Çatı Sanayici ve İş Adamları Derneği (ÇATIDER) Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Şenal, Meteoroloji Genel Müdürlüğünden yapılan fırtına uyarısının ardından İstanbul'un birçok ilçesinde çatıların uçtuğunu hatırlattı. Şenal, fırtına ve aşırı yağışlarla meydana gelen kazaların, çatıların standartlara uygun yapılmasının hayati öneme sahip olduğunu gösterdiğini söyledi.
Gecede 100'den fazla çatı uçtu
Şenal, son yıllarda fırtına, şiddetli lodos, dolu gibi hava olaylarının şiddeti ve sayısının arttığını belirterek şu ifadelere yer verdi: “Çatılar binayı koruyan ve dolayısıyla ilk etkilenen bölümlerden birisi. Dolayısıyla uçma kopma akma gibi etkiler çatılarda görülüyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğünün hazırladığı bir rapor var. 2018 yılında ekstrem olaylarının sayısı 800. 2017 yılında 500'ler civarındaymış. Bir yıl içerisinde yüzde 50'nin üzerinde bir artış gerçekleşmiş. 2020'de ise ekstram hava olayı sayısı 984'e ulaştı. Önceki yıllarda bir gecede 100 den fazla çatının uçtuğu günler oldu. İklim olayları şiddetini artırarak bizi daha çok etkileyeceğinin sinyallerini veriyor. Toplum olarak geçmişteki kabuller ile değil günümüzde değişen tehditlere göre tedbirlerimizi almak zorundayız.”
Peki bu durumda neler yapılmalı:
Bu noktada sektör temsilcileri de aynı uygulamalara vurgu yapıyor:
"Çatı uçması gibi vakalarda en dikkat edilmesi gereken unsur çatıyı binaya bağlayan tesbit noktalar. Taşıyıcı sistemin ara parçaları tespitte kullanılan elemanları hesaplara uygun şekilde yapılıp yapılmaması önemli.
Doğru çözüme ulaşabilmek için planlamanın birinci aşamasının doğru yapılması gerekiyor. Bir yapının ve çatısının tekniğine uygun doğru projesinin hazırlanması şart.
Akabinde statik hesap diye tabir edebilen bazı hesaplar yapılması gerekir. Daha sonra standartlar çevresinde kabul görmüş, yeterli niteliğe sahip malzeme kullanılması gerekir. Son aşamada bunların ehil kişiler tarafından uygulatılması gerekir. Bu süreç içerisinde herhangi bir çerçevesinde eksiklik yaşanmış ise en son noktada çatının uçması kaçınılmaz hale gelir. Son noktada bir denetim mekanizması ile takip edebilirsek tüm kazaların önüne geçmek mümkün.”
Binaya doğru bağlanmalı
Çatının binaya doğru bağlanması önemli:
"Çatı bütünü içindeki, özellikle kalkan duvar, parapet, baca gibi yapı bileşenleri deprem sırasında yıkılmayacak, yapıdan ayrılarak çevreye savrulmayacak şekilde projelendirilmeli ve projeye uygun olarak inşa edilmelidir. Çatıların betonarme malzemeye bağlantıları, her yönde gelebilecek yükleri alabilecek şekilde uygulanmalıdır. Sadece çivilerle yapılan bağlantılarda uzun vadede performans düşer. Vida ve ankraj sistemleri kullanılmayan yani betonarme yapıya sabitlenmeyen yanlış uygulamalar, bu noktalarda zayıflığa yol açar. Yapılan iş her safhasında çatı konusunda uzman bir teknik eleman tarafından kontrol altında tutulmalıdır."
Su depoları, çanak antenler riski artırıyor
Çatılarda yer alan su deposu, çanak anten, güneş enerjisi ısıtıcıları ve baz istasyonları risk artıran faktörler:
"Bu ekipman ve sistemlerin çatı üzerinde yer almaları bir hesaba ve projeye dayanıyor, usulüne uygun olarak yapılıyor ve yapımları denetleniyorsa sorun yaşanmaz. Ancak maalesef ülkemizde sıkça gördüğümüz üzere izinsiz ve bilgisizce yapılan ilaveler, deprem, fırtına gibi olaylarda bulundukları yapı ve çevredekiler için ciddi yaralanma ve ölümlere sebep olabiliyor. Çatının böyle sistemleri taşımadığı görüldüğünde tedbir alınmadan çatı üzerine ilave yükler konulmamalı."
Tadilat yapılmasına rağmen
Birçok çatıda tadilat yapılmasına rağmen tekrar akma, rutubet, küf ve nem sorunu yaşanıyor. Doğru detay ve doğru malzeme ile sistemine uygun projelendirilen ve uzman kişiler tarafından yapılan çatılar, su sızıntılarına, rutubete, küfe, ev içinde kötü kokulara ve hatta romatizma, solunum yolu ve deri hastalıkları gibi insan sağlığını tehdit eden ciddi hastalıklara karşı bir bariyer görevi görür.
