Nobel Barış Ödüllü Başpiskopos Desmond Tutu, Güney Afrika'da ırkçılığa karşı mücadele vermiş, Filistinlilerden Tibetlilere, dünya çapında ezilen pek çok halkın haklarını savunmuştu.
Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ise, Twitter'dan yaptığı açıklamada, başpiskopos Tutu'nun 90 yaşında, Cape Town'da öldüğü bilgisini paylaştı. Ramaphosa, "Tutu, eşsiz bir vatanseverdi. Ruhunun huzur içinde yatması için dua edeceğiz" ifadesini kullandı.
“Güney Afrika'nın vicdanı” olarak anılan Başpiskopos Tutu, Güney Afrika'da ırk ayrımcılığına karşı yürüttüğü kampanya dolayısıyla 1984 yılında Nobel Barış Ödülü'ne değer görülmüştü.
Tutu'ya 1990'ların sonunda prostat kanseri teşhisi konmuş, son yıllarda da kanser tedavisiyle bağlantılı enfeksiyonların tedavisi için birkaç kez hastaneye yatmıştı. Kendisi için ötanaziye karşı olmadığını dile getirmiş bir isim olan olan Tutu'nun, Cape Town'daki bir bakım evinde vefat ettiği açıklandı.
Güney Afrika'nın efsanevi lideri Nelson Mandela 1994'te cumhurbaşkanı olduktan sonra Tutu'yu apartheid döneminde işlenen ırkçı suçları araştırmak üzere Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu'nun başkanlığına atamıştı.
Irkçı apartheid yıkılmasında önemli rol oynayan Desmond Tutu, bu dönemde işlenen suçların soruşturulması için kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu'na yaklaşık 10 yıl başkanlık etti.
DESMOND TUTU'NUN YAŞAM ÖYKÜSÜ
Desmond Mpilo Tutu, 7 Ekim 1931 tarihinde Güney Afrika'da yer alan Klerksdorp şehrinde, işçi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.
Yetişkinliğe girerken öğretmenlik eğitimi aldı. Tutu, papaz olmadan önce lise öğretmenliği yaptı.
O dönemde Güney Afrika'daki bazı yasalar, siyahilerin pek çok meslek dalında çalışmasına izin vermiyordu.
1960 senesinde bir Anglikan rahibi olarak atandı ve 1962'de King's College London'da ilahiyat okumak için Birleşik Krallık'a, İngiltere'ye taşındı. Rahip olduktan sonra bir süre İngiltere'de kaldı. 1967 yılında ise ülkesine yeniden döndü.
Federal İlahiyat Fakültesi'nde ve Botswana, Lesotho ve Svaziland Üniversitesi'nde ders verdi.
1972 senesinde, Londra merkezli olan Teolojik Eğitim Fonu'nun Afrika direktörü oldu.
Güney Afrika'nın ırk ayrımcılığına ve yalnızca beyaz yönetimine dayalı 'Apartheid' rejiminin önde gelen muhaliflerinden biri oldu.
Tutu, 1985 senesinde Johannesburg Piskoposu ve 1986 senesinde ise Güney Afrika'nın Anglikan hiyerarşisindeki en kıdemli pozisyon olan Cape Town Başpiskoposu oldu.
Fikir birliği oluşturan bir liderlik modelini vurguladı ve kadın rahiplerin tanıtımını destekledi.
1986'da, Afrika Kiliseler Konferansı'nın başkanı oldu.
Nelson Mandela tarafından, 1994 senesinde apartheid yanlısı ve apartheid karşıtı gruplar tarafından geçmişte işlenen insan hakları ihlallerini araştırmak üzere Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu'na başkanlık etmek üzere seçildi.
İktida bulunan Afrika Ulusal Kongresi'nin, komisyonun raporunu yayınlamasına engel olmaya çalışması üzerine, Tutu partiyi eleştirdi ve "Bütün hayatım boyunca tiranlığa karşı, yerine yeni bir tiranlık gelsin diye mücadele etmedim. Eğer Güney Afrika'da yeni bir tiranlık olacaksa ona karşı da mücadele ederim" dedi.
DESMOND TUTU VE NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ
İsrail-Filistin Savaşı, Irak Savaşı gibi savaşlara muhalefeti ve Güney Afrika başkanları Thabo Mbeki ve Jacob Zuma'yı eleştirmesi gibi çok çeşitli konularda gündem oldu.
2010 senesinde kamu hayatından emekli oldu.
Bir Anglikan rahibi olan Tutu, dünya çapında bir insan hakları savunucusu olma özelliği ile 1984 senesinde Nobel Barış Ödülü'nü almaya hak kazandı.
DESMOND TUTU'NUN ÖZEL HAYATI
Adaletsiz olduğunu gördüğü otoriteye karşı durduğu, genellikle en ruhani olan özelliğinin, yaratılan her şeye sevgi duyması olduğu söylenir.
Desmond Tutu 2 Temmuz 1955 tarihinde, üniversitede tanıştığı bir öğretmen olan Nomalizo Leah Shenxane ile evlendi. Dört çocukları oldu: Trevor Thamsanqa, Theresa Thandeka, Naomi Nontombi ve Mpho Andrea.
Tutu'dan "sevgi dolu, ilgili fakat aynı zamanda tutucu bir baba" olarak söz ediliyor.
Favori yemekleri arasında samosa, yağlı kek ve Yogi Sip vardı. Davete gittikleri ev sahipleri mutfak zevklerinin ne olduğunu sorduğunda, Tutu'nun eşi, "Beş yaşındaki bir çocuğu düşünün" yanıtını verirdi.
Tutu, İngilizcenin yanı sıra Zulu, Sotho, Tswana ve Xhosa dillerini de konuşabiliyordu.
1997 senesinde Tutu için prostat kanseri tanısı konuldu.
Kanser teşhisi konulunca Güney Afrika'dan ayrıldı ve ABD'de tedavi gördü.
2000 yılında Desmond Tutu Barış Vakfı'nı kurdu.
Hastalığına bağlı olarak tekrarlayan enfeksiyonu nedeniyle sık sık hastanede tedavi altına alındı.
26 Aralık 2021 tarihinde, 90 yaşında yaşama veda etti.
