Diyet yapmak, sadece kilo kaybı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda vücudumuzda bir dizi metabolik ve hormonal değişikliklere de yol açar. Diyete başladığınızda kısa sürede kan şekeri kontrolü, kortizol seviyeleri gibi sağlık açısından önemli faydalar görmeye başlarsınız. Peki bu değişiklikler nelerdir? Bunlara ek olarak, diyetin devamında bağışıklık sistemi üzerinde de olumlu etkiler gözlemlenebilir.
KAN ŞEKERİ SEVİYESİNİN KONTROLÜ
Karbonhidrat tüketmek, kan şekeri seviyesini artırır. Ancak bu artışın derecesi, bir gıdanın "glisemik indeksine" bağlıdır. Glisemik indeks, bir gıdanın kan şekeri seviyesini nasıl etkilediğini gösteren 1-100 arasında bir sıralama sistemidir. "Yüksek glisemik indekse" sahip gıdalar hızla sindirilir, bu da kan şekerinde ani dalgalanmalara yol açar. Bu dalgalanmalar, diyabet, obezite ve kalp hastalıkları riskini artırabilir.
YÜKSEK GLİSEMİK İNDEKS VE KAN ŞEKERİ DALGALANMALARI
Yüksek glisemik indeksli yiyeceklerden kaçınarak bu riskleri azaltmak mümkündür. Şekerleme, beyaz ekmek ve gazlı içecekler gibi gıdalardan uzak durmak, kan şekeri seviyenizin dengeli kalmasına yardımcı olur.
DÜŞÜK GLİSEMİK İNDEKS VE SABİT KAN ŞEKERİ
Düşük glisemik indeksli yiyecekler tercih edildiğinde kan şekeri seviyeleri daha dengeli kalır. Bu sayede vücut, enerji seviyelerini korur. Sabit bir kan şekeri seviyesi, konsantrasyon ve öğrenme yeteneğinin korunmasına da yardımcı olabilir.
KORTİZOL SEVİYESİ VE KAHVE TÜKETİMİ
Diyet yaparken vücuttaki "stres hormonu" olan kortizol seviyesi önemlidir. Kahve tüketimini azaltmak, kortizol seviyesinin düşmesine yardımcı olabilir. Yüksek kortizol, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve kan basıncını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, diyet sırasında kahve tüketimini sınırlamak oldukça faydalıdır.
KALORİ KISITLAMASI VE METABOLİZMA
Aşırı kalori kısıtlaması, vücudun enerji depolama eğilimini artırarak yağ yakımını yavaşlatabilir. "Vücut savunma mekanizması" olarak enerjiyi daha verimli kullanır ve yağ depolarını korumaya başlar. Bu durum kas kaybına neden olur ve metabolizma hızını düşürür. Kas kaybı, daha az kalori yakılmasına ve kilo kaybının yavaşlamasına yol açar.
METABOLİZMA HIZININ ÖNEMİ
Metabolizma hızı, vücuttaki kas kütlesine bağlı olarak değişir. Kas, yağdan çok daha fazla kalori yakar, bu yüzden kas kaybı metabolizma hızını düşürür. Bu nedenle, diyet sırasında kas kütlesini korumak veya artırmak önemlidir.
EGZERSİZİN ETKİSİ
Sağlıklı bir metabolizma hızını korumak için diyetle birlikte egzersiz yapmak esastır. Özellikle güç artırıcı egzersizler kas kütlesini koruyarak metabolizmanın hızlı kalmasını sağlar. Vücutta her bir ekstra kilo kas, günlük yaklaşık 50 kalori daha fazla yakılmasına neden olur.
GÜNLÜK KALORİ SINIRLAMASI
Uzmanlar, günlük kalori alımının aşırı düşürülmemesi gerektiğini belirtir. 1.000-1.200 kalorinin altına düşen diyetler, metabolizma hızında sağlıksız bir düşüşe neden olabilir ve kilo vermeyi zorlaştırabilir.