Çocukları her yaşta kitaba yakınlaştırmak ve onlara kitabı sevdirebilmek çok önemli. Hal böyle olunca çocuğun yaş kategorisine göre de seçim yapmak ilk önceliklerden. Peki bu süreçte çocuk kitabı seçimi yaparken nelere dikkat edilmeli... İşte cevabı:
Kitabın biçim olarak tasarımı çok önemlidir. Çocuk, kitabı vitrinde gördüğünde beğenmeli ve satın almaya istek duymalıdır. Kitabın klasik kitap biçiminde olması gerekmez; oyuncaklara ya da çeşitli canlı, cansız varlıklara benzetilerek albeni yaratılabilir. Kitabın biçimsel özelliklerinde şunlar aranmalıdır:
Kapak resimleri canlı, çekici ve kitabın içeriğiyle uyumlu olmalıdır. Kapak sağlam, kalın ve kaliteli bir karton olmalıdır. Kapakta kitap adı, konuyu özetleyici ya da tanıtıcı resim, yazar, ressam ve basımevi adının bulunması, kitabı oluşturanlara bir saygı gereği bulunmalıdır. Ayrıca, hangi yaş grubu ya da sınıf için önerildiği de belirtilmelidir.
Kitap dayanıklı ve mat bir kâğıda basılmalıdır. Renkleri soldurmamalı, mürekkebi dağıtmamalıdır.
Kitap hacimli olmamalıdır.
Harfler gözü yormayacak büyüklükte ve baskısı temiz olmalıdır. Metindeki harflerin boyu birinci, ikinci ve üçüncü sınıflar için önerilen yapıtlarda “14 punto” dört ve beşinci sınıflarda ise “12 punto”dan küçük olmamalıdır. Sayfalar tek sütun olmalıdır. Tümcedeki sözcük sayıları I. devrede (1-3 sınıf) 6, II. devrede (4-5. sınıf) en çok 10 olmalıdır.
Okul öncesine yönelik kitaplar bez ya da kalın kartona da basılabilir.
Yazım, noktalama, söz dizimi bakımından yanlışsız olmalıdır.
Kitap ve dergiler sağlam ve iç açıcı bir cilde sahip olmalıdır.
Satır araları uygun aralıkta olmalıdır (1,5 aralıklı).
Dil ve anlatım yönü
Dil ve anlatım yalın ve kavramlar açık olmalıdır.
Anlatımlarda çocukların anlayış güçlerine, yaş ve yaşam düzeylerine uygun kavramlar kullanılmalıdır.
İlk sınıflarda uzun tümce ve paragraflardan kaçınılmalıdır.
Anlatımda yakından uzağa, somuttan soyuta ilkesi göz önünde bulundurulmalıdır.
Türk Dil Kurumu (AKDTYK) yazım kuralları ve noktalama işaretlerine uygun olmalıdır.
Ağdalı olmayan bir dil tercih edilmelidir. Tek özne ve tek yüklem bulunan tümceler kullanılmalıdır.
Soyut sözcüklerden çok çocuğa tarif edilebilecek somut sözcükler tercih edilmeli.
Cansız eylemlerden çok, canlı eylemler tercih edilmeli. Örnek “ördek vak vak dedi” gibi.
Eski ve çocukların anlamayacağı sözcükler kullanılmamalıdır.
Dilimize karşılığı bulunan yabancı sözcükler kullanılmamalıdır.
Resimlerle canlandırma
Çocuk kitaplarındaki resimler birçok işlevi birden karşılar. Çocuğun estetik beğenisini geliştirmenin yanı sıra okurken sıkıcı olabilecek tasvirlerin resimle anlatılması çocuğun yorum gücünü geliştirir, olayların hızla gelişmesini sağlar ve sonuçta okuma alışkanlığı kazandırmaya hizmet eder.
Resimler kolay yorumlanmalı, kahramanlar ya da figürler hareket halinde olmalıdır.
Resim ve şekiller ilgili metinle aynı yüzde ya da resimle yazı aynı sayfada yer almalıdır.
Resim ya da şeklin metindeki düşünce ve olayların yorumunu yapabilir olması gerekir.
