Mülteci statüsü, menşe ülkenize veya ikamet ettiğiniz ülkeye geri gönderilmekten korkuyorsanız, başka bir ülke tarafından size verilebilir. Sığınma talebinizin kabul edilmesi için belirli şartları yerine getirmeniz gerekir.
Mülteci, ülkesinde ciddi insan hakları ihlalleri ve zulüm riski altında olduğu için ülkesinden kaçan, geri dönemeyen ve korunmaya ihtiyacı olan kişidir. Sığınmacı ise, sığınma talebi henüz işleme konulmamış olan kişidir. Her yıl yaklaşık bir milyon kişi sığınma talebinde bulunmaktadır. UNHCR'ye göre 2021 yılı sonunda dünya genelinde yaklaşık 5,4 milyon kişi sığınma talepleri hakkında karar verilmesini beklemektedir.
Zulüm görmekten korktuğunuz için ülkenizden kaçıyorsanız, Kanada'da sığınma başvurusunda bulunabilirsiniz. Sığınma hakkı kazanırsanız, bu size mülteci statüsü ve kalma hakkı verir.
WorldData.info verilerine göre; 2022 yılında mülteciler tarafından Kanada'ya 94.246 sığınma başvurusu alınmış olup bunlardan çoğu Meksika, Haiti ve Türkiye'den gelmiştir. İlk başvurular hakkında %68 olumlu, %32 olumsuz olmak üzere toplam 39.835 karar verilmiştir. En fazla kabul edilen başvurular Yemen ve Myanmar'dan gelen mültecilerin başvuruları olmuştur.
Kanada iltica sistemine ve başvuru sürecine ilişkin bilinmesi gerekenleri Türkiye'den yapılan Kanada vize başvurularındaki başvuru onay oranı en yüksek (%94,6 ile) vize danışmanlık şirketi Vizem.net uzmanlarından Esra Karataş'a sorduk ve aldığımız yanıtları bu makalede derledik.
Kimler Kanada'ya İltica Başvurusunda Bulunabilir?
Kanada'ya giriş noktasına gelen veya halihazırda Kanada'da bulunan kişiler, mülteci talebinde bulunarak mülteci koruması için başvurabilirler.
Turistik Vize İle Kanada'ya Giderek İltica Başvurusunda Bulunulabilinir Mi?
Evet turistik vize ile Kanada'ya giriş yapan kişiler iltica başvurusunda bulıunabilir. Özellikle 6 Şubat 2023 yılında Türkiye'de meydana gelen depremden zarar görmüş kişiler Kanada'ya geçerli bir Kanada vizesi ile gittikten sonra depremde zarar gördüklerine dair belgelerle yoğun bir şekilde sığınmacı olarak başvuru gerçekleştirmiştir.
Kanada vize başvuruları için https://vizem.net/kanada/vize/ adresinden veya 0850 241 1868 numaralı telefondan başvuru ve takip işlemleri gerçekleştirilebilir.
Kanada İltica Başvurusu Nereye Yapılır?
Kanada iltica talebi, Kanada Göçmenlik ve Mülteci Kurulu'na (IRB) yapılır. IRB, talep sahibinin mülteci korumasına hak kazanıp kazanmadığına karar veren bağımsız bir idari mahkemedir.
IRB bir davayı incelerken iki koruma kategorisine göre karar verir.
- Bir sözleşmeli Mülteci, ırkı, dini, tabiiyeti, belirli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve geri dönemeyen veya dönmek istemeyen kişidir.
- Korunmaya muhtaç bir kişi, ülkesine döndüğü takdirde işkence tehlikesiyle, hayati riskle ya da zalimane ve olağan dışı muamele veya ceza riskiyle karşı karşıyadır.
Amerika Birleşik Devletleri'nden Kanada'ya giriş yaptıktan sonra sığınma talebinde bulunan kişiler, Kanada-ABD Güvenli Ülke Anlaşması nedeniyle genellikle mülteci talebinde bulunamazlar.
IRB, bir kişinin bu kategorilerden birinin kriterlerini karşıladığına karar verirse, bu kişi "korunan kişi" statüsü alacaktır. Kişi, daha sonra daimi Kanada oturma izni için başvuru yapabilir. Dava reddedilirse, Mülteci Temyiz Bölümüne (RAD) itiraz etmek mümkündür.
