Yılan ısırığı zehirlenmesi, zehirli bir yılanın ısırığındaki toksinlerin neden olduğu potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir hastalık. Zehirlenme, savunma önlemi olarak zehir tükürme yeteneğine sahip bazı yılan türlerinin gözlerine zehir püskürtmesinden de kaynaklanabiliyor.
Zehirli yılanlardan gelen ısırıklar veya püskürtülen zehir, bir dizi akut ve ciddi tıbbi acil duruma neden olabilir. Farklı yılan türlerinden zehirlenme, bazıları diğerlerinden daha ciddi olan farklı semptomlara neden olabilir. Yılan ısırıklarından kaynaklanan ölümlerin ve ciddi sonuçların çoğu, güvenli ve etkili panzehirlerin özellikle yüksek riskli bölgelerde daha yaygın ve erişilebilir hale getirilmesiyle tamamen önlenebilir.
Yılanların coğrafi dağılımı
Afrika'da yaklaşık 400 yılan türü bulunur ve çoğu göreli olarak zararsızdır. Yaklaşık 100 türün ısırığı tıbbi müdahale gerektirirken bu türlerden 30 kadarı insan ölümlerine sebep olmakta.Avrupa'da Amerika, Asya ve Afrika ile karşılaştırıldığında çok daha az ısırık vakası görülür. Avrupa'daki zehirli ısırılmaların neredeyse tamamı engerek kaynaklı.Pasifik'deki adaların çoğunda kara yılanları bulunmaz. Deniz yılanları Hint Okyanusu ve tropikal Pasifik Okyanusu'nda yaygındır ancak Atlas Okyanusu, Karayipler, Akdeniz ve Kızıldeniz'de bulunmaz. Kuzey Amerika'da bulunan 120 yerli tür içinde, tamamı elapidae ve engerek ailesinde yer alan 20 kadar tür insanlar için tehlikelidir
Yılda 5.4 milyon vaka
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yılda 4,5–5,4 milyon insanın yılanlar tarafından ısırıldığını göstermekte.
Yüksek risk grupları arasında kırsal tarım işçileri, çobanlar, balıkçılar, avcılar, çalışan çocuklar, kötü inşa edilmiş evlerde yaşayanlar ve eğitim ve sağlık hizmetlerine sınırlı erişimi olan kişiler yer almakta.
3 milyona yakın insanı etkiliyor
Ortadoğu'nun 12 Arap ülkesinde, farklı tıbbi öneme sahip 21 tür karasal zehirli yılan yaşıyor. Irak, Ürdün, Lübnan, Umman, Suudi Arabistan ve Yemen en fazla yılan sokması ve zehirleme vakasını rapor ediyor.
Dünya Sağlık Örgütü her yıl 1.8-2.7 milyon insanı etkileyen, 81 bin ile 138 bin cana ve 400 bin kalıcı sakatlık vakasına neden olan ihmal edilmiş bir tropikal hastalık olan yılan sokmasını önleme ve kontrol etme stratejisi üzerine de projeler geliştirmiştir.
En çok vaka Hindistan'da
Hindistan, yılan sokmasından en dramatik şekilde etkilenen ülkeler arasında yer alıyor. Uzmanlar 2000 yılından 2019 yılı sonuna kadar Hindistan'da 1,2 milyon yılan ısırığı ölümü olduğunu ve kurbanların yaklaşık yarısının 30-69 yaşları arasında ve dörtte birinden fazlasının 15 yaşın altındaki çocuklar olduğunu tahmin ediyor. Dünya Sağlık Örgütü 2030 yılına kadar yılan sokması nedeniyle ölümlerin sayısını yarı yarıya azaltma hedefini belirledi ve Hindistan'ın bu hastalığı önleme ve kontrol etme çabaları bu küresel hedefi büyük ölçüde etkileyecek.
"Türkiye'de 59 tür yılan var"
WWF Türkiye Yaban Hayatı Sorumlusu Uzman Biyolog Mehmet Tural, Türkiye'de tam 59 tür yılan olduğunu ve bunların 17'sinin zehirli olduğunu belirterek, bunlar arasında en bilinenlerin de koca engerekle, şeritli engerek olduğunu hatırlatmıştı. Zehirli yılanların Türkiye'nin her yerinde olduğunu kaydeden Tural, “Bütün zehirli yılanlar insanlar için risk teşkil eder. Ancak her zehirli yılan ısırığı ölüme sonuçlanmaz. Isırmanın olduğu yerde kan dolaşımını azaltıp en yakın sağlık kurumuna bir an önce gitmek gerekir” değerlendirmesini yapmıştı.
Dünyada bulunan 14 yılan familyasından sadece 5'i zehirli.
Bunlar:
Colubridea Colubridea
Elapidae Elapidae(kobra, (kobra,çıngıraklı yılan vb.) lan vb.)
Hyrophiidae Hyrophiidae(su yılanları)
Viperidae Viperidae(Engerek,T (Engerek,Türkiye'de bulunan) de bulunan)
Atractaspididae Atractaspididae
Yılan saklandığı yerden nasıl çıkarılır?
Yılanlar genellikle güçlü kokulardan hoşlanmazlar, bu nedenle bulundukları alanlara kükürt ve kireç koymak onları ortamdan tamamen uzaklaştıracaktır. Ayrıca bir başka etkili yöntem de yılanı uzak tutmak için bölgeye naftalinler koymaktır.
Yılan intikam alır mı?
Yılanlarda bu tür duygular gelişmemiştir.
Yılanlar üreme sırasında dişinin toprakta bıraktığı kokuyu takip eder, bu dişi yılan öldürülürse erkek onun kokusunu takip ederek dişinin olduğu yere gelir. Bunun intikamla alakası yok.
En tehlikeli yılan hangisi?
Şanlıurfa'da dünyanın en zehirli türü olduğu bilinen engerek yılanı görüldü. Isırması halinde 10 dakika içinde öldüren yılanlar, görenleri korkuttu.
Ayaklı yılan var mı?
Bilim adamları 85 santimetre uzunluğunda iki ayaklı bir yılan keşfettiler. Bilim dünyası şaşkın. Lübnan'da kireçtaşı içinde bulunan 92 milyon yıllık bir hayvan fosilini inceleyen Fransız bilim adamları, bunun iki ayaklı bir yılan olduğunu belirledi.
