenlerinden üç Ermeni’nin öldürülmesi ve Bayburt’ta silâh toplamak bahanesiyle Ermeniler hakkında her türlü düşmanlık yapılması ve para istenmiş olması meselesi, Bekir Sıtkı Bey komutasındaki gönüllü taburunun nahiye müdürü ile birlikte Bayburt’un Pulur nahiyesinde üç dört köyde arama yaparak 52 silâhın alınmış olmasından gücenen halkın iftiralarından ibarettir."
AYNI ÇATI ALTINDA 700 YIL
Sitenin, “Aynı Çatı Altında 700 Yıl” başlıklı bölümünde farklı görüşlerden akademisyen, düşünce insanıyla yapılan görüşmelere dair belgeseller de yer alıyor. Site; Ugenia Kermeli, Oktay Özel, Evgeni Radushov, Hakan Kırımlı, Bekir Günay gibi isimlerle görüşmüş.
ÇOCUKLAR ÖLDÜ
Birinci Dünya Savaşını anlatan belgeselde “Büyük Harp’te Anadolu’da yüzbinlerce çocuk öldü” vurgusu yapıldı. Belgeseldeki şu ifadeler olayın özeti gibi:
“Türk, Kürt, Ermeni, Rum, Arap, Gürcü, Süryani, Çerkes değillerdi. Çocuktular. Çocuklar öldü. Çocuklar milleti, çocuklar ırkı en büyük darbeyi Birinci Dünya Savaşında Anadolu’da aldı. Bu öylesine ağır bir darbeydi ki yaraları hala sarılabilmiş, kulaklardan uğultusu hala silinmiş değil. Çocuklar öldü. O çocukların çocukları, onların çocukları ve onların çocukları bu ağır lanetten kurtulamadılar. O çocuklar öldü, hastalıktan kırılarak, bombaların altında kaçışarak, donarak, kemikleri kırılarak öldüler.
Kökleri Anadolu’da olan, yolu Anadolu’dan geçen tüm halkların acılarını paylaşıyor, hatıralarını saygıyla anıyoruz.”
SİTEYE ERİŞİM İÇİN TIKLAYINIZ...