Kanada İltica Şartları Nelerdir?
Kanada'ya iltica şartları aşağıda listelenmiş olup bu şartlardan en az birini karşılıyor olmanız gerekir.
- Irk veya milliyetiniz nedeniyle zulüm görmekten korkuyorsanız
- Dini sebeplerden dolayı zulüm görmekten korkuyorsanız
- Belirli bir sosyal grubun üyesi olduğunuz için zulüm görmekten korkuyorsanız
- Siyasi görüş nedeniyle risk altındaysanız
- Hayatınıza yönelik risk altındaysanız veya insanlık dışı muamele görüyorsanız
- İşkence görüyorsanız veya işkence riski altındaysanız
Kanada İltica Başvurusu Nasıl Yapılır?
Kanada iltica başvurusu için herhangi bir sınır giriş kapısında veya Kanada Sınır Güvenliği Hizmetleri ofisinde ya da Kanada Göçmenlik, Mülteci ve Vatandaşlık Bakanlığı (IRCC) yetkili memurlarına talepte bulunabilirsiniz. İltica talebinin Mülteci Koruma Şubesi'ne (RPD) sevk edilip edilmeyeceğine karar verilir ve Mülteci Koruma Şubesi'ne sevk edilecek başvuru için Sevk Onay Belgesi (Confirmation of Referral) verilir. Daha ileri tarihte duruşmanın ayrıntılarını belirten Duruşma Tebligatı verilir.
Kanada İltica Başvuru Formu Nedir?
Kanada iltica başvurusu için Başvuru Nedeni Formu (BOC form) doldurup RPD'ye teslim etmeniz gerekir. Yurt içi ofiste yapılan iltica başvurularında BOC formunu yetkili memura RPD'ye iletmek üzere teslim etmeniz gerekir. Sınır dışında yapılan iltica başvurularında form yetkili memur tarafından verilir.
Tamamlanan BOC formu, başvuru RPD'ye sevk edildikten sonra 15 gün içinde RPD'ye iletilmelidir. Belirtilen tarihlerde BOC formunu RPD'ye teslim etmezseniz bunun nedenlerini açıklamak üzere özel bir duruşmaya katılmanız beklenir. Duruşmaya katılmamanız veya geçerli bir sebep sunmamanız halinde başvurudan vazgeçtiğiniz varsayılır.
Sınır giriş kapısında yapılan iltica başvurularında zamanında sunulamayan BOC formu için duruşma yeri ve zamanı bilgileri Sevk Onay (Confirmation of Referral) formunda yer alır.
Kanada'ya İltica Evrakları ve Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar Nelerdir?
Kanada'ya iltica için belge ve şahitlerin kullanımına dikkat edilmelidir. Duruşma sırasında kullanacağınız belgeleri 10 gün önceden RPD'ye göndermeniz gerekir. Duruşmanın başında orijinal belgeleri sunmanız gerekir. Birden fazla belge gönderiyorsanız, tek bir belgeymiş gibi, her sayfayı arka arkaya numaralandırmalı ve bir belge listesi eklemelisiniz. İngilizce veya Fransızca dışındaki bir dilde yazılmış belgelerin onaylı İngilizce veya Fransızca çevirilerini de sunmalısınız.
Bir tanığınız varsa, RPD, duruşma tarihinizden en az 10 gün önce o tanık hakkında gerekli bilgileri (iletişim bilgileri ve ifade dahil) alacaktır.
Kimliğinizin kanıtını sunmalısınız. Bu belgelerin asılları duruşmada ibraz edilmelidir. Bu belgeleri sağlayamıyorsanız, neden ve bunları elde etmek için hangi adımları takip ettiğinizi açıklamanız gerekir.
Kanada'ya sığınma talebinde bulunmak üzere geldiğinizde, kim olduğunuzu kanıtlamak ve akrabalık bağlarınızı göstermek için sizin ve beraberinizdeki aile üyelerinin kimlikleri gereklidir. Aşağıdaki kimlik belgelerinden herhangi birini (orijinal veya kopyaları) yetkililere sunarak kim olduğunuzu kanıtlayabilirsiniz.
