Eleştiri adil değil

İslamcılık konusu entelektüel bir meşgale değil. Ortadoğu’da süren derin toplumsal ve siyasî patlamalar tıpkı geçen yüzyılın ilk çeyreğinde olduğu gibi İslamî çıkış yolu konusunu bizzarure gündeme getiriyor.

Tarihin en yoğun hac ziyaretleri Hilafet’in ilga edildiği 1924 ve sonraki birkaç yılda olmuştur; zira dünyanın her tarafından Müslümanlar Hacc’da buluşup “Hilafetin olmadığı bir İslam dünyası nasıl olacak?” sorusunun cevabını aradılar.

Kimsenin kuşkusu olmasın, hiçbir şey eskisi gibi kalmayacak; ne eski siyasî rejimler ve yöneticileri, ne haritalar. Ya geçen yüzyılı tekrar edip birbirimizi ifna edeceğiz ya da yeni bir çıkış yolu bulacağız.

Mümtaz’er Türköne, meselenin bu yönüyle ilgili değil, hatta bir miktar üstünü örtmeye, mümkünse bu toprakların yegane orijinal akımını tarihin müzesine göndermeye çalışıyor.

Belirtmek gerekir ki, bu ülkede ben “son Mohikan reisi” misali tek başına kalmış değilim. Bugün de yegane en güçlü entelektüel akım İslamcılıktır. İslamcı entelektüellerden farklı şeyler söyleyen de yok. Hayrettin Karaman Hoca kendine “İslamcı” denilmesinden onur duyan saygıdeğer bir alimimiz ve fakihimiz. Abdurrahman Arslan’ın kitaplarını okumamış bir Türkiyeli, dünyayı ve moderniteyi anlamış değil. Mustafa İslamoğlu ve Akif Emre hiç eğilmeden bükülmeden İslamcı bir perspektiften bize ufuklar çiziyorlar. Yusuf Kaplan sınırsız bir enerji ve gayret harcıyor.

Müfit Yüksel ve Ömer Lekesiz daha doğru dürüst sahneye giriş yapmadılar bile. Ve yer darlığından isimlerini sayamadığım onlarca seçkin entelektüel. Bunlar müzelik isimler değil, devlet aydını olmadılar, stratejik hokkabazlıklarla da uğraşmıyorlar. Yol gösteren yıldızlar.

Eski İslamcıların kolayca “muhafazakâr-demokrasi”ye evrilmeleri onların tercihi ve sorunu. Onlara şükran borcumuz “Bizim çabamız iktidar olmaktır, bunun İslamcılıkla olmayacağına karar verdik, İslamiyet’i referans almıyoruz” demeleridir. Soru işaretini unuttuğum cümlede Mümtaz’er Türköne’ye sorum şuydu: İslamcılığı reddeden muhafazakâr AK Parti iktidarından niçin İslamcılığı sorumlu tutuyorsunuz? Bütün iyiler liberalliğe ve muhafazakârlığa, bütün kötülükler İslamcılığa.

Bu adil değil. Hayatımız tercihimizdir, hepimiz seçimlerimizin ürünüyüz. Onlar “bir zamanlar İslamcı”ydı, vazgeçtiler ve iktidar oldular. Onların yapıp ettiklerini İslam’a ve İslamcılığa niçin fatura edelim ki? Onların galaksi değiştirmesi İslamcılığın bittiğinin mi göstergesi oluyor? Böyle bir çıkarsama olabilir mi?

Türköne’nin eleştirileri, İslam’ın ve toplumun asıl can yakıcı sorunlarıyla yüzleşmekten kaçanları rahatlatıyor. Bu sayede “Demek ki İslamî önermelerin uygulanabilirlilik şansı yokmuş, bir zamanlar iyiydi, zamanı geçti. Ne iyi! Bıraktık, iktidar olduk” diyebiliyorlar. Adına “meşruiyet krizini çözme” dediğimiz bu işlemi Y. Nuri Öztürk 28 Şubat’tan bu yana başörtüsü ve rahat hayat adına yapıyor.
Üç neslin kronolojisi içinde birbirinden farklı İslamcılıklar söz konusu.

1998′de Aksiyon Dergisi benimle yaptığı konuşmada “İslamî hareket devlete talip değil” demiştim (Sayı: 205). Konu “İslamcılık bitti” diye yansıtıldı. Hayrettin Karaman Hoca, “Bir İslamcılık biter diğeri başlar” diye bunu tashih ve tasrih etmişti. Elhak doğruydu. Benim kastım İslamcılığın bittiğini ilan etmek değil, kendi formülasyonuma göre “İkinci nesil İslamcılığın belirgin vasfı olan İslamî hareketin miadını doldurduğunu ve artık “ilk neslin devleti kurtarma” veya “ikinci neslin devlet kurma” çabasının “Üçüncü nesil İslamcılarda yerini küresel ve toplumsal konjonktürde devlet kavramının kendisini İslamî referanslardan hareketle devleti ve iktidarı dönüştürme çabası”na bırakması gerektiği konusuydu. AK Parti olarak ortaya çıkan “yenilikçi kanadı” bu yüzden destekledim, ama onlar modern krizi doğru analiz edemediler; ulus devletin, klasik politik kültürün, eski üretim biçiminin zamanını doldurduğunu fark edip yeni bir politik kültür, yeni bir örgütlenme modeli üzerinde yeni bir iktidar tanımı yapamadılar; verili devleti “iktidar için iktidar” arzusuyla temellük ettiler, iç ve dış hegemonik güçlerle “uzlaşma doktrini” geliştirip aynen Türköne’nin dediği gibi sıkışmış-kabz haline girmiş devlet iktidarına dini meşruiyet sağladılar, milyonlarca insanı bu söylemle mobilize ettiler ve sonraları kendilerini devletin sahipleri, derken devletin kendisi zannettiler ki geldiğimiz nokta ortada.