TOSEF Tüm Oto Servisleri Federasyonu, 24 milyonluk araç parkında önemli bir yer işgal eden ağır hasar kayıtlı araçların yarattığı sorunlarla ilgili çarpıcı değerlendirmede bulundu. Türkiye'de trafiğe kayıtlı, ağır hasar kaydı bulunan yaklaşık 2 milyon aracın trafikte dolaştığına dikkat çeken TOSEF Başkanı Ünal Ünaldı, kaza sonrasında hasar alan ve ağır hasar kaydı işlenen bu araçların, onarım aşamalarında ve tekrar trafiğe çıkışında hiçbir denetime tabii tutulmadığını söyledi.
Ünaldı "Tüm sektörü baz aldığımızda, yaklaşık 25.000 araç onarımı yapan tamirhane ve servis merkezi mevcut. Bu sayının 1.500'e yakını yetkili servis, 4.000'i özel oto servisi, 20.000'e yakını tamirhane olarak hizmet veriyor. 4000 adet özel oto servisinden, sadece 812'sinin TSE 12047 ve 709'unun TS 13168 belgesi mevcut. Toplam adetin yüzde 40'ı oranında olan bu sayıyı artırmak için TOSEF olarak elimizden gelen çabayı sarf ediyoruz" dedi.
Tamirhane tarafında durum vahim
Ünaldı şöyle devam etti: " Tamirhane tarafında durum çok vahim; 20.000 onarım noktası belgesiz ve yetersiz makine ekipman nedeni ile iptidai yöntemler ile ağır hasarlı araç onarımı yapmaktadır. TSE belgesi olmayan, Mesleki Yeterlilik Belgesi'ne sahip kalifiye eleman çalıştırmayan oto servislerinin, ağır hasar kaydı işlenen hasarlı araçları onarması can güvenliği nedeniyle yasaklanmalıdır. Ağır hasarlı araç onarımına başlanmadan standartlara uygun belge denetimini sigorta eksperlerinin gerçekleştirmesi mümkündür. Onarım sonrası araçların detaylı şekilde teknik kontrolünü ise TSE belgeli oto ekspertiz noktaları ve TÜV muayene istasyonlarında yapılması, trafikteki can ve mal güvenliğinin sağlanmasında büyük rol oynayacaktır."
Hiçbir denetim yok!
Ağır hasar kayıtlı araçların birçoğunun standart dışı parçalarla, yetersiz teknik ekipmanla, eğitimsiz elemanlar tarafından merdiven altı tamirhanelerde onarıldığını vurgulayan Ünaldı, ağır hasar kayıtlı yaklaşık 2 milyon aracın trafikte var olduğunu söyledi. Hiçbir denetime tabii tutulmayan bu araçların onarım süreçlerinde halen belirli bir standardın ve kontrol mekanizmasının da bulunmadığını ifade eden Ünaldı "Can ve mal güvenliğini direkt tehdit eden bu araçlar, ikinci el araç pazarında da birçok dolandırıcılık vakasına konu oluyor. İki araçtan kaynakla tek araç ortaya çıkarılıyor, şasi doğru onarılmıyor, patlayan hava yastıkları yenilenmiyor." ifadelerini kullandı.
Onarımlar nerrelerde yapılıyor?
Hasarlı araçların yüzde yüzde 30'unun yetkili servislerde, yüzde 40'ının özel servislerde, yüzde 30'unun tamirhanelerde onarıldığını dile getiren Ünaldı, oto servisleri sektörünün belirli standartlara kavuşması için 2 yıldır büyük çaba gösterdiklerini de ekledi. "4.000 özel oto servisinden sadece 1.600'ünün TSE Belgesi var. Ağır hasar kayıtlı bir aracın onarımı için TSE 13168 ile TSE 12047 belgeleri asgari standartlar olmalıdır. Ayrıca TSE Belgesi olsa dahi, söz konusu servisteki çalışanlarda Mesleki Yeterlilik Belgesi de aranmalı, kullanılan yedek parçanın orijinal, yan sanayi, eşdeğer ya da çıkma parça olup olmadığı denetlenmelidir. TOSEF olarak, bu koşulları karşılamayan servislerde ağır hasar onarım işlemlerinin yasaklanması gerektiğini önemle dile getirmek istiyoruz. Tüm bu koşulların denetimini ise yeni bir yasal düzenleme ile Sigorta Eksperleri İcra Komitesi'ne bağlı, bağımsızlığı ve tarafsızlığı yasalar ile korunan sigorta eksperlerinin gerçekleştirmesini öneriyoruz. Özel servisler ve tamirhaneler de bu sayede standartlarını yükselteceklerdir." dedi.
Denetimsiz tekrar trafiğe çıkıyorlar
Pert kayıtlı araçlar trafikten çekiliyor fakat ağır hasar kayıtlı araçlar için aynı durumun söz konusu değil. Bu sebeple trafiğe tekrar çıkışta kontrol n sağlanmıyor. Aktif ve pasif güvenlik donanımları trafiğe çıkış öncesinde kapsamlı şekilde kontrol ve testlerinin zorunlu kılınması gerekiyor.Ağır hasar kayıtlı araçların onarım işlemleri bittikten sonra, kapsamlı ve hassas şekilde kontrolü TSE Belgesi'ne sahip oto ekspertiz noktaları ve TÜV muayene istasyonları tarafından sağlanabilir. Şasi, hava yastığı, yürüyen aksam, fren ve direksiyon sistemi gibi kritik noktalar, ekipmanları standartları karşılayan, HYB'ye haiz oto ekspertiz noktalarında sağlıklı şekilde kontrol edilebilecektir. Bu sayede yetersiz ve yanlış onarılan, trafikteki can ve mal güvenliğini tehdit edecek ağır hasar kayıtlı araçlar trafiğe tekrar çıkamayacak, hem satış sonrası hizmetleri ve oto servis sektörü, hem de ikinci el araç sektörü itibar ve güven kazanacaktır.