- Pasaport
- Ehliyet
- Ulusal kimlik kartı
- Doğum belgesi (çocukların doğum belgeleri dahil)
- Evlilik cüzdanı
- İlgili diğer belgeler
Duruşma, seçtiğiniz resmi dilde (İngilizce veya Fransızca) yapılmakta olup talebiniz üzerine seçtiğiniz dilde/lehçede çeviri hizmeti sağlanır. Duruşmanızın resmi dilini değiştirmek isterseniz, duruşma tarihinizden en az 10 gün önce RPD, IRCC ve/veya CBSA'ya bildirimde bulunmalısınız. Çeviri hizmeti verilecek dili/lehçeyi değiştirmek isterseniz, bu talebinizi duruşma tarihinden itibaren en az 10 gün içinde yapmalısınız.
Göçmenlik ve Mülteciler Kurulu (IRB), sığınmacıların menşe ülkeleri için Ulusal Belge Paketleri (NDP) hazırlar. RPD, başvuru sürecinizde bu paketleri inceleyeceğinden, ülkeniz için hazırlanan ulusal belgeler paketinde yer alan belgeleri incelemelisiniz. Bu belgeler arasında uluslararası kuruluşlar tarafından hazırlanan insan hakları raporları gibi ülkenin durumuna ilişkin bilgiler içeren belgeler de yer almaktadır. Duruşmadan önce, ulusal belge paketinin en güncel sürümünü görüntülemek için IRB web sitesini ziyaret etmelisiniz. Ulusal belge paketi ve diğer bilgiler IRB web sitesinde (http://www.cisr-irb.gc.ca) mevcuttur.
Kanada'ya İltica Prosedürü Nasıl İlerler?
Kanada'ya iltica için duruşmanızın tarihini, yerini ve saatini belirten bir bildirim alacaksınız. Duruşmaya katılmazsanız, nedenini açıklamak için özel bir duruşmaya katılmanız istenecektir. Özel duruşmanın tarihi, saati ve yeri ile bir başvurunun geri çekilmiş sayılması hakkında bilmeniz gerekenler, Duruşma Tebligatında (Notice to Appear) yer alacaktır. Özel duruşmaya katılmazsanız veya duruşmaya katılmamak için geçerli bir sebep gösteremezseniz, başvurunuzu geri çekmiş sayılırsınız. RPD, talebinizden feragat ettiğinizi tespit ederse, talep sürecine devam etmenize ve gelecekte yeniden sığınma başvurusunda bulunmanıza izin vermeyecektir.
Duruşmalar genellikle sabah veya öğleden sonra yarım gün olarak planlanmakta olup özel ve gizli olarak yürütülür. Duruşmanız bir RPD üyesi tarafından değerlendirilir. Duruşmalar şahsen veya üyeler başka bir yerde bulunuyorsa video konferans yoluyla yapılır. Duruşmanızda ifade vermeniz ve RPD üyesi ve avukatın sorularını yanıtlamanız istenecektir.
IRCC (Kanada Göçmenlik, Mülteci ve Vatandaşlık Bakanlığı) veya CBSA (Kanada Sınır Güvenliği Hizmetleri) yetkilileri duruşmaya katılırsa Bakanlık avukatı da soru sormaktadır. Tanıklarınız varsa onlardan da ifade alınır.
RPD üyesi, itirazınızla ilgili kararı duruşmanın sonunda size açıklayabilir veya bekleyip kararı size posta yoluyla bildirebilir. Ayrıca, kararı ve başvurunuzu kabul etme veya reddetme nedenlerini belirten yazılı bir Karar Bildirisi de (Notice of Decision) da tarafınıza gönderilecektir. Talebiniz reddedilirse, Karar Bildiriminde Mülteci Temyiz Kuruluna (RAD) veya Federal Mahkemeye itiraz edip edemeyeceğiniz de belirtilecektir.
Kanada İltica Sürecinde Duruşmada Değişiklik Yapılabilir Mi?
