Birleşmiş Milletler'in küresel gelişmeyi ölçtüğü İnsani Gelişme Endeksi son iki yılda her 10 ülkenin dokuzunda geriledi. Bunda COVID-19'un yanı sıra Ukrayna'daki savaş ve küresel iklim değişikliğinin zarar verici etkileri de rol oynadı.

İlk sırada İsviçre var

İnsani Gelişme Endeksi'nin zirvesinde 84 yıllık beklenen ömür, 16,5 yıllık eğitim süresi ve 66 bin dolarlık medyan gelirle İsviçre yer aldı. Bu ülkeyi Norveç, İzlanda, Hong Kong (Çin), Avustralya, Danimarka, İsveç, İrlanda, Almanya ve Hollanda izledi. Listede İngiltere 18'inci, Japonya 19'uncu, ABD 21'inci, Çin ise 79'uncu sırada yer aldı. Türkiye, bu yıl 191 ülke arasında 48. sıraya yerleşti. Listenin sonunda ise 55 yıllık ömür, 5,5 yıllık eğitim ve yıllık ortalama 768 dolarlık gelirle Güney Sudan bulunuyor.

30 yıldır yükselen küresel beklenen yaşam süresi ortalaması ilk defa gerileyerek 2016 seviyesine düştü.

ABD'de 2019'dan bu yana beklenen ömür iki yıl gerilerken bazı ülkelerde bu çok daha fazla oldu.

Birleşmiş Milletler, gelişimi gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) indirgeme eğilimine karşı 1990'da İnsani Gelişim Endeksi'ni geliştirmişti.

O tarihten bu yana çok sayıda ülkenin endeksi, çeşitli krizler nedeniyle dönem dönem gerilese de küresel bir gerileme geçen yıla kadar hiç görülmemişti.

Geçen yılki düşüşün ardından bu yıl da endeksin gerilemesi, bu eğilimi geri çevirmenin zor olabileceğine işaret ediyor.

Zengin ülkelerin üçte ikisi düşüş trendini bu yıl sonlandırsa da çoğu ülkede gerileme devam etti.

Ülkeler borcunu ödemekte zorluk çekiyor

Bu yıl açıklanan endeksin verileri geçen yıla ait. Raporun yazarlarından Achim Steiner, bu yılki verilerin daha da karamsar gözüktüğünü, 80'den fazla ülkenin borcunu ödemekte zorlandığını belirtiyor: "Büyük aksamalar görüyoruz ve bunların düzelmesi yıllar alabilir."