İlk çocuk öncelikle tek çocuktur. Hem çok sevilir hem de sıkı bir denetim altına alınır. İlk çocuk diğer çocukların doğumundan sonra bazı sorumlulukları omuzlamak zorunda kalır. Büyük çocuğa kardeşi doğduktan sonra aile içinde yaşanacak değişiklikler önceden anlatılmalıdır. Yetişkinlerden göreceği destek ve anlayışla, büyük çocuk yeni kardeşin gelmesiyle oluşabilecek sarsıntıyı kolay atlatabilir. Genellikle ailenin ilk çocukları kardeşlerinin sorumluluklarını da üstlenmek zorunda kaldıkları için (daha çok ebeveynlerin sorumluluk yüklemeleri) kendi kendilerine yetme, daha çabuk olgunlaşma ve koruyucu tavır geliştirme zorunda kalırlar. Bunları sürekli davranışa dönüştürürler. Evde abla-ağabey modeli yanında kardeşlerine arkadaş, anne-babaya yardımcı rolü üstlenirler. İlk çocuklar ileriki yaşamlarında problemlerini kendileri çözebilen, tek başına yeterlik gösterebilen yetişkinler olurlar.
Gelişim süreçlerindeki tesiri
Ortanca çocuklar gelişim dönemlerinde büyük ve küçük kardeşlere nazaran biraz daha şanssızdırlar. Büyük kardeşin hâkimiyeti, küçük kardeşin korunmacılığı arasında kişiliklerini ortaya koyamazlar. Ya tamamen içe kapanık ya da çok fazla dışa dönük kişilik geliştirebilirler. Bu durum genellikle ortanca çocuklarda daha az sevgi, daha az ilgi olduğu düşüncesini uyandırabilir. Bu nedenle de anne-babaların dikkatini çekebilmek için gereksiz aşırı davranışlar gösterebilirler.
Küçük her zaman küçük
Ailede en son dünyaya gelen küçük çocuklar ailedeki tüm bireyler tarafından her zaman küçük olarak görülürler. Anne-babanın yaklaşımları çocuklar arasında gereklidengeyi sağlamazsa kendine güvensiz, problemlerle başa çıkamayan ve hataları hep kabulgören bireyler olurlar. Anne-babanın çocuklar arasında kurduğu denge ve olumlu tutumlar bu durumu değiştirebilir. Sürekli küçük çocuk muamelesi gören ve şımartılan çocuklar benmerkezci ve sorunlarının başkaları tarafından çözülmesine alışkın oldukları için ilişki yaşamlarında da böyle davranırlar.