Kanada iltica başvurusunu bir sınır kapısında yapıyorsanız, Sevk Onay (Confirmation of Referral) formunda BOC formunu ileteceğiniz adres ile duruşmanızın yapılacağı yer belirtilir. Taşınmayı planlıyor ve duruşma yerinin değişmesini istiyorsanız IRB web sitesinde (http://www.cisr-irb.gc.ca/) bulunan formu doldurmanız gerekir. Bu form ile birlikte duruşmadan 20 gün önce RPD'ye yazılı talepte bulunun. RPD üyeleri, yer değişikliğini talebini inceler ve karar verir. Bir karar verilene kadar Sevk Onay (Confirmation of Referral) belgesindeki ofisle iletişim halinde kalın ve belgeleri ilgili ofise iletmeye devam edin. Belirli bir duruşma tarihiniz varsa ve yer değiştirme talebine cevap alamazsanız duruşmanız için hazır olmalısınız.
Duruşma gününün veya saatinin değişmesi için en az 3 gün önceden RPD'ye yazılı talep gönderin. Eğer talebiniz onaylanmazsa belirlenen gün ve saatte duruşmaya katılmanız gerekir.
Duruşmaya katılmama, BOC formu doldurma süresini uzatma veya sağlık nedeniyle duruşmanın yer veya saatinde değişiklik yapma durumlarında sağlık raporu sunmalısınız. Sağlık raporu yetkili doktor tarafından imzalanmış olmalı, doktorun isim ve adres bilgilerini içerecek şekilde kaşelenmelidir. Sağlık raporu için formu IRB web sitesinde (http://www.cisr-irb.gc.ca) bulabilirsiniz.
Kanada'ya İltica Etmek için Hukuki Danışman Tutulabilir Mi?
Kanada'ya iltica etmek için ücreti karşılama şartıyla sizi temsilen bir hukuki danışman tutabilirsiniz.
Ayrıca, devlet adli yardım bürolarından yardım almaya hak kazanabilirsiniz. Hukuki danışmanınız yoksa ve hukuk danışmanından yardım almak istiyorsanız, bunu mümkün olan en kısa sürede yapmalısınız.
Danışman, ücret talep ediyorsa Hukuki Danışman İletişim Bilgileri Formunu (Counsel Contact Information Form) doldurmalıdır. Kanada iltica danışmanlık için yetkili bir kurum üyesi olmayan danışmanın ücret almaması gerekmekte olup bu halde, Ücretsiz ve Bedelsiz Temsil Bildirimi (Notice of Representation Without a Fee or Other Consideration) formu siz ve danışman tarafından doldurulmalıdır.
Kanada İltica Başvuru İşlemlerinden Sonra Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Kanada iltica sürecinin ilk aşaması uygunluk tespitidir. Sığınma talebinde bulunduktan sonra, hükümet yetkilileri kimliğinizi doğrular, bir güvenlik taraması yapar ve mülteci konularında karar vermekten sorumlu mahkeme olan Kanada Göçmenlik ve Mülteci Kurulu'na (IRB) sevk edilmeye uygun olup olmadığınızı belirlemek için bir görüşme ayarlar.
Sığınma talebiniz, aşağıdaki durumlarda IRB'ye sevk edilmeye uygun olmayabilir.
- Kanada'da daha önce reddedilmiş, geri çekilmiş veya uygun bulunmamış bir talepte bulunmuş olmak
- Korkmadan geri dönebileceğiniz başka bir ülke tarafından Konvansiyon mültecisi olarak tanınmış olmak
- Güvenli Üçüncü Ülke Anlaşması (STCA) kapsamında bir istisnaya hak kazanmadığınız sürece Kanada kara sınırında bir talepte bulunmuş olmak
- Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Avustralya veya Yeni Zelanda'da daha önce sığınma talebinde bulunmuş olmak
Kanada'ya sığınma talebinde bulunmaya uygun bulunursanız, dosyanız Göçmenlik ve Mülteci Kurulu'na (IRB) sevk edilecektir. Kanada Göçmenlik ve Mülteci Kurulu, mülteci konularında karar vermekten sorumlu bağımsız bir idari mahkemedir. IRB, zulüm korkunuzu değerlendirecek ve Kanada'da mülteci olarak tanınıp tanınamayacağınıza karar verecektir.
BOC formu, duruşmanızdan önce doldurmanız gereken ve kanıt olarak kullanılacak çok önemli bir belgedir. BOC formu, kendiniz hakkında bilgi verdiğiniz ve neden ülkenize geri dönmekten korktuğunuzu açıkladığınız yerdir. Örneğin, ülkenizde başınıza neler geldiği, yetkililerden ülkenizde sizi korumalarını isteyip istemediğiniz, güvende olmak için ülkenizin başka bir yerine taşınıp taşınmadığınız ve o sırada neden ayrılmaya karar verdiğiniz hakkında bilgi vermelisiniz. Doğruyu söylemek önemlidir ve formu doldurmak için yasal yardım almalısınız.
Halihazırda Kanada'daysanız ve iltica talebinizi Kanada içinden başlatıyorsanız, iltica talebinizi portal üzerinden çevrimiçi olarak sunduğunuzda BOC formunuzu da sunmanız gerekecektir.
Bir giriş limanında (havaalanı, kara sınırı) sığınma talebinde bulunduysanız, BOC formunu teslim etmek için bir son tarih olduğunu unutmayın. Uygunluk muayenenizin tamamlandığı ve size Mülteci Koruma Talep Belgenizin (üzerinde fotoğrafınızın bulunduğu "kahverengi kağıt") verildiği günden itibaren 45 gün içinde teslim etmeniz gerekmektedir. BOC formunu bir avukat yardımı ile doldurmanız şiddetle tavsiye edilir.
Duruşma sırasında IRB, Kanada'da mülteci korumasına hak kazanıp kazanmadığınıza karar vermek için başvurunuzu değerlendirecektir. Yüz yüze görüşülecek olan acil ve özellikle hassas vakalar haricinde, tüm duruşmalar varsayılan olarak sanaldır.
Duruşmanıza hazırlanan bir mülteci talep sahibiyseniz, Mülteci Talebim kılavuzunu okuyarak veya Hazır Tur bilgilendirme oturumuna kaydolarak hazırlanın.
Belirli durumlarda, IRB bir mülteci koruma talebini duruşma olmaksızın kağıt üzerinde inceleme yoluyla kabul edebilir.
Kanada iltica talebi reddedilirse Geri Gönderme Öncesi Risk Değerlendirmesi (PRRA) için başvuruda bulunabilirsiniz. Bu süreçte, Göçmenlik, Mültecilik ve Vatandaşlık Kanada (IRCC) zulüm korkunuzu değerlendirecek ve Kanada'da mülteci olarak tanınıp tanınamayacağınıza karar verecektir.
Vize ve Oturum İzni Uzmanı Esra Karataş Kimdir?
Esra Karataş 1985 yılında doğmuştur. Orta Doğu Teknik Üniversite'sinden 2008 yılında lisans ve 2011 yılında yüksek lisans eğitimini derece ile tamamlamıştır. Mezun olduktan sonra yüksek lisans alanı olan Restorasyon ve Kültürel Miras Koruma projelerinde görev almıştır.
2021 yılından beri vizem.net çatısı altında Kanada ve Amerika vize ve oturum izni başvurularnda kıdemli danışman olarak hizmet vermektedir.
Kanada Mülteci Koruma Şubesi Adresleri
Kanada Doğu Bölgesi mülteci koruma şubesi adresi Guy-Favreau Complex, 200 René-Lévesque Blvd. West, East Tower, Room 102, Montreal, Quebec H2Z 1X4'tir. Telefon numaraları 514-283-7733 veya 1-866-626-8719; faks numarası 514-283-0164'tür.
Kanada Merkez Bölgesi mülteci koruma şubesi adresi 74 Victoria Street, Suite 400, Toronto, Ontario M5C 3C7'dir. Telefon numarası 416-954-1000 ve faks numarası 416-954-1165'tir.
Kanada Batı Bölgesi mülteci koruma şubesi adresi 300 West Georgia Street, Suite 1600, Vancouver, BC V6B 6C9'dur. Telefon numarası 604-666-5946 veya 1-866-787-7472; faks numarası 604-666-3043'tür.
